Το χαρτί είναι ο παραγκωνισμένος, ο αδικηθείς ήρωας της παγκόσμιας ιστορίας. Δοξάζουμε τη φωτιά, τον τροχό, την τυπογραφία αλλά για το χαρτί δε λέμε κουβέντα, σαν να είναι φυσικό φαινόμενο, όπως ο αέρας ή το νερό - κανείς δεν πλέκει εγκώμια για τον αέρα, αν και όλοι γνωρίζουμε και αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητά του. Αλλά ο αέρας είναι φυσικά παρών. Το χαρτί όχι. Το χαρτί είναι ανθρώπινο δημιούργημα, το χαρτί είναι μια ανακάλυψη από εκείνες που αλλάζουν τον ρου της ιστορίας. Κόσμος υπήρχε και πριν το χαρτί, και πολιτισμός - και μάλιστα σπουδαίος - και παραγωγή τέχνης και γνώσης υπήρχε, αλλά το χαρτί ήταν ο άνεμος που κουβάλησε στην ανάσα του τη γνώση και τη σκόρπισε με ταχύτητα παντού, τη σήκωσε από τις ιερές αίθουσες των ναών της σκέψης και την απίθωσε στην πόρτα του κάθε ανθρώπου. 

Μακάρι, δεν ξέρω, να υπάρχει πολιτισμός και χωρίς ή μετά το χαρτί. Μέχρι τότε, εμείς οι λάτρεις του, θα ακουμπάμε απαλά το χέρι στις νέες, άκοπες (θυμάστε;) σελίδες, θα μυρίζουμε το φρέσκο μελάνι, θα ανασαίνουμε το άρωμά του. Μύστες μιας κρυφής ιεροτελεστίας, ίσως των ολίγων.