Κάτω από την Ακρόπολη

Παράδειγμα ισορροπίας, ευρυθμίας και λιτότητας. Μνημείο θαυμασμού σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Αυτός είναι ο Παρθενώνας που στηρίζεται πάνω στο Βράχο της Ακρόπολης. Σήμα κατατεθέν μιας πόλης αρχαίας που ζει μέχρι σήμερα. Μια περιοχή που κρατάει στίγματα από όλη την ιστορία που έζησε εδώ και τουλάχιστον 5000 χρόνια.

Μια ενιαία βόλτα στις συνοικίες και στα σοκάκια σου χαρίζει η Ακρόπολη. Ξεκινάς και πας. Με μια ανάσα, μια περπατησιά έχεις δει την ουσία της Αθήνας. Μια ενιαία και αέναη βόλτα στο χρόνο, στην ιστορία, στο παρόν, στο παρελθόν στο μέλλον. Όλα αυτά, με σημείο αναφοράς ένα βράχο και ένα ναό που στέκονται αγονάτιστοι στους αιώνες.

Αντικρύζοντας την Ακρόπολη, συνδέω όλη την Ιστορία σε ένα συνεχές: τους άγνωστους εργάτες που κουβάλησαν το πεντελικό μάρμαρο, το Μιμήκο και τη Μαίρη να ερωτεύονται και να αυτοκτονούν σαν το Ρωμαίο και την Ιουλιέτα, τους Τούρκους να χτίζουν τζαμί, τη θεά Αθηνά να καρφώνει το Ερέχθειο με ένα ξύλο από ελιά, τον Αθανάσιο Διάκο να συνεχίζει την Επανάσταση, τον Αισχύλο να γράφει την Ορέστεια, την ομάδα του Δημήτρη Πικιώνη να «ζωγραφίζει» τα μονοπάτια στο Θησείο, τη Λυσιστράτη να κηρύσσει τη σεξουαλική απεργία και την Πραξαγόρα να αρπάζει την εξουσία από τα χέρια των αντρών.

Την «Κερένια Κούκλα» του Χρηστομάνου να φαντάζεται τις Απόκριες που δεν μπορούσε να χαρεί στην Πλάκα και στα Πετράλωνα, την πομπή των Παναθηναίων να αφήνει ίχνη τροχών στα Προπύλαια, τις πολιτικές αντιπαραθέσεις στο Μοναστηράκι επί Όθωνα, τα κουτσαβάκια στου Ψυρρή, τους νησιώτες να χτίζουν τα Αναφιώτικα, το cine Paris να ανοίγει τις πόρτες του και να παίζει «Καζαμπλάνκα», το μπαρμπά-Γιάννη τον Κανατά να πουλάει την πραμάτεια του, τους κυνηγημένους που κρύβονταν στις υπόγειες στοές, τον Σωκράτη να συνομιλεί με το Λόρδο Μπάιρον, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη με κάθε έφηβο που ψάχνει να βρει το νόημα της ζωής. Και όλοι αυτοί, συναντιούνται με κάθε μικρή ή μεγάλη ιστορία, που γεννήθηκε ή τέλειωσε κάτω από την Ακρόπολη. Τελικά, το θέμα δεν είναι τι αντικρύζουμε εμείς κοιτάζοντας το Βράχο. Αλλά πόσα μάτια και στιγμές έχουν αντικρύσει και η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας.

Εδώ έρχονται όλοι

• Στην Ακρόπολη και στα πέριξ θα τους δεις όλους: τουρίστες που έρχονται για να γνωρίσουν το αρχαιοελληνικό μεγαλείο ή τη διάσημη νυχτερινή ζωή της Πόλης. Ντυμένοι με καπέλο και σανδάλι ή σύμφωνα με τη μόδα και την κουλτούρα της χώρας τους, γεμίζουν τα στενά όλες τις εποχές του χρόνου.
• Μαθητές που βρίσκονται εκεί γύρω είτε για σχολικές επισκέψεις είτε για… σκασιαρχείο στολίζουν την Ακρόπολη και τις γειτονιές της κατά ομάδες και ξεσηκώνουν τον κόσμο με τα γέλια και τις πλάκες!
• Ζευγαράκια στα πρώτα ραντεβού τους επιλέγουν πάντα για ρομαντική urban βόλτα την Ακρόπολη. Πόσα πρώτα φιλιά έχουν λάβει χώρα άραγε στα Αναφιώτικα, στα βραχάκια ή στο Αστεροσκοπείο;

Αιωνίως Παρούσα

του Ιωάννη Νίκου Φιλάρετου
Διδάκτωρ Κλασικής Αρχαιολογίας

Ακρόπολις. Μια «πόλη στην άκρη» στο πραγματικό και νοητό κέντρο της πόλης των Αθηνών, στο επίκεντρο του Ελληνισμού και του παγκόσμιου πολιτισμού. Μια πολυσήμαντη φυσική και μνημειακή ολότητα άρρηκτα δεμένη με το αττικό τοπίο, μπολιασμένη από τους ήχους και τα βήματα, νοτισμένη από τις ανάσες χιλιετιών των αναρίθμητων χρηστών ή επισκεπτών της. Ένας αειθαλής ιδεότοπος με οικουμενική ακτινοβολία, ο οποίος, με τις ορατές και τις αθέατες όψεις του, εξ αρχαιοτάτων χρόνων συνεχίζει να διεγείρει την ατομική και συλλογική μας συνείδηση ποικιλοτρόπως.

Πανανθρώπινο, αρχετυπικό πλέον, σύμβολο σοφίας, αρμονίας και ωραιότητας, επιτομή του κλασσικού, κορυφαίος εκφραστής της δύναμης και του κάλλους του ανθρώπινου πνεύματος, υπερβαίνει τα τοπικά και εθνικά σύνορα, συγκινεί, εμπνέει, ανασημασιοδοτείται σε κάθε εποχή μέσα από την ματιά του εκάστοτε παρατηρητή.

Στον ιερό βράχο, που δεσπόζει αγέρωχος σε πείσμα των αιώνων, μερικώς ερειπωμένος αλλά ιδιαίτερα επιβλητικός, περιτριγυρισμένος από τις συνωστισμένες οικοδομικές συστάδες του σημερινού πολεοδομικού ιστού, χτυπάει ακόμα η καρδιά του ανήσυχου, ελεύθερα και κριτικά σκεπτόμενου πολίτη. Η αίγλη, με την οποία έχει περιβληθεί αυτό το εμβληματικό τοπόσημο, διαχρονικά ή συγχρονικά, κατά την μακραίωνη εξελικτική πορεία του, είναι αναμφισβήτητη· ο πρωταγωνιστικός ρόλος της στους αθηναϊκούς μύθους, οι παμπάλαιες λατρείες και οι μεγάλες θρησκευτικές εορτές της, η εμπλοκή της σε καθοριστικά για την ιστορία της πόλης γεγονότα, οι επάλληλες χρήσεις της από την προϊστορία έως τις μέρες μας (τόπος οικιστικής εγκατάστασης, φρούριο, ιερό, τελετουργικό προσκύνημα, έδρα ηγεμόνων, καταφύγιο, αρχαιολογικός χώρος), συνυφασμένα με τις συνθήκες στις οποίες γεννήθηκε και αναπτύχθηκε, ακλόνητοι μάρτυρες της σημασίας και του μεγαλείου της, πιστοποιούν του λόγου το αληθές. Θεοί, ημίθεοι και θνητοί, όλοι διεκδίκησαν το δικό τους μερίδιο στην δόξα της, εντάσσοντάς την στο προσωπικό τους αφήγημα.

Φυσικά, δεν έλειψαν και οι κακοτοπιές, έσωθεν ή έξωθεν προερχόμενες: παρανομίες, δημόσιες απάτες, καταχρήσεις, χρηματικά σκάνδαλα, πραξικοπήματα, πολιτικά εγκλήματα, αυθαιρεσίες, θρησκευτικές παραβιάσεις, βανδαλισμοί, βεβήλωση από κατακτητές, καταστροφές από φυσικά αίτια· παρά τις ηθικές ή υλικές βλάβες που προξένησαν, δεν στάθηκαν ικανές να αμαυρώσουν το υψηλό σε νόημα, ευφυία και αρετή ανάστημά της. Η Ακρόπολη ήταν και είναι πάντα εκεί, στο σταυροδρόμι συνέχειας-αλλαγής, τέχνης-επιστήμης, θρησκείας-πολιτικής, να μας φωτίζει και να μας θυμίζει ότι δίχως αυτήν θα ήμασταν πολύ φτωχότεροι.

Το ήξερες πως

• Στην περιοχή του θεάτρου του Διονύσου, γινόταν -μέχρι τα μέσα του 19ου αι.- η διαπόμπευση των μοιχαλίδων: ανέβαζαν τις γυναίκες ανάποδα σε γάιδαρο και τα παιδιά ακολουθούσαν με αποδοκιμασίες.
• Στην Πλάκα έζησαν χαρακτηριστικοί τύποι της παλιάς Αθήνας. Ο πιο γνωστός είναι ο μπαρμπά-Γιάννης ο Κανατάς. Ήταν αληθινό πρόσωπο και έμενε στη οδό Υπερείδου. Γύριζε όλη την Αθήνα με γαϊδούρι, πουλώντας κανάτια. Εξαφανίστηκε μυστηριωδώς, προκαλώντας όργια φημών.
• Στην ανατολική πλαγιά της Ακρόπολης, υπήρχε το ιερό της Αγλαύρου, αφιερωμένο στην Άγλαυρο, που έπεσε από την Ακρόπολη για να τη σώσει από πολιορκία. Εκεί, οι Αθηναίοι έφηβοι έδιναν όρκο φιλοπατρίας, μόλις συμπλήρωναν το 18ο έτος της ηλικίας τους

Πέριξ του Ιερού Βράχου 

Μοναστηράκι

Ονομάστηκε έτσι από το Μοναστήρι της Παντανάσσας. Το συγκεκριμένο Μοναστήρι, χάνοντας τα περιουσιακά του στοιχεία κατά τον 19ο αι., υποβαθμίστηκε. Επειδή λοιπόν «μίκρυνε» η περιοχή ονομάστηκε Μοναστηράκι. Συνδεόταν από πάντα με το εμπόριο παλιών και μεταχειρισμένων πραγμάτων. Πολλοί αποκαλούσαν τη σημερινή πλατεία «στις καρότσες», καθώς στις αρχές του 19ου αι. στάθμευαν εκεί οι αμαξάδες.

Ψυρρή

Πήρε το όνομά της από κάποιον Ψυρρή, ο οποίος κατείχε πολλές εκτάσεις στην περιοχή. Κατά την οθωμανική περίοδο, ήταν μια πυκνοκατοικημένη γειτονιά, γεμάτη βιοτεχνίες και εργαστήρια. Ενώ εκεί, κατοικούσαν εύπορα άτομα, στα τέλη του 19ου αι. η περιοχή έγινε στέκι των «κουτσαβάκηδων». Τα νεοκλασικά σπίτια της περιοχής που διατηρούνται ως σήμερα, έχουν κοινά χαρακτηριστικά: είναι διώροφα, με μπαλκόνι και εσωτερική αυλή.

Θησείο

Το Θησείο ορίζεται μεταξύ της Ακρόπολης και του λόφου του Φιλοπάππου. Πήρε το όνομά του από το Ναό του Ηφαίστου, μέσα στην αρχαία Αγορά, ο οποίος επικράτησε να αποκαλείται Θησείο! Στη συνοικία, υπήρχε πάντα θεατρική και κινηματογραφική κίνηση. Το καφενείο του Πέτσαλη έστησε υπαίθριο βωβό κινηματογράφο, η είσοδος του θερινού «Έντεν» ήταν στην πλατεία του Θησείου, ενώ στη συνέχεια έγινε θέατρο.

Κουκάκι

Το Κουκάκι οφείλει την ονομασία του στον εργοστασιάρχη Γεώργιο Κουκάκη, ο οποίος έχτισε το σπίτι του στη γωνία Δημητρακοπούλου και Γεωργάκη Ολυμπίου. Για πολλά χρόνια, ήταν και το μοναδικό σπίτι της περιοχής. Σήμερα, στο Κουκάκι, ανήκει και η συνοικία Μακρυγιάννη, πολύ γραφική, αφού μέχρι σήμερα υπάρχουν νεοκλασικά κτίρια και μεσοπολεμικές πολυκατοικίες. Ονομάστηκε έτσι, καθώς στη σημερινή Αθανασίου Διάκου, βρισκόταν το σπίτι του στρατηγού Ι. Μακρυγιάννη.

Πετράλωνα

Χωρίζεται σε Άνω και Κάτω Πετράλωνα, γιατί οι γραμμές του Ηλεκτρικού «κόβουν» τη συνοικία στα δύο. Ονομάστηκε έτσι, γιατί κάποτε στην περιοχή υπήρχαν αλώνια. Έως το 1920 ονομαζόταν «Τα Κατσικάδικα», καθώς υπήρχαν στάνες και βουστάσια. Κατά τη διάρκεια της Αποκριάς, η περιοχή ζωντάνευε με τα πολλά καρναβάλια. Άλλωστε, στα Πετράλωνα, κατοικούσε ο Βαγγελάρας, ο κατασκευαστής της πρώτης αποκριάτικης καμήλας!

Πλάκα

Η Πλάκα είναι η πιο παλιά συνοικία της Αθήνας και είναι ο… ορισμός του «Κάτω από την Ακρόπολη». Ακριβώς, κάτω από τον Ιερό Βράχο και τον Παρθενώνα, ήταν ο πυρήνας της Πόλης σε πολλές ιστορικές περιόδους. Στην Πλάκα, υπάρχουν «στίγματα» ολόκληρης της Ελληνικής Ιστορίας, αφού βρίσκεις αρχαιοελληνικούς ναούς, τζαμιά, μοναστήρια και εκκλησίες. Εδώ άνθισε, ο Καραγκιόζης, οι Απόκριες με τα ρόπαλα βρήκαν τη γειτονιά τους, τα Αναφιώτικα χτίστηκαν από νησιώτες, ενώ στον Άρειο Πάγο γεννήθηκε η Δικαιοσύνη ως έκφραση της Δημοκρατίας, όταν ο Ορέστης στις «Ευμενίδες» κρίθηκε αθώος για το φόνο της Κλυταιμνήστρας.

Με θέα την Ακρόπολη 

Καταλαβαίνω τι σημαίνει Αθήνα όταν στρίβω με το αμάξι από την Κεφαλληνίας στην Πατησίων. Μόλις πάρεις τη στροφή, η λεωφόρος απλώνεται μπροστά σου και στο τέρμα της δεσπόζει ο βράχος της Ακρόπολης. Ξεκάθαρα, φαίνεται ο Παρθενώνας, με το φως του ήλιου να διαπερνάει τις κολώνες του, το απόλυτο παράδειγμα του δωρικού ρυθμού. Σημείο αναφοράς, μέρος οικείο, τόπος που σε προσανατολίζει. Για να συνεχίσεις το δρόμο σου και να «βρεις» τον προορισμό σου. Με θέα την Ακρόπολη, έχουν συμβεί τα πιο όμορφα και τα πιο άσχημα πράγματα της ιστορίας. Με θέα την Ακρόπολη, προσωπικές ιστορίες έχουν αρχίσει κι έχουν τελειώσει. Στη θέα της Ακρόπολης, όσοι δεν την έχουν συνηθίσει, μένουν με το στόμα ανοιχτό και την ψυχή γαλήνια. Άραγε ισχύει το ίδιο και για εμάς; Γιατί όντας εκεί από πάντα, μπορεί να την έχουμε συνηθίσει. Μπορεί τα πόδια μας να έχουν περπατήσει όλα τα σοκάκια και τις γειτονιές κάτω από τον Ακρόπολη. Πώς να αρνηθούμε όμως ότι αυτή η ομορφιά και η ενέργεια που εκπέμπεται είναι τόσο έντονη, που δεν μπορεί παρά να μας επηρεάζει όποτε βρισκόμαστε εκεί;

Η ενέργεια του χώρου 

Μην ξεχνάμε ότι ο Παρθενώνας φτιάχτηκε προς χάρη της θεάς Αθηνάς, προστάτιδας της Πόλης και μάλιστα μια περίοδο που η Αθήνα είχε φτάσει στην ακμή της. Αυτό από μόνο του δηλώνει ότι η ιερότητα του χώρου και η ενέργεια που έδωσαν οι αρχαίοι πιστοί για να σηκωθούν οι πέτρες δεν μπορεί να εξαλειφθεί όσα χρόνια κι αν περάσουν. Πέραν των τότε θρησκευτικών αντιλήψεων, ο Παρθενώνας δημιουργεί συναισθήματα απόλυτου: απόλυτης ισορροπίας, αρμονίας και ομορφιάς. Ο βράχος της Ακρόπολης κατοικείται από το 3000 π.Χ. Η αύρα της ανθρώπινης ιστορίας έχει μείνει σε κάθε πέτρα και σοκάκι, σε κάθε γωνιά γνωστή και άγνωστη. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι όσοι προσπάθησαν να κατακτήσουν την Αθήνα, φοβήθηκαν να «αγγίξουν» την περιοχή, είτε από φόβο είτε από θαυμασμό.

Tα στέκια

Ως σημείο αναφοράς μιας ολόκληρης Πόλης, έχει γίνει στέκι. Και στέκι δεν εννοούμε μόνο τα μαγαζιά που κοσμούν τις γειτονιές και τους δρόμους. Ναι, υπάρχουν και αυτά, που με σεβασμό στην τοπική αρχιτεκτονική, βάζουν το δικό τους λιθαράκι στην ομορφιά του τοπίου. Είναι και τα στέκια που έχουν δημιουργήσει αυθόρμητα οι ίδιοι οι άνθρωποι. Τα Αναφιώτικα γεμίζουν νεανικές παρέες, τα λεγόμενα βραχάκια στην Ακρόπολη προσφέρουν απλόχερα τη θέα της φωταγωγημένης Πόλης, ο δρόμος προς το Αστεροσκοπείο έχει περπατηθεί από χιλιάδες ζευγαράκια, η Διονυσίου Αρεοπαγίτου με τους μουσικούς του δρόμου μας δείχνει μια άλλη πλευρά πολιτισμού. Τα πάντα κάτω από την Ακρόπολη είναι στέκι.

Οι άνθρωποι 

Στην Ακρόπολη συναντιούνται όλοι. Ήταν, είναι και θα είναι πρώτη επιλογή εξόδου, πρώτη επιλογή επίσκεψης από τους τουρίστες που έρχονται από κάθε μεριά του πλανήτη. Όμως, όσοι ζουν ή εργάζονται καθημερινά στην περιοχή, έχουν ενσωματώσει την ηρεμία του τοπίου. Κάτω από την Ακρόπολη, οι φωνές που ακούγονται είναι φωνές διασκέδασης. Είναι κραυγές…καλοπέρασης! Τα σπίτια που κατοικούνται είναι ζηλευτά και η εικόνα μιας μεγάλης κυρίας να καθαρίζει ευλαβικά το πλατύσκαλο (μάλλον από σεβασμό στο αρμονικό σκηνικό) είναι φαινόμενο συχνό, εικόνα αυθεντικής Αθηναίας και ελπίζω να μην εκλείψει. Ο αττικός ήλιος που χτυπάει πάνω στα μάρμαρα και χαρίζει απλόχερα το φως του, φωτίζει και τις ψυχές όσων περπατούν κάτω από την Ακρόπολη.

Επισκέφθηκαν την Ακρόπολη και είπαν 

Σίγκμουντ Φρόυντ (1904)

Στο βιβλίο Σίγκμουντ Φρόυντ: Η ζωή και το έργο του του Ernest Jones, αναλύεται αυτή η επίσκεψη:
«Πάνω από είκοσι χρόνια αργότερα είπε πως οι κολόνες στο χρώμα του κεχριμπαριού της Ακρόπολης ήταν τα ωραιότερα πράγματα που είχε δει στη ζωή του. Καθώς στεκόταν εκεί είχε μια περίεργη ψυχολογική εμπειρία που ανέλυσε πολλά χρόνια αργότερα σε ένα γράμμα του στον Ρομαίν Ρολάν. Ήταν μια παράξενη άρνηση να πιστέψει στην πραγματικότητα αυτού που βρισκόταν μπροστά στα μάτια […] ο Φρόυντ ανήγαγε την προέλευση αυτής της αίσθησης δυσπιστίας στο γεγονός ότι στα φτωχά παιδικά του χρόνια θα θεωρούσε απίθανη την ιδέα να είναι κάποτε σε θέση να επισκεφτεί ένα τόσο υπέροχο μέρος […]»

Ο Σίγκμουντ Φρόυντ ήταν Αυστριακός ιατρός, φυσιολόγος, ψυχίατρος και θεμελιωτής της ψυχανάλυσης. Ο Φρόυντ επισκέφθηκε την Ακρόπολη μία φορά. Εκείνη η επίσκεψη του είχε προξενήσει μια παράξενη διαταραχή που τον απασχόλησε κατόπιν για καιρό.

Μαρκ Τουαίην  (1867)

Ο Μ. Τουαίην έφτασε στην Αθήνα το 1867, στα πλαίσια ενός ταξιδιού προς τους Αγίους Τόπους. Επισκέφθηκε την Ακρόπολη νύχτα, βγαίνοντας με τέσσερις συνταξιδιώτες του κρυφά από το πλοίο, το οποίο βρισκόταν σε καραντίνα. Από το βιβλίο Καν – καν, γάτες και πόλεις από στάχτη:
«…Το μέρος έμοιαζε γεμάτο φαντάσματα. Περίμενα σχεδόν να δω τους Αθηναίους ήρωες που ζούσαν πριν από είκοσι αιώνες να ξεπετάγονται μέσα από τις σκιές και να χώνονται κρυφά μέσα στο ναό που γνώριζαν τόσο καλά και τον φρόντιζαν με τόσο μεγάλη υπερηφάνεια….Προχωρήσαμε απρόσεχτα και χωρίς δεύτερη σκέψη μέχρι τις αιωρούμενες στο κενό επάλξεις της Ακρόπολης και κοιτάξαμε κάτω – τι θέαμα! Τι υπέροχο θέαμα! Η Αθήνα υπό το σεληνόφως!»

Σάμουελ Λάνγκχορν Κλέμενς, γνωστός κυρίως με το ψευδώνυμο Μαρκ Τουαίην, ήταν Αμερικανός συγγραφέας. Ανάμεσα στα πιο γνωστά βιβλία του είναι οι Περιπέτειες του Τομ Σόγιερ και οι Περιπέτειες του Χάκλμπερι Φιν.

Xανς Κρίστιαν ‘Αντερσεν (1841)

Στις 15 Μαρτίου 1841, ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν έφυγε από την Νάπολη της Ιταλίας με το πολεμικό ατμόπλοιο Λεωνίδας για την Ελλάδα και την Ανατολή. Από το βιβλίο Οδοιπορικό στην Ελλάδα:
«Όσο έμεινα στην Αθήνα επισκεπτόμουν την Ακρόπολη κάθε μέρα, με ήλιο και βροχή. Σε μια επίσκεψή μου εδώ γιόρτασα τα γενέθλιά μου, εδώ διάβαζα τα γράμματα από την πατρίδα. Όταν γυρνάει ο λογισμός στην Ελλάδα, εδώ πάνω, στην Ακρόπολη, θα ξαποστάσει. Εδώ, στον τόπο αυτό, είναι σα να ζητάει ξεκούραση η φύση και η τέχνη στην καρδιά μου. Κι άλλο δε λαχταρούσα παρά όλοι οι αγαπημένοι μου να μπορούσαν να ζήσουν μαζί μου αυτό το θάμα»

Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν ήταν Δανός λογοτέχνης, συγγραφέας παραμυθιών. Έγραφε και διηγήματα, δράματα, αλλά προπάντων παραμύθια. Όλα του τα έργα διαπνέονται από γλυκιά μελαγχολία, συγκίνηση και ειλικρίνεια.

Βιρτζίνια Γουλφ (1906)

Επισκέφθηκε την Ελλάδα πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 1906. Σε αυτό το ταξίδι, τα αδέρφια της έπαθαν τυφοειδή πυρετό και ο αδερφός της Τόμπυ πέθανε στο Λονδίνο το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου. Από το βιβλίο Στη χώρα του φεγγαριού, Βρετανίδες περιηγήτριες στην Ελλάδα:
«Οι πιο φτωχοί άνθρωποι στην Αθήνα -και όλοι φαίνονται φτωχοί- έχουν την ευχάριστη συνήθεια να σεργιανίζουν εδώ πάνω [ στην Ακρόπολη ] το βράδυ, όταν τελειώνουν τη δουλειά τους, όπως εμείς πηγαίνουμε στα πάρκα μας. Κάθονται ένα γύρω επάνω στα αρχαία μάρμαρα, κουβεντιάζουν και πλέκουν Δεν εκχυδαΐζουν όμως το μέρος, όπως προφανώς εμείς οι τουρίστες, αλλά μάλλον το κάνουν ανθρώπινο και οικείο».

Η Βιρτζίνια Γουλφ ήταν Αγγλίδα μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος, που θεωρήθηκε πρωτοπόρος και νεωτερίστρια λογοτέχνης στον 20ό αιώνα. Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου υπήρξε σημαντική μορφή στη λογοτεχνική κοινωνία του Λονδίνου και μέλος της Ομάδας Μπλούμσμπερυ.

Καταστροφές και ελπίδα

Το ομορφότερο μνημείο του κόσμου γνώρισε σαφώς και καταστροφές. Η πιο γνωστή καταστροφή ήταν η αρπαγή των Καρυάτιδων από τον Έλγιν, μια αρπαγή που προκάλεσε αντιδράσεις μέχρι και στην Αγγλία (ασχέτως αν το Βρετανικό Μουσείο αρνείται να επιστρέψει τα μάρμαρα έως σήμερα). Όμως, η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας είναι εκεί…από πάντα. Ο βράχος και ο Παρθενώνας αντίκρυσαν κάθε στιγμή της πολύπαθης ελληνικής ιστορίας. Όμως, είναι ακόμη το έμβλημα της Αθήνας. Μπορεί να προσπάθησαν να το εκμεταλλευτούν από Τούρκους μέχρι Ευρωπαίους, από τουρίστες που έπαιρναν πέτρες ως ενθύμια μέχρι και οι ίδιοι οι Έλληνες, όμως ο Παρθενώνας και η Ακρόπολη άντεξαν. Χτυπήθηκαν και ξανασηκώθηκαν. Γιατί; Μα γιατί αυτά είναι η ίδια η Αθήνα. Η ψυχή της και το νόημά της. Πώς μπορούν να μην ζήσουν για πάντα;

Γεγονότα που συνέβησαν

• Κατά τον 3ο αι. μ. Χ., εισέβαλαν στην Αθήνα οι Έρουλοι (γερμανικό φύλο, με ρίζες στη Σκανδιναβία) και πυρπόλησαν τον Παρθενώνα. Το εσωτερικό του καταστράφηκε τελείως. Επισκευάστηκε από τον αυτοκράτορα Ιουλιανό έναν αιώνα αργότερα.
• Στα τέλη του 5ου αι., μετατράπηκε σε εκκλησία. Κατά τη Φραγκοκρατία, έγινε καθολική εκκλησία με κωδωνοστάσιο. Στην κρηπίδα, διακρίνονται ακόμη τρύπες που είχαν ανοίξει οι Φράγκοι για να παίζουν ένα δικό τους παιχνίδι με μπάλες.

• Στις 14 Οκτωβρίου 1852, μία θύελλα και δύο σεισμοί χτύπησαν την Αθήνα. Τότε, γρκεμίστηκε η μία στήλη του ναού του Ολυμπίου Διός. Επιπλέον, έπεσε και το τζαμί που είχαν χτίσει οι Οθωμανοί στον Παρθενώνα. Πολλοί αντιοθωνικοί Αθηναίοι μετέδιδαν την πρόληψη ότι ήταν σημάδι από το Θεό, ενάντια στη βαυαρική κυριαρχία.
• Το 1687 (Βενετοτουρκικός πόλεμος) ο Βενετός ναύαρχος Μοροζίνι πολιόρκησε την Ακρόπολη, κανονιοβολώντας την επί τέσσερις μέρες από το λόφο των Μουσών. Μία οβίδα κατέστρεψε τον Παρθενώνα. Από τότε ερημώθηκε, μέχρι που οι Οθωμανοί έχτισαν πάλι τζαμί.

• Το 1822, η Ακρόπολη πολιορκήθηκε από τους Έλληνες κατά την Επανάσταση. Τότε οι Τούρκοι, κατέστρεψαν κομμάτια του ναού για να πάρουν το μόλυβδο από τους συνδέσμους και να φτιάξουν πυρομαχικά.
• Το 1458, η Ακρόπολη καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς και ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε τζαμί, με το όνομα Ισμαΐντι (Σπίτι των Προσευχών) ή αλλιώς Τζαμί του Κάστρου.