Μου αρέσουν οι επαγγελματίες ηθοποιοί που δεν είναι “ξερόλες”, που ασκούνται καθημερινώς στην τέχνη τους, που είναι πειθαρχικοί και πειθαρχημένοι, ανιδιοτελείς, πανέτοιμοι να συμβάλλουν στο κοινό δημιούργημα, υπηρετώντας το όραμα του σκηνοθέτη και παραμένοντας πιστοί στο πρωτότυπο κείμενο (που το μελετούν και στην αρχική του γλώσσα).
Λατρεύω τους υποκριτές επί σκηνής όταν είναι βακχικοί διονυσιακοί τεχνίτες και μεταδίδουν την έκ-σταση στους θεατές.
Επιβραβεύω τους σκηνοθέτες που αναβιώνουν ξεπερασμένα παλιομοδίτικα έργα, όπως είναι κι αυτό το “διπολικό”, σκοτεινό κι ερεβώδες παρωχημένο πλέον αριστούργημα του Τεννεσσή Γουίλλιαμς. Τι μας ενδιαφέρουν σήμερα όλα αυτά;
Η σεξουαλική επανάσταση έχει ολοκληρωθεί κι έχει επιτευχθεί το απελευθερωτικό της έργο. Το να είσαι ομοφυλόφιλος δεν είναι πια κοινωνικό στίγμα και λόγος αποκλεισμού, ειδικά για τους ποιητές. Το αντίθετο. Το αντίθετο ακριβώς. Επομένως δεν στέκει πλέον το παραλήρημα μιας εκατομμυριούχας αυταρχικής εμμονικής παρανοϊκής μάνας που εθελοτυφλεί προσπαθώντας να κρύψει και να αρνηθεί το “κουσούρι” του γιου της. Για τον απλούστατο λόγο που δεν θεωρείται πια κουσούρι, αλλά κοινωνική δεξιότητα, ευλυγισία, ευπλαστότητα και διπλωματικότητα.
Στον εικοστό πρώτο αιώνα της ρομποτικής τεχνολογίας και του υπερπληθυσμού, της υπεράντλησης των φυσικών πόρων της γης, κινούμαστε αναγκαστικά, νομοτελειακά προς μία νέα μητριαρχία, προς μια θριαμβευτική και νικηφόρο επάνοδο της Μεγάλης Μητέρας Θεάς. Η θηλυκή ενέργεια όχι μόνο είναι επιθυμητή αλλά και προβεβλημένη ακόμα και στα αρσενικά, που φαντάζουν πια πιθηκοειδή, στην παλαιά τους γυναικοκτόνο μορφή. Άρα, πώς να υποδυθείς έναν ρόλο που τον παρακολουθεί κανείς για καθαρά ιστορικούς λόγους;
Πρέπει να είσαι η Θέμις Μπαζάκα για να υποστηρίξεις τα ανυποστήρικτα και να υλοποιήσεις επί σκηνής ένα απολύτως αληθοφανές πρόσωπο με σάρκα και οστά. Το σπασμένο χέρι την βοήθησε για να μην φαίνεται σαν οπτασία, αφού το υπόλοιπο σκηνικό (οπτικό και ηχητικό) τοπία παρέπεμπε μάλλον σε ομιχλώδεις νεορομαντισμούς κι ουτοπικούς εξπρεσσιονισμούς.
Μα γιατί ερμηνεύουμε στην Ελλάδα τα έργα του Τεννεσσή Γουίλλιαμς τόσο φωναχτά; Καλός ο εξωστρεφισμός, αλλά ο μαγικός ρεαλισμός δεν αντέχει το μεσογειακό ταμπεραμέντο. Χρειάζεται ελλειπτική και χαμηλόφωνη ποίηση, συνειδητό ονείρεμα, παραμύθιασμα…
Αυτές είναι και οι αντιρρήσεις μου, όχι για την εκπληκτική, καλαίσθητη κι εναρμονισμένη παράσταση, ενός σκηνοθέτη (Γιώργος Παπαγεωργίου) με άποψη και όραμα, αλλά για την αντοχή ετούτων των έργων στον χωροχρόνο, τον συμβατικό. Απολύτως καθημερινή και ρεαλιστική η μετάφραση που φιλοτέχνησε ο έμπειρος Αντώνης Γαλέος, άφηνε την κειμενική ποίηση του πρωτοτύπου να διαρρεύσει ελεγχόμενα, σαν μέσα από σουρωτήρι, κλεψύδρα ίσως. Αυτή η ηθελημένη ή αθέλητη ιδιαιτερότητα έδινε ένα άλλο βάθος στο πασίγνωστο κείμενο.
Πηγαίνετε να το δείτε. Είναι ό,τι πιο κομψό, πετυχημένο κι ανεκτό μπορείτε να δείτε σήμερα σε αυτού του είδους το διεθνές ρεπερτόριο πετυχημένων θιάσων που ειδικεύονται στην ομαδική δουλειά και στο άψογο, ομοιογενές αποτέλεσμα.
Μετά Λόγου Γνώσεως,
Δρ. Κωνσταντίνος Β. Μπούρας
