Είμαι γνωστή βιβλιοφάγος και μου φαινόταν φοβερά δύσκολο να διαλέξω ποιο είναι το βιβλίο που μου άλλαξε την κοσμοθεωρία, με σημάδεψε ή με καθόρισε ως ένα βαθμό. Όμως, για τις ανάγκες του ζητουμένου από την ΗΠΖ, αποφάσισα να γράψω για αυτό που μου ήρθε πρώτο στο μυαλό. Και δεν είναι άλλο από “Το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ” του Ο. Ουάιλντ.
“Υπάρχουν αμαρτίες που η γοητεία τους έγκειται περισσότερο στο να τις θυμάσαι παρά στο να τις διαπράττεις, παράξενοι θρίαμβοι που ικανοποιούν περισσότερο την περηφάνια παρά τα πάθη, και δίνουν στο πνεύμα μια έντονη αίσθηση χαράς, πολύ μεγαλύτερη από τη χαρά που πρόσφεραν ή που θα μπορούσαν ποτέ να προσφέρουν στις αισθήσεις”
Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο Ντόριαν Γκρέυ, ένας νεαρός του οποίου το πορτραίτο ζωγραφίζει ο Μπάζιλ Χόλγουορντ. Ο Μπάζιλ γοητεύεται από την ομορφιά του νέου και σύντομα τον ερωτεύεται. Τότε όμως ο Ντόριαν συναντά τον Λόρδο Χένρυ Γουότον, φίλο του ζωγράφου, και σαγηνεύεται από την φανταχτερή προσωπικότητά του και την κοσμοθεωρία του. Πιστός στις ιδέες του περί νέου ηδονισμού, ο Λόρδος Χένρυ θεωρεί ότι το μόνο πράγμα στην ζωή άξιο αναζήτησης είναι η ομορφιά και η ικανοποίηση των αισθήσεων. Συνειδητοποιώντας ότι μια μέρα η ομορφιά του θα χαθεί, ο Ντόριαν εκφράζει, περιπαικτικά, την επιθυμία του να πουλήσει την ψυχή του με αντάλλαγμα το πορτραίτο που φιλοτέχνησε ο Μπάζιλ να γεράσει αντί εκείνου.
“Υπάρχει πάντα κάτι γελοίο στα συναισθήματα των ανθρώπων που έχουμε πάψει να αγαπάμε”
Με τις “μεταφυσικές” έως και “φαουστικές” πινελιές που τόσο με γοητεύουν, το “Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ” ήρθε στα χέρια μου γύρω στα 15-16 και δεν λέω να το ξεχάσω. Ναι, το έχω διαβάσει πολλές φορές, με την ωριμότητα των χρόνων και των εμπειριών να αλλάζουν την ίδια την ανάγνωση και να φανερώνουν καινούργια, κρυφά νοήματα πίσω από τις λέξεις του Όσκαρ Ουάιλντ.
“Ο μόνος τρόπος να ξεφορτωθείς έναν πειρασμό είναι να ενδώσεις σ΄αυτόν”
Αυτό όμως που με γοητεύει πάντα, είναι ότι ακολούθησε τη συμπαντική αντίληψη ότι για κάθε πράξη και επιλογή, υπάρχει και κόστος. Για κάθε όμορφο ή άσχημο που πράττουμε, έχει αντίκτυπο στον “καθρέφτη” μας. Τον καθρέφτη της ψυχής. Και αυτός ο παραλληλισμός ήρθε πολύ εύστοχα να εικονοποιηθεί με ένα πορτραίτο που “πληγωνόταν” ασχημαίνοντας, κάθε φορά που ο Ντόριαν – προκειμένου να βιώσει κάθε πτυχή ηδονισμού – έπραττε κάτι κακό. Που δεν είχε αντίκτυπο πουθενά αλλού πέρα από το πορτραίτο-ψυχή του.
“Ο καθένας μας έχει και τον παράδεισο και την κόλαση μέσα του”.
Πάνω απ’όλα πάντως με σημάδεψε αυτό που αντιλήφθηκα μέσα από την πρώτη κιόλας ανάγνωση: ότι από όσα αμαρτήματα (όχι τόσο με το χριστιανικό, όσο με τον ανθρώπινο νόμο) διέπραξε, το βαρύτερο ήταν ο πόνος που προκάλεσε σε κάποιον άλλον. Στο διπλανό συνάνθρωπο, μόνο και μόνο για να ικανοποιήσει τη δική του επιθυμία. Αυτό το “αμάρτημα” πόνεσε κι εμένα πιο πολύ διαβάζοντάς το. Και τότε κατάλαβα, ότι η ζωή δεν έχει νόημα αν στο βωμό του δικού σου θέλω, διαλύεις τον κόσμο κάποιου άλλου. Όχι γιατί θα τιμωρηθείς από κάποια ανώτερη δύναμη, αλλά γιατί δεν θα αντέξεις να κοιτάξεις στον καθρέφτη.
Κι αν δεν είμαι πάντα ικανή να πράξω αυτό που διδάχθηκα, σίγουρα, ό,τι κι αν κάνω, έχω στο μυαλό μου ότι θα έρθει η στιγμή να κοιταχτώ. Και θέλω να μ’αρέσει αυτό που βλέπω.
Y.Γ. Τα αποσπάσματα αποτελούν τα “αγαπημένα” του δεκαεξάχρονου εαυτού μου, όταν σημείωνα σε ένα μπλε τετράδιο ποιήματα, στίχους, αποσπάσματα βιβλίων κλπ. Ο Όσκαρ Ουάιλντ έχει ξεπεράσει κάθε ρεκόρ σημειώσεων σε αυτό το τετράδιο.
