Ψάχνοντας την «Ειδύλλια Οδό»

Από τις 18 Ιανουάριου έως και τις 6 Μαρτίου 2022, η Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων παρουσιάζει την έκθεση σύγχρονης τέχνης «Ειδύλλια Οδός», με έργα 33 καλλιτεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, σε σύλληψη και επιμέλεια της Μαρίας Μαραγκού.

Αυτή η έκθεση αξίζει πραγματικά να ιδωθεί. Είναι ένα ταξίδι, ένας περίπατος από τον οποίο θα βγεις γεμάτος συναισθήματα, σκέψεις και συγκινήσεις. Υφαίνεται μία ιστορία μέσα από ένα νήμα ανόμοιων κατασκευών, υλικών, όγκων και χρωμάτων. Αντιθέσεις, όπως θα τις συναντήσεις στον δρόμο και στη ζωή, που προκαλούν το βλέμμα, το μυαλό και τη μνήμη. Η πόλη της Αθήνας ως τοπόσημο και η μακραίωνη ιστορία της, ξεδιπλώνονται και αναδιπλώνονται μέσα από τη σύμπνοια ή/και τη σύγκρουση του παρόντος με το παρελθόν, μέσα από τα μάτια 33 καλλιτεχνών, οι οποίοι δίνουν την προσωπική τους εκδοχή στο περιβάλλον στο οποίο ζουν. Ζωή, θάνατος, γη, παράδοση, αιωνιότητα, σεξουαλικότητα, μνήμη, ταυτότητα, φθορά και χρόνος, είναι μόνο κάποια από τα ζητήματα που εγείρονται, καθώς στέκεσαι πλάι στα εκθέματα.

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

1 από 11

- +

Συνέντευξη με την κριτικό τέχνης και επιμελήτρια της έκθεσης, Μαρία Μαραγκού

Πώς προέκυψε η ανάγκη, η ιδέα για αυτήν την έκθεση;

Η ιδέα κυοφορούνταν τα τελευταία χρόνια ως έρευνα για ένα ζήτημα της τέχνης που με απασχολούσε, αλλά άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά στη διάρκεια του εγκλεισμού, όπου είχαμε χρόνο απεριόριστο να σκεφτούμε. Ουσιαστικά είναι παιδί του φόβου και της μοναξιάς, καθώς και των περιπάτων μου στις ιστορικές γειτονιές της Αθήνας.

«Ειδύλλια Οδός», λοιπόν. Τι σηματοδοτεί αυτό το όνομα;

Το όνομα Ειδύλλια, σηματοδοτεί την ουτοπία αλλά και τη βαθιά τρυφερότητα και αγάπη που ένοιωθα για την έρημη πόλη. Είναι ένας δρόμος που κάποτε υπήρχε και που οδηγούσε στην Ιερά Οδό.

Στην έκθεση οι καλλιτέχνες δημιουργούν με διάφορα υλικά. Τι μπορεί να μαρτυρά ένα υλικό για το δημιούργημα;

Το υλικό μπορεί να σημαίνει πολλά αλλά και τίποτα. Και βέβαια, δεν προσδιορίζει την ποιότητα του καλλιτέχνη, αλλά συνδέεται με την προσωπική του γραφή. Για την Ειδύλλια, μπορείς να ζητάς τοπία νοσταλγικά και λουλουδάκια, μπορείς να ζητάς σκληρά μάρμαρα και έργα σύγχρονα. Ζήτησα το δεύτερο.

Τα εκθέματα δεν έχουν τοποθετηθεί στον χώρο ανά κατηγορία (δηλαδή σε σχέση με το υλικό). Εγώ ένιωσα όπως όταν κάνω έναν περίπατο, όπου, διαβαίνοντας, συλλέγω διαφορετικά στοιχεία από διαφορετικά σημεία. Παρ’ όλα αυτά, ποια είναι τελικά η σύνδεσή τους;

Τα εκθέματα δεν έχουν ταξινομηθεί στον χώρο της έκθεσης βάση υλικών, αλλά αισθητικής και διαλόγου. Νομίζω θα ήταν πληκτικό να έμπαιναν όλα τα πήλινα μαζί, όλα τα υφαντά μαζί, όλοι οι γραφίτες ή τα ξύλα κ.λπ.
Μου αρέσει ότι συλλέγετε διαφορετικά στοιχεία από διαφορετικά σημεία. Σημαίνει, κατά τη γνώμη μου, ότι δεν πλήξατε στην έκθεση. Η σύνδεση των υλικών και των μορφών είναι υπόγεια και έχει να κάνει με την ιστορικότητά τους ως υλικά και την ποιότητα που φέρουν και είναι κοινή.

Υπάρχει στις μέρες μας μία ομοιομορφία στην τέχνη. Από πού προκύπτει αυτό; Και πώς μπορεί ένας καλλιτέχνης να ξεφύγει απ’ αυτό;

Υπάρχει ομοιομορφία, η οποία μπορεί να προκύπτει –και προκύπτει συχνά– από τις διαθέσεις της παγκόσμιας αγοράς της τέχνης και από αυτό που ονομάζουμε μόδα. Ο καλλιτέχνης που είναι καλλιτέχνης και όχι «διακοσμητής», πάντα ψάχνει να βρει τη δική του αλήθεια, άσχετα από την εποχή και το υλικό του. Είναι ζήτημα απολύτως προσωπικό και γι’ αυτό δεν υπάρχει συνταγή.

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, μπορεί να υπάρξει ελληνική σφραγίδα στην τέχνη;

Η παγκοσμιοποίηση δημιούργησε ομογεννοποιημένα προϊόντα και αξίες και σίγουρα έχει επηρεάσει την τέχνη. Ο καλλιτέχνης μπορεί να είναι παγκόσμιος και να έχει ελληνική ή βελγική σφραγίδα και όνομα. Η συλλογική μνήμη, το περιβάλλον, η οικογένεια του καθενός, οι καταβολές, έχουν συνήθως τη σφραγίδα μιας καταγωγής. Το έχουμε δει πολύ στα έργα που πραγματεύονται, για παράδειγμα, το μεταναστευτικό ζήτημα.

Στην έκθεση αναφέρατε αρκετές φορές ότι μπορούν οι επισκέπτες να αγγίξουν τα εκθέματα — κόντρα στη λογική χρόνων που ήθελε τα εκθέματα απρόσιτα στοιχεία. Ποια η ιδέα γύρω από αυτήν σας την προτροπή;

Το είδος των έργων είναι απτικό. Ένα κέντημα, ένα υφαντό ή ένα μάρμαρο μπορεί να το αγγίξει ο επισκέπτης, δίχως να υποστεί ζημιά. Προσωπικά, με ενδιαφέρει να ακουμπώ –όταν το υλικό το επιτρέπει βέβαια– το έργο, να το αισθάνομαι σαν κάτι ζωντανό που έχει τη δική του αναπνοή.