Άλλη μία νέα κυκλοφορία, από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα έφτασε και μεταφέρει στον αναγνώστη το αποτύπωμα (ή την πληγή;) της σύγχρονης Ελλάδας, μέσα από την ιστορία μιας παρέας φοιτητών στην ΑΣΟΕΕ.
Έξι νεαρά παιδιά από διαφορετικούς κόσµους-χαρακτηριστικά δείγµατα της ελληνικής κοινωνίας στα τέλη του 20ού αιώνα περνούν στις Πανελλήνιες και αποτελούν τον κορµό µιας παρέας που θα ζήσει την ελαφρότητα και την ελευθερία της φοιτητικής ζωής. Ψυχή της παρέας, και πρωταγωνίστρια στο πρώτο μέρος του βιβλίου, η Ελευθερία που δρα έχοντας ως χαρακτηριστικό αυτό που λέει το όνομά της. Έρωτες, βαθιές φιλίες, πάρτυ, διακοπές και τσακωμοί συνθέτουν την ιστορία της παρέας.
∆έκα χρόνια µετά την αποφοίτησή τους, τα πάντα έχουν αλλάξει. Η Ελλάδα έχει μπει στην τροχιά του νεοπλουτισμού. Οι ήρωες της παρέας κάνουν πλέον τους συµβιβασµούς της ενήλικης ζωής και απολαµβάνουν το µερίδιο που τους αναλογεί από την ελληνική πίτα της ευµάρειας. Πρωταγωνίστρια είναι πια η Ζωή (όπως πάντα άλλωστε!) η οποία παίρνει τα ηνία της οικογενειακής επιχείρησης.
Όμως, κάπου εκεί, η ελληνική οικονοµική κρίση έρχεται για να παρασύρει τα πάντα στο διάβα της διαλύοντας δουλειές, εργοστάσια, γάµους, ολόκληρες ζωές. Από τα χλιδάτα κλαµπ στις ουρές των συσσιτίων, από την αίθουσα συσκέψεων της τράπεζας στην πλατεία των «Αγανακτισµένων» και στα σκοτεινά δροµάκια της Αθήνας της κρίσης. Το αποτύπωµά της θα µείνει ανεξίτηλο, έχοντας για κάποιους λυτρωτική εξέλιξη, αλλά για άλλους καταστροφική κατάληξη.
Το κεντρικό και πιο ενδιαφέρον στοιχείο του βιβλίου είναι ότι μέσα από την παρέα που απαρτίζεται από τελείως διαφορετικά άτομα δίνεται η εικόνα της ακμής και της παρακμής της ελληνικής κοινωνίας με αποκορύφωμα την κρίση των εννέα ετών. Περισσότερο θα έλεγα, η εικόνα μιας επίπλαστης ακμής που οδήγησε στην παρακμή.
Η παρέα ξεκινάει με όνειρα και ιδανικά, που έχουν διαμορφωθεί από το οικογενειακό περιβάλλον που προέρχεται ο καθένας. Ο συγγραφέας δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε αυτό: πιο πολύ περιγράφει την ιστορία της κάθε οικογένειας, με σκοπό να αντιληφθούμε την εξέλιξή τους γιατί το “που πας” επηρεάζεται πάντα από το “από που έρχεσαι”.
Όταν η ενήλικη ζωή και η ανάγκη ένταξης στην αγορά εργασίας κάνουν την εμφάνισή τους, ο κάθε ένας ξεχωριστά αλλάζει. Απορρίπτει ή εξελίσσει την ιστορία του και βάζει ένα λιθαράκι στη δημιουργία ενός σκηνικού εγκλωβιστικού. Αυτού του σκηνικού που ζήσαμε όλοι από το 2008. Σε αυτήν την περίοδο, η “ελευθερία” παύει να πρωταγωνιστεί. Ή μάλλον πρωταγωνιστεί, στοιχειώνοντας τις ζωές των φίλων. Κι όσο κι αν προσπαθούν να την απωθήσουν, εκείνη συνεχίζει να κάνει την εμφάνισή της.
Είναι περίεργο να διαβάζεις ένα μυθιστόρημα που συνδυάζει γεγονότα που έχεις ζήσει κι εσύ, γεγονότα που έχεις ακούσει να συμβαίνουν σε άλλους, γεγονότα που συνέβησαν σε μια περίοδο που σημάδεψε και τη δική σου μετεφηβική σου ζωή. Οι ιστορίες που περιγράφονται έχουν βιωθεί από μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Οι διάλογοι είναι σα να έχουν ειπωθεί αληθινά σε διάφορα πηγαδάκια ή γύρω από οικογενειακά ή φιλικά τραπέζια. Τόσο αληθοφανή, τόσο πρόσφατα που προσωπικά, βίωσα την ανάγνωση του βιβλίου ως καθρέφτη, ως διήγηση μιας φέτας πραγματικής ζωής.
Το τέλος μου φάνηκε επίσης … εγκλωβιστικό. Μπορεί η ζωή να συνεχίζεται και η … “ζωή” να συνεχίζει, όμως δεν ένιωσα τη λύτρωση. Και πώς αλλιώς βέβαια αφού αυτή η ιστορία συνεχίζεται, εκτός αν οι νέες γενιές έχουν τη διάθεση “να γυρίσουν ανάποδα τη φόδρα” και να αλλάξουν τη ρότα της.
