Το άρθρο δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στο τεύχος Μαΐου 2019
Όλα τα ερωτικά γράμματα είναι γελοία.
Δε θα ήταν ερωτικά γράμματα αν δεν ήταν γελοία.
Στον καιρό μου έγραψα
κι εγώ γράμματα ερωτικά,
Όπως κι οι άλλοι,
Γελοία.
Τα γράμματα τα ερωτικά,
αν έρωτας υπάρχει,
Πρέπει γελοία να είναι.
Μα στην πραγματικότητα,
Μόνο εκείνοι που ποτέ δεν έγραψαν
Γράμματα ερωτικά
Είναι γελοίοι.
Μακάρι να μπορούσα
να γυρίσω πίσω
Τότε που έγραφα γράμματα ερωτικά
Χωρίς να σκέφτομαι
Πόσο γελοία είναι…
Η αλήθεια είναι ότι σήμερα
Μόνο οι αναμνήσεις μου
Από τα ερωτικά γράμματα αυτά είναι γελοίες.
(Όλες οι πολυσύλλαβες
οι λέξεις,
Μαζί με απροσμέτρητα αισθήματα,
Είναι γελοίες φυσικά.)Αlvaro de Campos/Fernando Pessoa
Όταν ο έρωτας (και όσα τον ακολουθούν) εκφράζεται αποκτά μια άγρια ομορφιά.
Όλοι ξέρουμε τα ερωτικά γράμματα του Μαρξ, του Καρυωτάκη και του Σεφέρη στην Μάρω. Έχουν εκδοθεί -κάποιοι διαφωνούν στην βουτιά αυτή σε προσωπικά δεδομένα-, έχουν αναλυθεί, έχουν καταγραφεί.
Εμείς ζητήσαμε από γνωστούς και φίλους να μας εμπιστευτούν τα δικά τους ερωτικά γράμματα, να τα διαβάσουμε και με μεγάλο σεβασμό, να δούμε τον επιστολικό έρωτα των ανωνύμων, της διπλανής πόρτας.
Η έκφραση ποικίλλει.
Από καθαρή λογοτεχνία και ποίηση μέχρι ρεαλισμό και ιαχή. Σπαραξικάρδια, χιουμοριστικά, άμεσα, ήρεμα, θυμωμένα, λυρικά. Άλλα μεγάλα, άλλα μικρά. Γραμμένα από χαρτοπετσέτα, σε τετράδιο, σε ροζ χαρτί αρωματισμένο. Ένας γραφολόγος θα είχε πολλή δουλειά βλέποντας πως ακολουθεί η αποτύπωση την ουσία του κειμένου.
Ακόμα και αυτά που είναι τυπωμένα από υπολογιστή,κοσμούνται από περίεργες γοτθικές γραμματοσειρές και κομπιουτερικά λουλουδάκια, πολλές φορές πιξελιασμένα.
Εμείς δεν τα δημοσιεύουμε ολόκληρα. Δημιουργήσαμε κατηγορίες, ενώνουμε κομμάτια που πότε ταιριάζουν και πότε όχι. Και σχολιάζουμε διακριτικά με την βοήθεια των κλασικών. Ευχαριστούμε για την εμπιστοσύνη!
H ΠΡΩΤΗ ΦOΡΑ
Όλα κάπως ξεκινούν. Άλλοι ερωτεύονται με την πρώτη ματιά, άλλοι θέλουν χρόνο για την ”κρυστάλλωση του έρωτα” όπως γράφει ένας κλασικός. Η στιγμή εκείνη που εκφράζεις τον έρωτα, με λόγια, με πράξεις, με μήνυμα, με γράμμα, είναι η στιγμή που πάντα θυμάσαι. Είναι σα να έχεις πατήσει την σκανδάλη. Η σφαίρα έφυγε.
Το τυχαίο είναι που κάνει τέτοια μάγια, όχι το αναγκαίο. Για να είναι ένας έρωτας αλησμόνητος,
πρέπει τα τυχαία να συναντιόνται σ’αυτόν από την πρώτη στιγμή.
Μίλαν Κούντερα, 1929-, Τσέχος συγγραφέας
- …Γιατί να καταπιώ αυτό που μου ξυπνά το είναι μου; Στο τέλος της διαδρομής αποφάσισα να στο πω. Θυμάμαι ότι μίλαγα, είχες κατέβει, δεν θυμάμαι τις ακριβώς σου έλεγα. Αλλά δεν είχε σημασία η λεπτομέρεια. Δεν θυμάμαι καν τι μου είπες. Θυμάμαι ότι έλαμπες και χαμογελούσες λίγο. Το πρόσωπό σου ήταν φωτεινό! Οι ψυχές μας είχαν απομακρυνθεί από τα λόγια που μόλις λέγαμε και πασχίζαμε να συννενοηθούμε. Εκείνες άγγιζαν ήδη η μία την άλλη. Δεν είχαν ανάγκη τα λόγια. Αμέσως μετά μου ‘στειλες μήνυμα…
- …Αναρωτιέμαι αν σου είχα απαντήσει θετικά στο πρώτο σου μήνυμα… τι διαφορά θα είχε τώρα…ή αν σου γύριζα την ερώτηση… θέλεις να ερωτευτούμε;
Ποια θα ήταν άραγε η απάντηση; πόσο άραγε το εννοούσες…ήταν απλά μια πνευματώδης διατύπωση, έκφραση της αρχικής σου εντύπωσης;… ένας ενθουσιασμός, πολύ διαφορετικό από το τώρα… - …Το ‘ξερα από την αρχή πως θα την πάταγα μαζί σου, το κατάλαβα από την πρώτη στιγμή πως σε ερωτεύτηκα. Ναι! πιωμένος σε πλησίασα χωρίς να το σκεφτώ, έτρεξα πίσω σου. Ακόμα θυμάμαι την έκπληξή σου στην τουαλέτα, ακόμα θυμάμαι την ανακούφιση που ένιωσα όταν ανταποκρίθηκες στο φιλί μου ……Δεν ήξερα πόση ώρα βρισκόμουν εκεί. Ούτε αν την γνώριζα από παλιά. Ήξερα μόνο ή μάλλον υπέθετα, πως ο χρόνος κυλούσε με μεγάλη ταχύτητα. Ναι, γι’ αυτό ήμουν βέβαιος. Έκανα να κοιτάξω το ρολόι μου. Δεν μπορούσα να ξεκολλήσω το βλέμμα μου απ’ το πρόσωπο της. Έμεινα να την κοιτώ. Είχε ένα σπασμένο χαμόγελο στην άκρη του πάνω μέρους των χειλιών της. Δεν ήξερα αν την γνώριζα και μονάχα το σπασμένο, σαν κρυμμένη ειρωνεία, γέλιο της με αγκίστρωνε εκεί. Ανήμπορος, μακριά απ’ το χρόνο. Λες και μια μέγγενη μου έσφιγγε το κεφάλι, και το κρατούσε, ίσια μπροστά, με το στανιό, να κοιτά το πρόσωπο της…
- …Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο ήθελα εχτές να σε πάρω μια μεγάλη αγκαλίτσα. Όσο για το σινεμά, δεν είχα τίποτα. Στην αρχή φοβήθηκα πως δεν θα ‘ρθεις αλλά μετά όταν σε είδα δεν μπορείς να φανταστείς πόσο χάρηκα! Όσο για μέσα στο σινεμά, έψαχνα να βρω συνεχώς αφορμή να μιλήσουμε. Ελπίζω να μην σε πείραξε που σου χάιδεψα το χεράκι την ώρα που τέλειωνε το έργο. Ήθελα να το κάνω από νωρίς αλλά δεν ήξερα μήπως σε πειράξει…
- …Εγώ αν θέλω μια κοπέλα την θέλω από την πρώτη ματιά. Αν υπάρχει αυτό το κάτι που θα σε τραβήξει δεν νομίζω ότι χρειάζεται χρόνος. Από εκεί και πέρα τον χαρακτήρα σου θα τον μάθω μόνο αν μου δοθεί η ευκαιρία να είμαστε μαζί, όπως και εσύ τον δικό μου, και είμαι σίγουρος ότι θα διαπιστώσεις ότι έκανες λάθος για κάποια πράγματα που φοβάσαι για μένα…
- …Θυμάσαι την πρώτη μέρα που πήγαμε στο καφέ να μιλήσουμε;
Θυμάμαι είχα έρθει χωρίς να έχω καμία ιδέα για το ποιός είσαι και θυμάμαι πως όταν έφυγα ήμουν καταγοητευμένη. - Θυμάμαι τα αβοκάντο και το βράδυ στο bar με τον υπέροχο γκέυ νορβηγό φίλο μας που σου έπιανε τον κώλο και νόμιζες πως ήμουν εγώ. Θυμάμαι πως γελάγαμε. Θυμάμαι πως το “κρύβαμε” ενώ το ξέραν όλοι…
ΣΤΑΡΑΤΑ
Ξεχωριστή θέση κατέχουν τα γράμματα που δεν αυτολογοκρίνονται. Δεν χάνουν χρόνο σε εξηγήσεις, δεν κλωθογυρνούν γύρω από τον εαυτό τους, δεν έχουν ανασφάλεια. Δείχνουν σιγουριά, αποφασιστικότητα και καθησυχάζουν. Δεν έχουν έντονη λογοτεχνική χροιά-αλήθεια ποιος έχει ταυτίσει τον έρωτα με τη λογοτεχνία; Υπάρχουν και άλλοι τρόποι.
Στον έρωτα δεν δίνει κανείς εξηγήσεις. Ο έρωτας υποχρεώνει τον άλλο να καταλάβει.
Εmile Pontich, τέλος 19ου αι., Γάλλος συγγραφέας
- …Μπροστά μας ανοίγονται τρεις δρόμοι, εγώ τόσους βρίσκω. Ο πρώτος του ξαφνικού θανάτου. Ο δεύτερος της σταδιακής εγκατάλειψης ενός κόσμου που μαζί φτιάξαμε. Ο τρίτος είναι να προχωρήσουμε όπως μπορούμε ακουμπώντας ο ένας τον άλλον. Εγώ θέλω τον τρίτο, πρακτικά βαδίζουμε τον δεύτερο και πολύ φοβάμαι ότι θα καταλήξουμε στον πρώτο. «Σκέψου τα και τα λέμε»…
- …Από εκεί και πέρα εγώ θέλω να αρχίσουμε μια σχέση. Να μην μου φοβάσαι και να μην ανησυχείς για τίποτα. Τώρα για το τι σκέφτεσαι και φοβάσαι δεν μπορώ να ξέρω, το μόνο που έχω να σου πω είναι να μην μου ανησυχείς για τίποτα. Λοιπόν μωράκι μου σε αφήνω, εύχομαι να σε δω όσο πιο σύντομα γίνεται. Μην ανησυχείς!…
- …Μ. γεια
Είμαι η Ν. από τον Πόρο. Προτιμάω να σου στείλω αυτά τα σταράτα λόγια γιατί ξέρω πως σου αρέσουν οι καθαρές κουβέντες. Από τα τέλη Ιουλίου μέχρι σήμερα σε σκέφτομαι πρωί, μεσημέρι, βράδυ. Μου έχεις γίνει εμμονή. Δεν θέλω να χαλάσεις τη σχέση σου, αλλά το τριήμερο που περάσαμε μαζί στο νησί ήταν ότι καλύτερο μου έχει συμβεί ποτέ…
Ξέρω ότι είσαι με την Θ. πάνω από τρία χρόνια αλλά ξέρω κιόλας πως αυτό σε έχει κουράσει. Εγώ τον Κ. που ήμασταν μαζί όταν γνωριστήκαμε τον ξαπόστειλα μετά που φύγατε, τον Αύγουστο. Από τότε είμαι μόνη μου και συχνά σκέφτομαι το φάσωμά μας πίσω από την Ταβέρνα στα γενέθλιά σου και παθαίνω ταχυπαλμίες. Το να είμαι με απόσπαση εδώ στο νησί δεν με εμποδίζει από το να έρχομαι τα σαββατοκύριακα στην Αθήνα; Θέλω να ξέρεις πως όποτε θέλεις, υπάρχει η δυνατότητα να έρθεις στον Πόρο., το σπίτι μου δικό σου. Κι αν είσαι και άφραγκη όπως κατάλαβα το καλοκαίρι , που μάλλον η Θ. τα κανόνιζε όλα κι εσύ δυσκολευόσουν, να ξέρεις πως εγώ εδώ έχω άνεση, όχι σπουδαία πράγματα αλλά και τα ταβερνάκια μας θα τα πάμε και τα ποτάκια μας θα τα πιούμε.
Σκέψου το!… - …Αγαπητή Α.
γεια σου
είμαι ο Π. από απέναντι, από την πιτσαρία, ο ντελιβεράς. Που δυο τρία βράδια μέσα στην εβδομάδα παραγγέλνεις από μας, την Βεζούβιο. Έχουμε κοινά γούστα στο φαΐ κι αυτό λέει πολλά. Θέλω να σε ρωτήσω αν θα ΄θελες κάνα σαββατόβραδο να έρθω από σπίτι σου μετά την δουλειά να γνωριστούμε καλύτερα; Μπορώ εάν θες να φέρω και καμιά πίτσα μαζί μου να δοκιμάσεις… Την Αλάσκα την έχεις δοκιμάσει;;; ΑΝ θες στην φέρνω με ένα λίτρο κόκα κόλα για να την έχεις υπόψιν σου… είναι πολύ καινούργια! Εμείς βέβαια παρέα για Βεζούβιο πάμε κι όχι Αλάσκα φυσικά… ΧΑΧΑΧΑΧΑΧ…
ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΚΦΡΑΣΤΗΚΑΝ
Οι μάχες που δεν δόθηκαν. Τα συναισθήματα που ποτέ δεν εξομολογήθηκαν. Μοναχικό βίωμα του ερωτικού δράματος. Όπως λέει η Λόττε σε ένα μυθιστόρημα ”πρέπει να παραμένει κανείς σταθερά στην πραγματικότητα, αφήνοντας το πιθανό στην ησυχία του”…
Πλατωνικός έρωτας ίσον μαλακόν παξιμάδιον δια τους μη έχοντας οδόντας.
Εμμανουήλ Ροΐδης, 1836-1904, Έλληνας συγγραφέας
- …Δεν θα διαβάσεις ποτέ αυτές τις γραμμές
Γκαστρώθηκα απ’ τ’ όνειρο
Μετά από 9 μήνες αγέρα
Γέννησα ανέμους στάχυα πένθιμα
Το τύλιξα, το φίλησα, το παρηγόρησα
Πήρα άλλο μονοπάτι
Σ’ άλλα φιλιά και σ’ άλλα λόγια
Ω μυστικό μου και λίκνο μου, εσύ… - …Το γράμμα αυτό δεν στο δίνω. Γιατί μάλλον δεν χαμπαριάζεις από τέτοια. Αλλά εγώ τρελάθηκα μαζί σου. Είσαι άλλη φάση όμως κορίτσι και ελπίδες δεν έχω. Με κοιτούσες χτες και στραβομουτσούνιασες, πάλι όμορφη βέβαια ήσουν. Δε σ’ αρέσουν τα παπούτσια μου, τι ήθελες να φορώ λουστρίνια ή nike; Δεν σ αρέσουν τα μαλλιά μου, τι ήθελες-κοκοράκι; Δεν σ’ αρέσει το αμπέχωνο μου (όπως το πες), τι ήθελες σμόκιν; Γράφω για να ξεσπάσω γιατί δεν την παλεύω. Όπως λέει και το τραγούδι είναι θέμα ταξικό. Αλλά ναι ξέρω πως ούτε αυτό σ’ αρέσει, τι ήθελες Πάολα;…
ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ
Ο έρωτας στην αρχή διαταράσσει την καθημερινότητά σου. Μετά αρχίζει σιγά σιγά και γίνεται αυτός συνήθεια, τρυπώνει στα λεπτά και τις ώρες της ημέρας. Ένα είδος έκστασης που χαρίζει ουράνιες συγκινήσεις.
Ο έρωτας φοβάται την αμφιβολία. Εν τούτοις, μεγαλώνει με την αμφιβολία και συχνά χάνεται μέσα στη βεβαιότητα.
Gustave Le Bon, 1841-1931, Γάλλος ανθρωπολόγος
- …Εφτά παρά δέκα το πρωί, χτύπησε το ρολόι για να σηκωθώ για δουλειά. Είναι καιρός που έχει μπει στην ζωή μου μια καινούρια συνήθεια, μία όμορφη και υπέροχη συνήθεια. Ψάχνω απεγνωσμένα το κινητό μου να δω εάν έχεις στείλει μήνυμα αφού εσύ το ξενυχτάς κάθε βράδυ. Μέσα στον ύπνο μου, πριν τον καφέ μου η πρώτη μου έννοια, η πρώτη φροντίδα…
- …Μου έγινες συνήθεια. Σαν τον καφέ, το τσιγάρο, τον αυνανισμό. Τώρα είσαι κάτι διαφορετικό. Μου έγινες ανάγκη. Σαν την ανάσα, τον ύπνο, το φαγητό. Θεέ μου λιώνω ή ανθίζω; Αναψέ με, πότισέ με…
ΥΠΕΡΒΟΛΕΣ & ΑΠΟΓΕΙΟ
Έρωτας δίχως υπερβολή δεν είναι έρωτας αλλά οδηγός χρήσης μιας ηλεκτρικής συσκευής. Στην χώρα του έρωτα επιτρέπονται όλες οι υπερβολές, τα κοσμητικά επίθετα, οι παρομοιώσεις και τα υποκοριστικά. Ενας σφοδρός έρωτας παρασυρμένος από το πάθος του, ξεπερνά τα όρια συνειδητά.
Η ζωή είναι ένα λουλούδι κι ο έρωτας το μέλι του.
Βίκτωρ Ουγκώ, 1802-1885, Γάλλος συγγραφέας
- …Στα μάτια σου την βρήκα! Όμορφη μεθυσμένη, τρυφερή αγάπη. Τόσο ζωντανή όσο ένα λουλούδι στο ζενίθ της φωτοσύνθεσής του. Αγάπη και χαμόγελο προβάλει στο ροδοκόκκινο πρόσωπό σου. Μοιάζει σαν να μην έχεις νιώσει έτσι ποτέ ξανά…
- …Να το ξέρεις μωρό μου, εγώ είμαι δίπλα σου για τα πάντα.Δεν υπάρχει περίπτωση να μην σε ακούσω, να μην ενδιαφερθώ για σένα. Πάντα θα υπάρχει μια ζεστή αγκαλίτσα για σένα που θα ηρεμεί το γλυκό προσωπάκι σου. Τίποτα δεν μπορεί να σε πειράξει όσο έχεις εμένα δίπλα σου. Η ευτυχία σου είναι ο παράδεισός μου…
- …Όταν είμαστε μαζί τα πάντα αλλάζουν.Μόλις σε βλέπω το χαμόγελό μου φτάνει στον αφαλό μου και λίγο παρακάτω… Όταν σε κρατώ στην αγκαλιά μου σαν να κρατώ την ζωή μου είναι! Όταν σε φιλώ ο χρόνος σταματά. Εκείνη τη στιγμή τίποτα δεν μπορεί να με πάρει από τα γλυκά σου χείλη…
- …Ο κόσμος γύρισε με έναν τέτοιο τρόπο ώστε να μας κάνει να συναντηθούμε. Και για αυτό ο δεσμός μας είναι άλυτος! Και για αυτό σε αγαπώ και μ αγαπάς! Και θα ‘μαστε μαζί στα δύσκολα και στα εύκολα! Σου στέλνω την πιο όμορφη γλυκιά καληνύχτα! Σε αγαπάω βλαμμένο μου, είσαι πανέμορφος!…
- …Γιατί πιο πολύ σε νιώθω. Και να εύχομαι να τρυπώσω στο μυαλό σου. Να δω τι ονειρεύεσαι. Να ‘μαι και εγώ εκεί… Να το ξέρεις, να το θέλεις…
- …Είμαι εδώ και σε νοιάζομαι. Θα κάτσω να ακούσω ότι έχεις στο κεφάλι σου, και τα ψεύτικα κλάματά σου όπως εχτές, τις στιγμές που έχεις κάποιο παράπονο από την άδικη αυτή ζωή. Είμαι εδώ γιατί είσαι η αγαπημένη μου και γιατί πρέπει να σου δείξω όλα αυτά τα όμορφα που έχεις και δεν τα καταλαβαίνεις πάντα, νομίζοντας πως κάτι δεν πάει καλά. Αλλά να ξέρεις έχεις όλα τα εφόδια για να πετύχεις τους στόχους σου και όλη η δύναμη είναι μέσα σου. Η ευαισθησία σου είναι προτέρημα και όχι κάτι για να σε κρατάει πίσω…
- …Θέλω να ξέρεις πως σε σκέφτομαι συνέχεια. Από την στιγμή που θα ξυπνήσω μέχρι την στιγμή που θα κλείσω τα μάτια μου. Είσαι πολύ γλυκιά, δεν μπορώ στιγμή να μην σε κοιτάω κάθε φορά. Ένα χαμόγελό σου είναι αρκετό να μου φτιάξει την μέρα. Είμαι ερωτευμένος μαζί σου μωρό μου εάν δε το κατάλαβες…
- …Μαγικά, αιωρείται, πετάει σαν πεταλούδα, πολύχρωμη – πράσινο, κόκκινο, μωβ, λευκό, μπλε, κίτρινο, ασημί, μαύρο. Ανάλαφρη αιθέρια ύπαρξη, μα τόσο δυνατή. Όπου αγγίζει αφήνει το σχήμα της. Το καίει. Και αναδύεται μια μυρωδιά από λιβάνι. Με άρωμα βανίλιας. Οσμή που αφήνει και γεύση. Μπισκότου. Ανοίγει τα φτερά της και ξεχύνονται μελωδίες. Τύμπανα, κύμβαλα. Φτάνει σε μια λίμνη. Μια μαργαρίτα επιπλέει. Και πάνω της ξαποσταίνουν δυο σκιές. Το ένα μοιάζει με αστέρι. Μαύρο. Το άλλο δεν φαίνεται καθαρά… Τι να’ναι άραγε… Άλλοτε ξεμακραίνουν, άλλοτε ανταμώνουν, χορός μυστικός. Το αστέρι τρέχει, σταματά, φρένο… και κοιτά… Τι είναι; Ακόμα να φανεί…
ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΑ
Ακόμα και η πιο ρομαντική ιστορία, εάν έχει ευτυχές τέλος, καταλήγει στην λαμπαδιασμένη σάρκα, στο ερωτικό παιχνίδι, εκεί που ένας άλλος κόσμος δημιουργείται και που επιτρέπονται όλα…
Μα τον Δία, δεν χρειάζομαι τίποτα, επιτέλους, αλλά θέλω να πηδήξω.
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος
- .Εχτές είχα μαζί σου μια ευτυχισμένη στιγμή. Την στιγμή που γευόμουν την θέρμη σου, σαν πιστός που πίνει άγιο νερό στα πόδια της αγαλμάτινης θεάς του, παρατηρούσα συνεχώς το πρόσωπό σου. Τα μισόκλειστα μάτια σου, τις κινήσεις των χειλιών σου, το δάγκωμα που τους έκανες. Ακολουθούσα τις πνιχτές σου φωνές και τις αντιστοίχιζα με τις επιδέξιες κινήσεις μου. Αν κουνήσω το δάχτυλο του αριστερού μου χεριού, θα κάνεις «αχ», του δεξιού μου χεριού θα ανοιγοκλείσεις τα μάτια, αν κατέβω λίγο πιο κάτω θα λυγίσεις ακόμα περισσότερο τα πόδια σου…
- ….Θέλω να είμαι μέσα σου και εσύ πάνω μου. Θέλω να μην μπορώ να δω το πρόσωπό σου, μόνο να το φαντάζομαι. Θέλω να σε παίρνω με όλους τους τρόπους και εσύ να μου δίνεσαι ξανά και ξανά. Θέλω να (σε) τελειώσω, μόνο και μόνο για να ξαναρχίσω. Ένα βλέμμα σου αρκεί. Ξανά…
- …Γλυκιά μου το χτεσινό σεξ μαζί σου έγραψε ιστορία. Στην αρχή νόμιζα ότι ήταν λυγμοί ηδονής, αλλά δεν σε είχα ξανακούσει να κάνεις έτσι. Δεν έβλεπα και το πρόσωπό σου όπως ήμασταν όρθιοι και είχες απλώσει τα χέρια στον τοίχο. Μετά νόμιζα πως ήταν κλάμα και φρίκαρα. Όταν σε έπιασαν τα γέλια σπάστηκα. Αλλά αυτό που σκέφτηκες με υπερβαίνει. Αυτό το καρφί στον τοίχο, αλήθεια που πήγε το κάδρο; ήταν πράγματι πολύ σπλατεριά… Χαλάλι σου. Δεν τέλειωσα αλλά με έκανες και γέλασα!…
- …Σου γράφω τα μέρη που θέλω να γαμηθούμε, έτσι απλά, χωρίς ηθική μόνο με κάβλα. Η φίλη μου δεν σε γουστάρει αλλά δεν ξέρει την ηδονή που μου χαρίζεις! Δεν ξέρει πως βυθίζεσαι μέσα μου, τόσο αδιάντροπα και σκυλίσια. Δεν έχει γευτεί τον χυμό σου και τον ιδρώτα σου. Θεέ μου είμαι μια αμαρτωλή αλλά έχεις μια ψωλή!!!!…
ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΕΣ & ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ
Ο μεγαλύτερος εχθρός του έρωτα δεν είναι κάποιος άλλος ή άλλη. Δεν είναι έξω από την δική μας ψυχή και από την ανασφάλεια που τυλίγεται γύρω από το όνειρο. Ένας σοβαρός έρωτας πάντα νιώθει πως κινδυνεύει. Όταν εκείνη αποσύρει την εύνοιά της και γίνεται παγερή και αδιάφορη.
Ο έρωτας μπορεί να είναι το ωραιότερο όνειρο,
αλλά και ο χειρότερος εφιάλτης.
Γουίλιαμ Σαίξπηρ,
1564-1616, Άγγλος δραματουργός
- …«Νιώθω ότι βρίσκομαι μπροστά από μια αυτόματη πόρτα με λεπίδες! Ανοιγοκλείνουν όποτε και όπως θέλουν. Αν περάσεις, πέρασες… Αν όχι, τι να κάνουμε θα ζεις με ένα χέρι λιγότερο»…
- …Με ρωτάς πως είναι δυνατόν να μη βαριέμαι, πως συνέχεια είμαι καυλωμένος, γιατί σε θέλω τόσο, γιατί και για ποιο λόγο σε αγαπώ. Είσαι σίγουρη ότι σε κοροϊδεύω κι ότι αργά ή γρήγορα θα ψάξω γι’ άλλη. Σταμάτα να σκέφτεσαι αυτά τα πράγματα. Όσο και να μη το πιστεύεις είμαι ερωτευμένος, μέσα μου καίγομαι για σένα κι ας μη ξέρω να το δείξω καμιά φορά…
- …Ναι ζηλεύω και δε το κρύβω όλους τους άντρες που σε περιτριγυρίζουν κι ας ξέρω πως δεν κάνεις τίποτα, κι ας μου λες ένα κάρο πίπες…
- …Έτσι κι εγώ καταλαβαίνω πως εδώ είναι ο πειρασμός μου! Ο πειρασμός του «μην τυχόν»! Ο πειρασμός του «και αν»! Ο φόβος ότι η ζωή ως σχέση, μπορεί να είναι κάποια ζωτική στέρηση, ένας αποκλεισμός από την υπαρκτική αυτονομία, μια άρνηση των απεριόριστων επιλογών ζωής. Μην τυχόν και χάσω την αυτονομία μου, την αυτοτέλεια μου, την ιδιοτελή μου ατομική αυτάρκεια! Μην τυχόν και παραδοθώ στη σχέση, ρε γαμώτο!…
- …Φοράει στο λαιμό ένα μεταξωτό λουλουδάτο φουλάρι, κουλουριασμένο στις αποχρώσεις του μωβ ή μήπως είναι ένα φόρεμα. Ποιος ξέρει. Τώρα το είδα. Έκανα να τ’ αγγίξω. Αδύνατον. Το χέρι μου κινείται σ’ ένα χώρο αοράτου και αιωρείται σαν ένα χάδι που δεν κατορθώνεται ποτέ. Ο μετεωρισμός των χαμένων χαδιών.
«Φοβάμαι», της λέω. «Φοβάμαι τη στιλπνότητα των μεταξένιων φουλαριών», σκέφτομαι, αλλά αυτό δεν το είπα… - …Κοντεύουν Χριστούγεννα και ξέρεις πόσο τα αγαπώ. Έτσι αποφάσισα να κάνω ένα δώρο στον εαυτό μου! Να ξαναπιάσω μολύβι και χαρτί και να σου γράψω. Πάλι ξέρεις πως κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο για μένα. Έχω να γράψω εδώ και ενάμισι χρόνο, το τελευταίο πάλι εσένα είχε αποδέκτη. Όταν γράφεις είναι σαν να γεννάς! Πονάει και επιπλέον μετά την χαρά έρχεται η αγωνία για το τι θα απογίνει το παιδί σου σε έναν τόσο «σκληρό κόσμο» όπως αυτός που ζούμε…
- …Εγώ δεν θα έχω να μοιραστώ τίποτα με εσένα
Δεν θα ξέρω καν ποιος είσαι
Ποιος ήσουν
Ποιος μπορούσες να γίνεις
Εγώ δεν θα έχω την θύμησή σου να βαραίνει την σκέψη μου
Δεν θα ‘χω καμία σκέψη.
Εγώ θα είμαι σαν να μην ήμουν
Εσύ, σα να μην ήσουν,
Τίποτα… - …Το άυλο κοιμητήριο του πόνου μου εσύ το δημιούργησες. Μόνη σου! Ναι, μόνη σου!…
- …Αλήθεια ποιος είναι αυτός ο ακατανίκητος εχθρός που σου παγώνει το βλέμμα. «Θα σ’ αγαπώ για πάντα» μου πες σε μια στιγμή έντασης. Κάτω από άλλες συνθήκες θα έλιωνα, τώρα το μυαλό μου βυθίζεται σε μαυροπίνακα γεμάτο εξισώσεις που όχι απλώς δεν μπορώ να τις λύσω, αλλά ούτε καν να τις διαβάσω…
ΕΠΙΜΟΝΗ
Η μη ανταπόδοση καταστρέφει το φρόνημα ενός ερωτευμένου. Από την μία η απελπισία της εγκατάλειψης, από την άλλη το ανυπέρβλητο πάθος που επιμένει. Ένας στρατός που αρνείται να συνθηκολογήσει ή να απεμπλακεί. Ακροβατείς σε γκρεμούς και χαράδρες αλλά συνεχίζεις.
Ο έρωτας και η λογική μοιάζουν με τον ήλιο και το φεγγάρι. Όταν ανατέλλει το ένα, δύει το άλλο.
Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας & πολιτικός
- «Τόσες φορές σου είπα τι θα γίνει εάν, όχι τι θα είχε γίνει εάν». Και εσύ μια ζωή δεν απάνταγες, άφηνες το παρόν να γίνει παρελθόν, ποτέ δεν άκουσες για το μέλλον. Το παρελθόν είναι ένας εύκολος αντίπαλος! Εγώ δεν σου λέω «τι θα είχε γίνει εάν». Τι νόημα έχει να αναρωτιέσαι τώρα πια για κάτι που δεν έγινε; Εγώ ακόμα και τώρα σου λέω «τι θα γίνει εάν!». Παγώνεις το παρών, το καταδικάζεις στο παρελθόν, κρύβεσαι από το μέλλον! Το παρών σου γονατίζει στο παρελθόν, εγώ σε καλώ να φτιάξεις το μέλλον.»
- Ο εγωισμός μου βλέπεις συνεχίζει να είναι μηδενικός… και αλήθεια αυτό που με βασανίζει είναι πως θα γίνει να ξεπεράσω κάτι που δεν πρόλαβα καν να ζήσω.
Εάν δεν σε δω, να προσέχεις.
Αυτά. Είχα καιρό να γράψω. - Θυμάμαι όλες τις φορές, κάθε μια ξεχωριστά, που πέρναγα από το μαγαζί. Σε θυμάμαι ανέμελο, σε θυμάμαι μαγκωμένο. Σε θυμάμαι να είσαι αδιάφορος απέναντί μου, σε θυμάμαι όμως να είσαι και σαν παιδάκι δημοτικού ερωτευμένο που δεν ξέρει τι να κάνει. Θυμάμαι να με διώχνεις και θυμάμαι να μου ζητάς να μείνω. Θυμάμαι το ζαρωμένο σου πουκαμησο όταν σε είχα πετύχει με το φωτομοντέλο σου στο ιλ πόστο. Θυμάμαι την απογοήτευση μου. Και την δική σου. Θυμάμαι τον Ιούλιο να λες πως είμαι δική σου και τον Αύγουστο να μου λες “να περάσω καλα”. Ξέρεις πως δεν είμαστε φίλοι. Ξέρεις πως σε σκέφτομαι. Σίγουρα το ξέρεις.
- Θέλω πολύ να σε ξαναδώ, να μιλήσουμε, να δοκιμάσουμε. Έχω μια μικρή ελπίδα για λόγους αρχής. Ξέρω τους μηχανισμούς που θα βάλεις μπροστά. Και έχω καταλάβει την αποτελεσματικότητά τους. Αλλά δεν συνθηκολογώ. Δεν έχω στο μυαλό μου κανένα ερωτικό έπος, κανέναν ιπποτικό έρωτα. Έχω την μυρωδιά σου και το βλέμμα σου! Και ας φαίνονται όσα σου γράφω σκόρπια χαρτιά στον δρόμο! Εσύ το ξέρεις πως είμαι άνθρωπος με συνοχή και συγκρότηση. Τηλεφώνησέ μου μέσα στις επόμενες μέρες.
ΥΠΟΤΑΓΗ
Δεν υπάρχει δίκαιο στο έρωτα. Δίνεις όλο και περισσότερα για να πάρεις όλο και λιγότερα. Στο τέλος έρχεται η τέλεια παράδοση, άνευ όρων. Εμμονικός, αφοπλιστικά άνευρος, ζητάς από τον ”αφέντη” να απολαμβάνει τις υπηρεσίες σου. Όποτε και όπως θέλει… Το τέλος είναι εξαιρετικά κοντά.
Οι γυναίκες δεν θέλουν ποτέ να ζητιανεύετε τον έρωτά τους.
Μπαλζάκ, 1799-1850, Γάλλος συγγραφέας
- …Δεν θα θέλω να συνεχίσω την ζωή δίχως το κοίταγμά σου! Αυτό που μου αναστατώνει την ψυχή. Τότε αγάπη μου θα είναι το τέλος μου. Αναζητώντας τον θάνατο, έχοντας ζήσει την αγάπη έστω και για μια στιγμή. Παρά να συνεχίζω να ζω αισθανόμενος νεκρός!…
- …Θα κάνω ό,τι θες! Το εννοώ. Η ζωή μου χωρίς εσένα δίπλα είναι άδεια. Σε διαβεβαιώ πως ξέρω πια πολύ καλά τι σε ενοχλεί και υπόσχομαι πως θα το αποφύγω πια από εδώ και πέρα. Θέλω μόνο να ξαναδώ το ασανσέρ να ανεβαίνει και να είσαι εσύ. Και ας μην χαμογελάς. Και ας μην μιλάς. Ο έρωτάς μας δεν τα χει ανάγκη αυτά. Έχεις δίκιο. Σε περιμένω!…
- …Οι φίλοι μου σε βρίζουν και μου μιλούν για αξιοπρέπεια. Εγώ τους μιλώ όμως για αγάπη. Τι ξέρουν αυτοί; Είμαι δική σου, αλλιώς δεν θα υπάρξω…
ΘΥΜΟΣ & ΠΑΤΩΜΑΤΑ
Πόσο εύκολα ο έρωτας θυμώνει; Γίνεται μανία, ανεξέλεγκτες δυνάμεις απελευθερώνόνται, μία κόλαση κατακαίει ένα ένα τα γράμματα και τα αγγελάκια. Η ραγισμένη καρδούλα. Και πόσο εύκολα ο ερωτευμένος μετά αποκαμωμένος γέρνει και νιώθει την ζωή να τον εγκαταλείπει; Η έρημος της άρνησης φαντάζει εφιαλτική.
Η κραυγή «Ο sprich, mein herzallerliebstes Lieb, warum verliessest du mich?» δηλαδή «Αχ, πες μου, έρωτα της καρδιάς μου έρωτα, γιατί με εγκατέλειψες;
(Χάινε, «Lyrisches Intermezzo»)
- …Σε ένα μικρό καφέ περιμένω. Άγνωστο μέρος για μένα. Άγνωστα πρόσωπα για τον καθένα. Μόνος αργοπεθαίνω σιωπηλά. Δεν θέλω κανείς να δει το πως νιώθω. Κανείς να μου μιλήσει. Να με αντικρύσει. Το μυαλό μου θολώνει όλο και περισσότερο. Είναι από το πολύ ποτό. Μα τι να κάνω; Είναι το μόνο που χρειάζομαι για να με παρηγορήσει. Τα μάτια μου πονάνε. Είναι τα μόνα που δεν μπορούν να κρύψουν αυτό που μου συμβαίνει. Και εγώ σβήνω πλάι στο κερί που έχω ανάψει σαν να είμαι στον Επιτάφιο.
Σβήνω αργά και βασανιστικά, χωρίς να ενοχλήσω κανέναν. Μόνος… Ακόμα και αν δίπλα μου είχα όλο τον κόσμο. Εκτός από εσένα… - …Είμαι ράκος από ρακί. Ο Γ. με βρήκε ανάμεσα σε δυο αυτοκίνητα να ξερνάω όπως ξέρασες και εσύ πάνω μου αυτά που είπες. Αφού σας είδα ρε ξεφτιλισμένη να φιλιέστε, να χαμουρεύεστε. Είμαι ράκος και θα σε ξεσκίσω και αυτόν και εσένα…
- Αυτό όμως που με θυμώνει πιο πολύ απ’ όλα είναι ότι μ’ αυτά και μ’ αυτά έχει εξαφανιστεί η αρχική τρέλα και ο ενθουσιασμός μου. Δεν υπάρχει τη ανεμελιά. Με έχεις γειώσει τόσες φορές. Είναι πολύ σκληρό για μένα να σε κοιτάω μερικές φορές και να βλέπω μια τόσο θολή εικόνα. Ήσουν διαυγής! Έλα μπες! Τώρα είσαι μια ρουτίνα. Η ομορφιά σου είναι χάρτινη, ψεύτικη. Όλοι θέλουμε κάτι συνταρακτικό. Αλήθεια όμως τι κάνουμε για αυτό;
- … Έχεις καλομάθει. Σου ‘δωσα τα κλειδιά του σπιτιού και της ψυχής μου. Με μεγάλη ευκολία. Γιατί έτσι κάνουν οι σοβαροί άνθρωποι που γουστάρουν. Να μπαίνεις, να βγαίνεις, να πηγαινοέρχεσαι σε όποιο δωμάτιο θες, να κάνεις ότι θες. Θερμαίνεσαι, ξεσπάς, κουρνιάζεις, γελάς, προβληματίζεσαι, ξεκουράζεσαι, εκνευρίζεσαι, δημιουργείς, εξαφανίζεσαι, έρχεσαι. Στη φύση του ανθρώπου, ό,τι κατακτά εύκολα, να το θεωρεί δεδομένο και μη σημαντικό…
- …Ονειρεύεσαι ρε συ καθόλου; Γιατί αν όχι είμαι απλώς μία επιπρόσθετη βοήθεια στον ψυχαναλυτικό σου κύκλο. Σαν ένας «συμβουλευτικός» παράγοντας. Η’ ένα πεδίο βολής με δοκιμαστικές ρίψεις. Σαν ένα εργαστήριο πειραμάτων. Έχεις στρογγυλοκαθίσει σαν τον Βούδα, ο πιστός έρχεται και σου αφήνει στα πόδια σου προτάσεις και εσύ με ένα νεύμα τις αποδέχεσαι, τις παγώνεις, τις απορρίπτεις…
ΠΟΙΗΣΗ ΕΝΑΣ ΕΡΩΤΑΣ ΜΕΓΑΛΟΣ
Η ποίηση στην υπηρεσία του έρωτα, ακόμα και ενός παλιού ξεθωριασμένου έρωτα.
Μία μελαγχολική αναπόληση, μία γλυκόξινη γεύση που χαρίζει ένα σφίξιμο στην καρδιά.
Έστησε ο Έρωτας χορό με τον ξανθόν Απρίλη,
κι η φύσις ηύρε την καλή και τη γλυκειά
της ώρα.
Διονύσιος Σολωμός, 1797-1857, Εθνικός Ποιητής
Στο δρόμο για το σπίτι συναντήθηκα
με σένα που σε είδα και θυμήθηκα
πως κάποτε μπορούσε να με νοιάζει
των άλλων η ζωή και να μ’ αλλάζει
«Δεν άλλαξες καθόλου» προσποιήθηκα
«Ούτε κι εσύ»: τα ψέματα τ’ ανήθικα
τα μάθαμε ο ένας απ’ τον άλλο
πριν χρόνια σ’ έναν έρωτα μεγάλο
Γελάσαμε, μιλήσαμε μα ανείπωτα
ξανά όσα μας βύθισαν στο Τίποτα
στο Λίγο που η ζωή μας περιφέρει
απ’ του ‘89 το Καλοκαίρι
Τότε που το «για πάντα» ήταν απόφαση
κι αφήναμε στη μέση κάθε πρόταση
γιατί ήμασταν ο ένας για τον άλλο
και ζούσαμε έναν έρωτα μεγάλο
Μπορεί κι εσύ να σκέφτηκες ανάλογα
κι η νύχτα όπως κατέβαινε παράλογα
μας βύθισε τον έναν μες τον άλλο
μαχαίρια από έναν έρωτα μεγάλο
Το θέατρο τελείωσε και φύγαμε
καμία σημασία πια που πήγαμε
στο δρόμο και στο σπίτι του ο καθένας
κι ούτε νομίζω δάκρυσε κανένας.
ΜΕ ΜΙΑ ΑΝΑΣΑ
Παροξυσμός, αδέξια και ασυνάρτητη συμπεριφορά, όλα βαλμένα εν πλήρη αταξία, παρασυρόμενα από ερωτικούς κραδασμούς. Όταν νιώθεις πως «δεν συναντάμε κάθε μέρα αυτό που είναι φτιαγμένο για να μας προσφέρει ακριβώς την εικόνα του πόθου μας»
Η πολύ εύκολη επιτυχία στερεί γρήγορα τον έρωτα από τη γοητεία του: τα εμπόδια του δίνουν αξία.
Σταντάλ στο Περί έρωτος
Θέλω να σου πω κάτι που νιώθω και αισθάνομαι πραγματικά κάτι που με κάνει πολύ ευτυχισμένο γιατί πιστεύω πως ο ένας δεν μπορεί μακριά από τον άλλον πιστεύω πως αρχίζω να σ αγαπώ γιατί στο παρελθόν αυτή τη λέξη την πέταγα έτσι γιατί δεν ήξερα πραγματικά τι σημαίνει! Θελω να σε έχω ευτυχισμένη γιατί το αξίζεις είσαι η γυναίκα που με έκανε πραγματικά να καταλάβω τι σημαίνει πραγματική αγάπη. Συγγνώμη αν σε έκανα να πονέσεις αλλά είχα προβλήματα. Εγώ έκανα μια μαλακία και το μετάνιωσα αλλά εν τέλει και εσύ έκανες για αυτό με συγχώρεσες. Το καλοκαίρι αυτό που έκανες με πόνεσε όταν μου το πες πραγματικά εγώ μέτραγα τις μέρες που θα έρθω στην Αθήνα και εσύ φασωνόσουν με άλλον! Σε λάτρευα εγώ και πίστευα πως θα με περίμενες αλλά εσύ πέρναγες καλά όταν μου το πες μου γκρέμισες τα αισθήματα που είχα χτίσει και τώρα προσπαθώ να τα ξαναχτίσω αλλά δεν μ αφήνεις. Θέλω να είμαστε ευτυχισμένοι μαζί δώσε μου την ευκαιρία έχε μου εμπιστοσύνη και θα δεις πως σ αγαπάω. Γιατί δεν μου έχεις; Γιατί;;; Σε λατρεύω.
ΕΛΠΙΔΑ
Ένας σοβαρός έρωτας, λίγο πριν πεθάνει, καταφέρνει να ξανασταθεί, έστω και για λίγο στα πόδια του και να ξαναελπίσει. Αυτό τον κάνει ακόμα πιο ανίσχυρο, αλλά ακόμα πιο γοητευτικό.
“Ο έρωτας είναι ένα υπέροχο λουλούδι, πρέπει όμως να έχεις το θάρρος να πας να το κόψεις από το χείλος ενός φοβερού γκρεμού”.
- Είμαι σίγουρος ότι θα με σκέφτεσαι κάποιες στιγμές. Σε ένα χιονισμένο τοπίο, ελάχιστα βήματα στο χιόνι αρκούν για να βρεις αυτό που θες. Αυτά τα λίγα ίχνη έχουν την σημασία τους. Αυτές οι λίγες στιγμές που η σκέψη σου το σκάει και ταξιδεύει προς εμένα έχουν την αξία τους. Εν δυνάμει είναι το «μικρό αύριο»
- Έτσι σε σκέφτηκα ότι κάποια στιγμή θα είμαστε μόνοι μας και θα μου χαμογελάς. Η ευτυχία είναι στιγμές, κάποια λεπτά που μας δίνουν κουράγιο να αντέξουμε δύσκολες ώρες και μέρες. Γιατί αυτή είναι η αναλογία… Λεπτά από την μία, ώρες και μέρες από την άλλη! Να αντιμετωπίσουμε τα σκούρα χρώματα της ζωής. Εγώ τα αντιμετώπισα με τις μπλε σημαίες των ματιών σου που όταν κυματίζουν αποκλείεται να ηττηθείς!
ΤΕΛΟΣ
Αλήθεια πώς πεθαίνει ένας έρωτας; Άλλοτε σαν καρμανιόλα που κόβει το κεφάλι του ευγενούς, άλλοτε σαν ένα κερί που λιώνει σιγά σιγά. Το τέλος ενίοτε είναι τρομακτικό, ένα κενό που όλοι το έχουμε βιώσει αλλά είναι τόσο δύσκολο να περιγραφεί.
«Καταβάλλω κάθε δυνατή προσπάθεια για να είμαι στεγνός. Θέλω να επιβάλω σιωπή στην καρδιά μου, που νομίζει ότι έχει πολλά να πει. Τρέμω διαρκώς μην τυχόν έχω γράψει έναν αναστεναγμό, εκεί που πιστεύω ότι έχω σημειώσει μιαν αλήθεια»
Σταντάλ στο Περί έρωτος
- Η Πόλη – μαύρη κουρούνα- οι άνθρωποι άφαντοι και η καρδιά μου μπηγμένη καρφί, μνημείο μιας πένθιμης πτώσης. Γιατί έφυγες;; Περιττή ερώτηση
Τι σε οδήγησε στο φευγιό;; Παράταιρο το ερωτηματικό. Απομένουν τα κρέπια της νύχτας-πλερέζα-στο σώμα μου και στην ψυχή μου. Στο κεφάλι μου κραδαίνουν οπλές άγριων αλόγων. Να ξεφύγω από τον καλπασμό και το σπρώξιμο σε άγριες θάλασσες παραίτησης και ναυαγίου. - Για αυτό, μην μου στέλνεις “πως τα περνάς” ενώ έχουμε να μιλήσουμε 3 μήνες. Τα περνάω καλά. Παίζει να σκέφτηκα 100 φορές να σου στείλω και να μην το έκανα. Και δεν το έκανα γιατι ποτε δεν θα έπαιρνα μια απάντηση που να λέει πως ηρθες και με σκέφτεσαι και πως θες να με δεις. Και αφού τέτοιες απαντήσεις δεν δίνεις προτιμώ να μην μιλήσουμε καθόλου παρά να το παιξω χαλαρή. Γιατί ξέρεις πως δεν είμαι. Και ξέρεις πόσο θέλω να σε δω. Και ξέρεις πως τις μέρες που θα είσαι εδω θα είμαι σε αναμένα κάρβουνα.
- Εμείς οι δυο τελειώσαμε. Σκέψου πως είναι χάπι μεγάλο και σκατί χρώμα και κατάπιε το μιας και έξω. Μάζεψε τα πράγματά σου. Τα παιδιά μην τα πολυφιλάς. Θα σου χρειαστούν τα φιλιά από δω και πέρα, θα ‘σουνε πολύτιμα να τα σκορπάς δεξιά και αριστερά. Μαζέψου και μάζεψε.
