Το τραγούδι της ημέρας παίρνει φόρα και θα αρχίσει να προσγειώνεται στην αρχική σας σε ανύποπτο χρόνο. Η ιδέα είναι απλή: κάποιες μέρες και κάποια γεγονότα που θέλουμε να θυμόμαστε, τα συνδέουμε με τραγούδια κι έτσι, γιορτάζουμε –ή πενθούμε– με τον πιο ωραίο τρόπο, με τον πιο αληθινό τρόπο που ξέρουμε (και το κάνουμε έτσι κι αλλιώς)· μουσικά.
Το τραγούδι της ημέρας: Μαμά Γερνάω
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης
1η ερμηνεία: Τάνια Τσανακλίδου
Έτος κυκλοφορίας: 1988
Δίσκος: Μαμά Γερνάω
Η ανεξάντλητη, η για πάντα νέα Λίνα Νικολακοπούλου τα είπε όλα για ’μας. Στιχοποίησε τις ζωές μας ολόκληρες. Δεν έκατσε ποτέ ήσυχη. Έγραψε νανουρίσματα, έγραψε τα πιο σουρεαλιστικά στιχάκια της ελληνικής μουσικής (η γυναίκα πήρε ένα στυλό και πάνω σ’ ένα λευκό χαρτί ευχήθηκε «Να μπορούσα στα σύννεφα να ’χα εγώ βενζινάδικο»…), έγραψε τόσα πολλά και κανένα δε μοιάζει με κάποιο άλλο.
«…Που φόρεσα καινούρια καμπαρντίνα και μια βροχή δεν έβρεξε ο θεός»
●
«Ο έρωτας κι ο ουρανός δεν είν’ στο χέρι κανενός»
●
«Δι’ ευχών των αγίων ημών στους ναούς των μεγάλων λυγμών»
●
«Την ώρα που σιδέρωνε της ήρθε πως ημέρωνε στα γόνατα λιοντάρι
Διπλώνει ένα πουκάμισο κι ο γιος χρονώ ενάμισο στα πόδια της κουβάρι»
Η Λίνα έγραψε και ένα από τα λίγα τραγούδια που νομίζω ότι ραγίζει και τους πιο μασίφ. Δεν γίνεται να μην… Η Τάνια, η φωνή της, με πάθος και δύναμη, ακόμα κι όταν σπάει. Το πιάνο του Σταμάτη να πατάει ίσα ίσα, μην τυχόν κι ενοχλήσει τους στίχους. Και… Δεν έχει άλλο τραγούδι για σήμερα που προετοιμαζόμαστε για τη γιορτή της μητέρας. Μονόδρομος.
Τα ρούχα που δεν έμαθα να πλένω
τα βάζω στη σακούλα και σ’ τα φέρνω
Αυτό το δίδυμο μάς πρόσφερε μερικά από τα πιο θρυλικά τραγούδια της ελληνικής δισκογραφίας: Αγάπη μου Λατρεία μου, Ανθρώπων Έργα, Πάτωμα, Τα λαϊκά, Η σωτηρία της ψυχής, Μοίρες. Αλλά με αυτό το τραγούδι συμβαίνει κάτι άλλο. Το ακούω και ειλικρινά μένω άναυδη μπροστά στη δύναμη της μουσικής. Ψάχνω στο you tube τις διάφορες εκτελέσεις. Βλέπω το βίντεο της Τάνιας με τη Χαρούλα. Η Χαρούλα σκυμμένη να μην μπορεί καν να τραγουδήσει και απλά να τους μιλάει τους στίχους. Να ’χει λυγίσει ακόμα κι αυτή, η αγέρωχη. Ερμηνευτές και κοινό, πομποί και δέκτες, διαλυμένοι. Ό,τι πιο κοντινό στη μαγεία έχουμε είναι η μουσική. Άνθρωποι να ακούνε το ίδιο τραγούδι και να το νιώθουν δικό τους, να τους θυμίζει τη δική τους μαμά, να μπαίνει από τους πόρους τους, να τους αλλάζει για λίγο, να τους θυμίζει ότι είναι ζωντανοί. Με τη μουσική αναπνέουμε όλοι ταυτόχρονα. Γι’ αυτό οι συναυλίες είναι οι πιο μυσταγωγικές κοινές εμπειρίες μας. Και το παραδέχεται αυτό ένας άνθρωπος του θεάτρου. Και στο συγκεκριμένο…Μας πήρε και μας σήκωσε.
Μαμά, πεινάω
μαμά, φοβάμαι
μαμά, γερνάω, μαμά.
Και τρέμω να ’μαι αυτό που χρόνια ανησυχείς: ωραία, νέα κι ατυχής.
Η ιστορία είναι γνωστή (μιλάει η Τάνια για τη συνεργασία της με τον Κραουνάκη και τη Νικολακοπούλου): «Εν τω μεταξύ παθαίνει η μητέρα μου. Νοέμβρης του ’86. Είμαι στα χάλια μου εγώ, δεν θέλω να βγαίνω, να τρώω, περνάω δύσκολα. Ένα βράδυ, αρχές του άλλου χρόνου, με τραβάνε τα παιδιά να πάω στην παράσταση τους, να βγω λιγάκι, και όντως πάω στη «Λεωφόρο Α», όπου τραγουδούσαν η Άλκηστις και η Ελευθερία. Είμαι όμως χάλια. Απαρηγόρητη. Μου λένε πάλι να κάνουμε κάτι μαζί και τους απαντώ, «παιδιά, ούτε δίσκο θέλω, ούτε τίποτα. Το μόνο που θα είχε τώρα νόημα για μένα θα ήταν ένα τραγούδι που θα έλεγα στη μάνα μου ό,τι δεν πρόλαβα να της πω»
Καμιά φορά η μουσική είναι μεγαλύτερη κι απ’ τις ζωές μας, όπως στην περίπτωση αυτού του ύμνου. Μια προσωπική ιστορία έγινε συλλογικό αγκάθι και φάρμακο για χιλιάδες ανθρώπους. Τι να γράψω άλλο για τη γιορτή της μητέρας; Της στέλνω αυτό το μικρό άρθρο, να θυμάται πόσο πολύ την αγαπάω. Και όσο προσπαθώ να βάλω σε λέξεις αυτό που με κάνει να νιώθω αυτό το τραγούδι, υποκλίνομαι τηλεπαθητικά στις ομάδες αυτές που δούλεψαν σε μικρά σαλόνια, σε στούντιο και σε σκηνές, για να μπορώ εγώ σήμερα να κλαίω και να ηρεμούν λίγο τα μέσα μου.
Χρόνια πολλά σε όλες τις υπέροχες μανούλες εκεί έξω. Τις ευχαριστούμε για τις θυσίες τους, για όσα μας έμαθαν, για όσα κατάφεραν, για όσα άντεξαν, για κάθε φορά που μας χάιδεψαν και μας παρηγόρησαν και μας γιάτρεψαν και μας λάτρεψαν.
Τα χρόνια που μεγαλώνατε για εμάς, σας τα έχουμε φυλαγμένα, να το ξέρετε.
Υ.Γ. Η Λίνα έχει υπάρξει δασκάλα μου. Κάθε φορά που έπρεπε να της διαβάσω στην τάξη, μπροστά σε όλους, ένα στιχάκι μου, έτρεμα. Οτιδήποτε δικό της (τραγούδι, συμβουλή) έχει γράψει μέσα μου. Έχει μετρήσει κι έχει πιάσει χώρο.
Υ.Γ. 2 Όταν ζούσα στην Βαρκελώνη, έπαιξα σε μια ταινία μικρού μήκους. Σε μια σκηνή έπρεπε να κλάψω συνεχόμενα για ένα πλάνο περίπου τριών λεπτών. Δυσκολευόμουν αρκετά. Έβαλα αυτό το τραγούδι απ’ τα ηχεία. Έκλαψα για ώρα και χρειάστηκε να κόψουμε κιόλας στο μοντάζ. Ένα Αργεντίνος κάμερα-μαν, ένας Ισπανός ηχολήπτης και μερικές ακόμα Ισπανίδες αναρωτήθηκαν τι ήταν αυτό που με γονάτισε τόσο. «Το πιο συγκινητικό τραγούδι για όσους καταλαβαίνουν ελληνικά» τους είπα. Λίνα, μας γονατίζεις και μας υψώνεις. Γεια σου Λίνα.
