Ένα ιστορικής σημασίας αλλά παρωχημένο και παλιομοδίτικο νεορομαντικό κείμενο αναδεικνύεται κι εκσυγχρονίζεται χάρη στην απολύτως εναρμονισμένη με τη σύγχρονη αισθητική παράσταση του πάντα επίκαιρου «Θεάτρου Νέου Κόσμου». Ιδιοφυής ο σκηνοθέτης ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΝΤΖΑΣ απογειώνει μια μάλλον ληγμένη σεξουαλική επανάσταση με όλα τα απόνερα που μας κατακλύζουν εδώ και καιρό.
Υπερβολικό το γυμνό σε αυτό το θεατρικό εγχείρημα, όπως και η γραπτή επισήμανση να έχουμε τα κινητά μας κλειστά και να μην φωτογραφίζουμε ή να μην βιντεοσκοπούμε. Μα καλά μου, χρυσά μου παιδιά, έχουμε πήξει από τόση γυμνίλα εντός κι εκτός θεάτρου. Θα φτάσουμε να δούμε κανέναν/καμία με ολόσωμο μαγιώ και κάλυμμα κεφαλής και θα …ερωτιστούμε!!! Έλεος με τόση εκμετάλλευση των χαμηλών αλλά καθόλα τιμημένων ενστίκτων του θηλαστικού ή ερπετοειδούς ανθρωπίνου είδους.
Κατά τα άλλα, η σύγκρουση ανάμεσα στην «ετικέτα», στις κοινωνικές επιταγές, στα χρηστά συμβατικά ήθη μιας υποκριτικής κοινωνίας και στα ακατανίκητα ερωτικά ένστικτα δίνει τροφή στο μανιχαϊστικό δίπολο Έρως-Θάνατος κι αυτή είναι η κύρια σύγκρουση που στοιχειώνει αυτό το ξεπερασμένο θεατρικό έργο. Μόνο που σήμερα κανείς δεν πιστεύει πως μια άστοχη ερωτική επαφή, ακόμα και μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη είναι σοβαρός λόγος για να χαθεί μια ολάκερη ζωή, ούτε καν να καταστραφεί μια ύπαρξη. Επομένως χάνεται το διακύβευμα κι ο στόχος στο λογικό-νοηματικό επίπεδο αυτού του δράματος. Απομένει το (καλόγουστο, ομολογουμένως) γυμνό, η εκ περιεργείας παρακολούθηση ενός έργου που ο συγγραφέας του κατέχει σημαντική θέση στην Ιστορία του Παγκόσμιου Θεάτρου κι η απορία πού σταματάει το πρωτότυπο και πού τελειώνει η ελευθερία του μεταφραστή-διασκευαστή-δραματουργού. Ίσως σε παρόμοιες περιπτώσεις καλό θα ήταν να τυπώνεται ένα βιβλίο με το κείμενο στο πρωτότυπο και το παραστασιακό γράφημα στην τελική του μορφή, μαζί με θεωρητικά κείμενα, παραστασιογραφία, ιστορικά και κοινωνικά ή πολιτικά θέματα που θίγονται, μαζί με την αναλυτική εργοβιογραφία του συγγραφέα και – φυσικά – τα αναπόφευκτα βιογραφικά των συντελεστών, ειδικά των ηθοποιών, των άξιων ερμηνευτών, που όχι μόνον εκτίθενται αλλά καλούνται να παλέψουν με το εξ ορισμού αναπότρεπτο κι αναπόφευκτο για την τέχνη τους τέρας του ναρκισσισμού, που όταν κι εφ’ όσον τιθασευθεί κι εξημερωθεί μπορεί να τροφοδοτήσει την υψηλή Τέχνη και να ψυχαγωγήσει ευμενώς το κοινό κι όχι μόνον να το διασκεδάσει.
Με όλα αυτά υπονοώ ότι έμεινε ένα έλλειμμα από αυτή τη σημαντική παράσταση-παραγωγή. Το ανικανοποίητο του επαρκούς θεατή, ο υπερκορεσμός με γυμνό, η αναζήτηση του θέματος, η απορία τι μας ενδιαφέρουν όλ’ αυτά σήμερα την εποχή του διαδικτύου και των εύκολων ερωτικών συνευρέσεων παντός είδους.
Εξαιρετική η ηθοποιός Μαρία Σκουλά στην αυστηρή κι ανθρώπινη μητέρα παλαιών αρχών (;) που αναζητεί τρόπο να διαπλάσει τον χαρακτήρα των τέκνων της (;) σύμφωνα με τον πουριτανισμό μιας κοινωνίας που στρουθοκαμηλίζει κάθε φορά που η οργόνη ανεβαίνει κι ο Βίλχεμ Ράϊχ εγκλείεται για να μην εκμαυλίζει τους νέους και διαφθείρει τα ήθη, λες και τα όποια ήθη κι οι όποιοι νέοι αυτόν περίμεναν (από καταβολής κόσμου) να παρασυρθούν στην αρχέγονη πρωταρχική ηδονή.
Τέλος πάντων, αξίζει να το δείτε για πολλούς λόγους. Ο καθένας τους δικούς του. Μακάρι αυτά τα «ληγμένα» έργα να ανεβαίνουν συχνότερα αλλά με επιστημονική έρευνα και το απαραίτητο αποτύπωμά της σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή.
Κωνσταντίνος Μπούρας
Info:
“Το ξύπνημα της άνοιξης” του Φρανκ Βέντεκιντ
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Παίζουν: Βαγγέλης Αμπατζής, Ασημίνα Αναστασοπούλου, Κορίνα-Αννα Γκουγκουλή, Γιώργος Δικαίος, Αναστάσης Λαουλάκος, Μάνος Πετράκης, Νάνσυ Σιδέρη, Μαρία Σκουλά
«Είναι εξευτελιστικό να είσαι άνθρωπος και να μην έχεις δοκιμάσει το πιο ανθρώπινο πράγμα–»
Ο Βέντεκιντ στο Ξύπνημα της άνοιξης συνθέτει ένα ρέκβιεμ για το στραγγαλισμό της αθωότητας και των πρώτων παρορμήσεων και καταγγέλλει μια συντηρητική κοινωνία εστιασμένη στην αποτελεσματικότητα που καταστέλλει το ένστικτο και την επαφή με το σώμα.
Μέσα από σύντομες, αποσπασματικές εικόνες, παρακολουθούμε μια γενιά εφήβων να έρχεται αντιμέτωπη με τη διερεύνηση της σεξουαλικότητας, τη φιλία, το ρομαντισμό, τη βία, την αυτοκτονία, τον έρωτα και να ωθείται εντέλει στον αφανισμό μέσα από την πάλη της να αναπνεύσει σε μια ασφυκτική κοινωνία που προτείνει τη στέρηση της ανθρώπινης ιδιότητας.
Η παράσταση επιχειρεί να παρακολουθήσει μέσα από το μικροσκόπιο όλη τη διακύμανση του ανθρώπινου συμπτώματος που πεθαίνει πριν καν γεννηθεί, διατηρώντας το ωμό και ανηλεές ύφος της γραφής του Βέντεκιντ.
Συντελεστές της παράστασης
Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας
Διασκευή: Γκελυ Καλαμπάκα, Δημητρης Καραντζάς
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Επιμέλεια κίνησης: Χρήστος Παπαδόπουλος
Σκηνικά: Άρτεμις Φλέσσα
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής
Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Γκέλυ Καλαμπάκα
Παίζουν οι ηθοποιοί:
Βαγγέλης Αμπατζής
Ασημίνα Αναστασοπούλου
Κορίνα-Άννα Γκουγκουλή
Γιώργος Δικαίος
Αναστάσης Λαουλάκος
Μάνος Πετράκης
Νάνσυ Σιδέρη
Μαρία Σκουλά
Η παράσταση είναι κατάλληλη για θεατές άνω των 15 ετών.
