Η Κυψέλη είναι γεμάτη με κτίρια μοναδικής ομορφιάς.

Λίγο αν σηκώσεις το κεφάλι σου, θα τα δεις να στέκονται παντού, άλλα κατοικημένα, άλλα ερειπωμένα, ανακαινισμένα ή μη, με φως να βγαίνει από τα παράθυρα ή σκοτεινά να αναπολούν τα παλιά βήματα στα πατώματά τους. Το μόνο σίγουρο είναι ότι έχουν βάλει το δικό τους λιθαράκι στη φυσιογνωμία αυτής της γειτονιάς και επιμένουν κάθετα!

Κυκλάδων 8

Το κτίριο αυτό είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα μοντέρνας αρχιτεκτονικής της Αθήνας.

Χτίστηκε το 1958 για το ζεύγος Σπιτέρη. Ο σύζυγος ήταν ένας από τους πρώτους τεχνοκριτικούς στην Ελλάδα και η σύζυγος υπήρξε σημαντική γλύπτρια που ήθελε ένα κτίριο για να λειτουργεί ως ατελιέ. Έτσι, το 1955, ανέθεσαν τον σχεδιασμό του στον αρχιτέκτονα του κινήματος Bauhaus, Αριστομένη Προβελέγγιο. Ο Προβελέγγιος υπήρξε ένας από τους πιο ιδιαίτερους αρχιτέκτονες της σύγχρονης Ελλάδας, τόσο ως προς το έργο του, αλλά και για την ιδιαίτερη φιγούρα του και τις ριζοσπαστικές του απόψεις και τη στάση του απέναντι στην κοινωνία. Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν εκτιμήθηκε όσο θα έπρεπε.

Το 1931-1936 σπούδασε στη σχολή Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών ΕΜΠ. Έως το 1941 εργάζεται ως αρχιτέκτονας στο Υπουργείο Πρόνοιας, μέχρι την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε και προσχωρεί στο ΕΑΜ. Το 1945, με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης, μετακομίζει στο Παρίσι για να σπουδάσει πολεοδομία στη Σορβόννη. Εργάζεται ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Παρισιού κατά τη χρονική περίοδο 1968-1979. μόλις τον Δεκέμβριο του 1998, έναν χρόνο δηλαδή πριν το θάνατό του, αναγνωρίζεται ως επίτιμος διδάκτορας του ΕΜΠ.

Ο Πύργος της Θήρας

Στον αριθμό 54 της οδού Θήρας κατοικεί ένας νεογοτθικός πύργος. Χτίστηκε το 1914 και αποτελούσε αρχικά ιδιοκτησία της αρχοντικής κεφαλονίτικης οικογένειας Τυπάλδου. Από το 1993 είναι ακατοίκητο και από το 2008 χαρακτηρισμένο διατηρητέο.

Όπως αναφέρει στην έκθεσή της η εισηγήτρια του ΥΠΕΧΩΔΕ, κυρία Ιωάννα Σωτηρίου, για το συγκεκριμένο ακίνητο, πρόκειται για ένα από τα σπάνια δείγματα εφαρμογής του νεογοτθισμού που εκπορεύθηκε από την Αγγλία στα μέσα του 19ου αιώνα και μάλιστα μια ιδιαίτερα επιτυχημένη εκδοχή αυτού του στυλ. Στην εποχή του αποτελούσε πρότυπο «βίλας εξοχής». Συγκεντρώνει πολλά από τα στοιχεία του νεογοτθισμού μέσα από τη φρουριακού τύπου αρχιτεκτονική του: τα στηθαία σαν επάλξεις, τα οξύκορφα τόξα των ανοιγμάτων, τους ιδιαίτερους πεσσούς στο κεντρικό προπύλαιο, τα εμβλήματα κ.α. Παράλληλα με τα νεογοτθικά, συνυπάρχουν και νεοκλασικά στοιχεία, όπως η τριμερής του διάρθρωση, όμως με κεντρική μορφολογική ενότητα, η διαβάθμιση της διακόσμησης, το μέτρο και ο ρυθμός που επιτυγχάνεται μέσα από της διαφορετικής κλίμακας επανάληψη στοιχείων, οι κορνίζες των ανοιγμάτων κ.λπ.

Έπαυλη Μάλκολμ

Το κτίσιμο της έπαυλης του Μάλκολμ στα Πατήσια επέβλεπαν οι αρχιτέκτονες Κλεάνθης και Σάουμπερτ.

Ανήκε στο Βρετανό ναύαρχο Σερ Πάλτνι Μάλκολμ (Sir Pulteney Malcolm), που είχε γεννηθεί στη Σκωτία το 1768. Ο Μάλκολμ διοικούσε τον αγγλικό ναύσταθμο στη Μάλτα και ήταν αρχηγός του βρετανικού στόλου της Μεσογείου από το 1828 μέχρι το 1831 και ξανά από το 1833 μέχρι το 1834.

Ο Μάλκολμ γοητεύτηκε από το κλίμα της Αθήνας και έχτισε την εξοχική βίλα του στο «χωριό Πατήσια, μισή ώρα μακρυά από την πόλη». Ξόδεψε για την έπαυλή του τρεις χιλιάδες λίρες, υπέρογκο ποσό για την εποχή, θέλοντας με τον τρόπο αυτό να δείξει την πεποίθησή του για την απελευθέρωση της τουρκοκρατούμενης Ελλάδος και την αισιοδοξία του για το μέλλον της.

Ένα μεγάλο γεγονός που είχε προκαλέσει φοβερή εντύπωση στον λαό της Αθήνας εκείνο τον καιρό, ήταν δυο δίτροχα κάρα που ο ναύαρχος Μάλκολμ είχε φέρει από τη Μάλτα και τα έστελνε στα Πατήσια φορτωμένα οικοδομικά υλικά για το χτίσιμο της βίλας του. Έκπληκτοι οι Αθηναίοι μαζεύονταν στην οδό Πειραιώς για να δουν το θαύμα αυτό της «φράγκικης μηχανικής». Από το 1902, το κτίριο στεγάζει το Άσυλο Ανιάτων.

Μέγαρο Μεταξά

Στην Πατησίων 150, στο σημείο που η Πατησίων συναντάει τη Φωκίωνος Νέγρη, βρίσκεται το Μέγαρο Μεταξά.

Χτίστηκε το 1928, στην καρδιά του μεσοπολέμου, και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα τυποποιημένης αστικής αρχιτεκτονικής του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Κυριαρχεί ο γεωμετρικός ρεαλισμός, με λιτή διακόσμηση και επίπεδη στέγη. Αντιβαίνει τους ως τότε κανόνες του αθηναϊκού κλασικισμού, αφού επικρατούν οι αρχιτεκτονικές τάσεις της Δύσης. Συνδυάζει εμπλουτισμένα στοιχεία εκλεκτικισμού με αναφορές σε πρώιμες αρτ-ντεκώ διακοσμητικές λεπτομέρειες, όπως οι τονισμένες προεξοχές των προσόψεων (έρκερ).

Ονομάστηκε Μέγαρο Μεταξά, γιατί διέμεινε εκεί για μικρό χρονικό διάστημα ο δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς.

Την Δροσοπούλου να την περπατάς

Ένας αδικημένος δρόμος. Σήκωσε λίγο το κεφάλι και δες το πράσινο που δημιουργούν τα δέντρα. Αλλά ρίξε μια ματιά στα κτίρια και στις πόρτες. Οι «δίδυμες» είναι πραγματικά κομψοτεχνήματα. Με την εκπληκτική συμμετρία τους. Με τις λεπτομέρειες. Δημιουργήματα του τότε… που για να παραχθεί μία τέτοια είσοδος συνεργάζονταν 4-5 μάστορες μαζί, βέβαια, με (γνωστότατους) αρχιτέκτονες.
Δώσε λίγο χρόνο και παρατήρησε. Μία πρώτης τάξεως εκπαιδευτική εκδρομή για τα παιδιά σας,
αλλά και για εσάς!