Από σκηνής μάθημα για μικρούς και μεγάλους. Μάθημα ήθους, ελευθερίας και καλής συμπεριφοράς, όχι με τα στενά κοσμικά πλαίσια αλλά σύμφωνα με τη συμπαντική ηθική όπου η Αγάπη είναι η γλώσσα των αγγέλων κι όλων των πολιτισμένων όντων απανταχού της Δημιουργίας.
Κώδικες, κώδικες, κώδικες. Στρατιωτικός, αστικός, μικροαστικός, μεσοαστικός… Ενδυματολογικοί κώδικες, κινησιολογικοί κώδικες, γαστρονομικοί κώδικες, κώδικες ανατροφής τέκνων και ούτω καθεξής. Μα πάνω απ’ όλα η γλώσσα ως κώδικας, όταν το παιδί, ο νέος άνθρωπος πρέπει να συνειδητοποιήσει κάποια στιγμή ότι κάθε σημαίνον οδηγεί σε ένα τουλάχιστον σημαινόμενο και να γεφυρώσει τη γλωσσική σύμβαση με την πραγματικότητα, όπως την αντιλαμβάνεται με τις έξι αισθήσεις του.
Το πρόβλημα και το κίνητρο να ασχοληθούμε επειγόντως με αυτό το έργο, που βασίζεται σε αληθινή ιστορία, είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα κι η ανθρωπιστική συνθήκη (από την εποχή του Διαφωτισμού, τουλάχιστον) ότι τα άτομα με ειδικές ανάγκες πρέπει να τύχουν ειδικής αγωγής προκειμένου να ενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο και στην παραγωγική αλυσίδα κι όχι – βεβαίως – να παραπεταχτούν για να σαπίσουν σε ένα άσυλο για χαλασμένα κι ελαττωματικά έμψυχα «μηχανήματα». Με αφορμή αυτή την ιδιοφυή θεατρική σύλληψη, σκέφτηκα πως ο ουμανισμός του Διαφωτισμού αναβλύζει φυσικά από τον θεοκρατικό δυτικοευρωπαϊκό χριστιανικό Μεσαίωνα, αφού κάθε άνθρωπος φέρει τον θείο σπινθήρα εντός του κι είναι ως εκ τούτου πλασμένος κατ’ εικόναν και καθ’ ομοίωσιν Εκείνου, Του Δημιουργού των πάντων.
Από αυτή την άποψη, καμία ψυχούλα δεν πρέπει να χαθεί, ακόμα κι αν τύχει να βρεθεί σε κάποια δυσλειτουργική οικογένεια, που σαν ελάχιστο κοινωνικό κύτταρο νοσεί ομαδικά, κι αυτό είναι ένα από τα σημαντικά παράπλευρα ωφελήματα αυτού του θαυμαστού κειμένου, που αποδόθηκε αριστοτεχνικά από μια σφιγμένη γροθιά καλών ηθοποιών.
Ας δούμε όμως έναν προς έναν τους συντελεστές αυτής της ξεχωριστής παραγωγής κι ας τους χειροκροτήσουμε συλλογικά, αφού παρόμοιες εργασίες συμβάλλουν στην αναβάθμιση της περιρρέουσας ατμόσφαιρας και περνούν κοινωνικά μηνύματα με βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη για όλους μας:
Συγγραφέας: William Gibson
Μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης
Δραματουργική επεξεργασία: Βασίλης Κατσικονούρης
Σκηνοθεσία: Νικαίτη Κοντούρη
Σκηνικά: Βασίλης Παπατσαρούχας
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα – Ειρήνη Γεωργακίλα
Επιμέλεια Κίνησης: Ερμής Μαλκότσης
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Μουσική : Γιάννης Καραγιάννης
Video παράστασης : Στέφανος Παπαδόπουλος
Video spot : Δημήτρης Κοκοτίνης
Φωτογραφίες παράστασης : Ανδρέας Σιμόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Αικατερίνη Παπαγεωργίου
Παίζουν: Γιασεμί Κηλαηδόνη, Αλέξανδρος Σωτηρίου, Λίνα Φούντογλου, Σταμάτης Μπάκνης και οι μικρές Ιωάννα Αλεξανδρή (Ματίλντα στην περσινή ομώνυμη παράσταση του Ακροπόλ) και Κατερίνα Κανάκη.
Δεν θα εξάρω φυσικά κανέναν εις βάρος κάποιου άλλου. Πέρασαν προ πολλού οι εποχές που οι υποκριτές συναγωνίζονταν ποιος «θα κλέψει την παράσταση». Σε εποχές βαρβαρότητας και καταστροφικής αποδομήσεως των πάντων, το ζήτημα είναι ποιος θα χτίσει ένα σκηνικό αποτέλεσμα που θα προεξέχει πάνω από τη μιζέρια του τεχνολογικού βάλτου της υπέρ-παρά-πληροφόρησης όπου βουλιάζουν οι ζωές μας.
Από αυτή την άποψη, θαύμασα την ισότητα των ηθοποιών, πέρα από τεχνητούς διαχωρισμούς, αφού είναι όλοι πρωταγωνιστές, ακόμα κι εκείνοι που μοιράζονται λιγότερες ατάκες. Δεν είναι αυτό το ζήτημα στο καλό θέατρο, αλλά η ενσάρκωση ενός ρόλου, να φοράς το κοστούμι και να μη σε φοράει, να λειτουργείς αρμονικά σαν λειασμένο βότσαλο και να μην διακρίνεσαι «σαν τη μύγα μέσα στο γάλα».
Οφείλω λοιπόν ως κριτικός, ως επαρκής θεατής κι ως αναγεννησιακός άνθρωπος του Θεάτρου να χειροκροτήσω με χέρια και με πόδια (που λέει ο λόγος) ένα θέαμα που κινητοποιεί τόσο τις ψυχικές όσο και τις νοητικές δυνάμεις όλων των θεατών ανεξαρτήτως μορφώσεως και κοινωνικής τάξεως. Το θέαμα είναι ιδιαίτερα κατάλληλο και το συστήνω ανεπιφυλάκτως σε γονείς μικρών παιδιών, δεδομένου ότι τους διδάσκει την απλή αλήθεια: πως το Σύμπαν δεν γυρίζει γύρω από κακομαθημένους πρίγκιπες κι απαράδεκτες πριγκίπισσες, αλλά είναι χαοτικό και «δημοκρατικό» δίνοντας σε όλους τις ατομικές τους ευκαιρίες να εξελιχθούν και να υπερβούν τα όποια όρια θέτει κάθε φορά η στενομυαλιά κι ο «επαρχιωτισμός» της κοινωνίας του καιρού τους.
Από τις λίγες φορές που δεν έχω σημειώσει να προσάψω κάτι ή να προτείνω κάτι προς βελτίωσιν. Ήταν όλα τέλεια, όμορφα, συγκινητικά κι αποτελεσματικά. Ένας λειτουργικός θίασος είναι σημαντικότερος από μια λειτουργική οικογένεια γιατί διδάσκει πολλούς ανθρώπους πώς να ξεπεράσουν τους όποιους περιορισμούς τους αγαπώντας τον εαυτό τους και τους άλλους (ως εκ τούτου).
Πολλαπλά τα οφέλη από την θέασιν κι επί-σκεψιν στο θέατρο Μεταξουργείο για να απολαύσετε αυτή την παράσταση. Το θαύμα της Άννυ Σάλιβαν αποκαλύπτεται. Το «μυστικό» δεν είναι άλλο από το τρίπτυχο: όραμα – επίμονη εργατικότητα – αγάπη.
Με συγκίνηση περισσή,
Δρ. Κωνσταντίνος Β. Μπούρας
www.konstantinosbouras.gr
