Πίνακας περιεχομένων
Έχουμε αναρωτηθεί ποτέ τι είναι αυτό που κάνει την Ελλάδα τόσο ξεχωριστή; Σίγουρα, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τα περίφημα νησιά μας με τα καταγάλανα νερά, την Ακρόπολη, τον Παρθενώνα και τα υπόλοιπα διαμάντια του πολιτισμού μας, αλλά κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την άρρηκτη σχέση της με την παράδοση. Έτσι λοιπόν, μιας κι οδεύουμε ολοένα και πιο κοντά στην “καρδιά” της άνοιξης, ξεκινάει αυτόματα κι η αντίστροφη μέτρηση για το Πάσχα, συνοδευόμενο πάντα με τις λατρεμένες παραδόσεις και τα πατροπαράδοτα έθιμα.
Αυτή η γιορτή, “κουβαλάει” μεγάλο συναισθηματικό φορτίο και μέσα από αυτή, αναβιώνουμε όλες εκείνες τις αναμνήσεις, τα έθιμα και τις συνήθειες που έχουν μείνει χαραγμένες στο μυαλό μας και μας “επιστρέφουν” στις ρίζες μας. Ποια είναι όμως εκείνα τα πράγματα που χαρακτηρίζουν το ελληνικό Πάσχα;
Το πασχαλινό τραπέζι
Το μόνο σίγουρο, είναι ότι δε νοείται ελληνικό Πάσχα χωρίς φαγητό, το οποίο τις πιο πολλές φορές μπορεί να είναι και περισσότερο απ’ όσο μπορούμε να αντέξουμε. Από το αρνί, το κοκορέτσι, τη μαγειρίτσα μέχρι και τα αναρίθμητα γλυκά κι εδέσματα, το πασχαλινό μενού δεν “αφήνει” κανέναν παραπονεμένο. Το σπίτι γεμίζει με μυρωδιές, με εκείνη του κρέατος που ψήνεται στα κάρβουνα να είναι η πιο χαρακτηριστική, κι όλοι βάζουν το λιθαράκι τους για να βοηθήσουν όπως μπορούν στις ετοιμασίες.
Όσο αργά κι αν είχαμε κοιμηθεί την προηγούμενη μέρα, την Κυριακή του Πάσχα καλούμαστε να ξυπνήσουμε νωρίς, είτε επειδή μας ξύπνησαν οι γονείς, είτε επειδή τα δημοτικά και λαϊκά τραγούδια έγιναν το νέο μας ξυπνητήρι. Όπως και να έχει, οι ετοιμασίες είναι πολλές, το μαγείρεμα έχει ήδη ξεκινήσει και το στρώσιμο του τραπεζιού πρέπει να είναι το ίδιο γιορτινό με τη διάθεσή μας. Ένα τραπεζομάντηλο σε ζωηρά χρώματα, εκείνο το σερβίτσιο πιάτων που το φυλάμε πάντα για ειδικές περιστάσεις, τα καλά μας ποτήρια και μαχαιροπίρουνα, και το καλαθάκι με τα κόκκινα αυγά, θα έχουν πάντα μια θέση και στο τραπέζι και στις αναμνήσεις μας.
Το βάψιμο των αυγών
Μαζί με τα ψώνια για το πασχαλινό τραπέζι, θυμόμαστε σίγουρα να αγοράζουμε την κόκκινη βαφή για τα αυγά, για να είναι έτοιμα για τσούγκρισμα την Κυριακή του Πάσχα. Ξημερώνει Μεγάλη Πέμπτη και μικροί και μεγάλοι ετοιμάζουν την κατσαρόλα για να ξεκινήσει η διαδικασία. Το βάψιμο των αυγών σηματοδοτεί καλύτερα από κάθε άλλο έθιμο τον ερχομό του Πάσχα κι όλοι μπορούμε να το ανακαλέσουμε στις παιδικές μας αναμνήσεις. Την ίδια βαρύτητα λοιπόν είχε, έχει και θα έχει για κάθε παιδί κι ενήλικα, όσος χρόνος κι αν περάσει.
Πέρα από την έννοια της “παράδοσης”, που έχει αδιαμφισβήτητα διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο στη διατήρηση αυτού του εθίμου, το βάψιμο των πασχαλινών αυγών αποτελεί και μια μοναδική ευκαιρία για μερικές οικογενειακές στιγμές. Με όλη την οικογένεια στην κουζίνα, την κατσαρόλα και τη βαφή σε ετοιμότητα, αυτή η διαδικασία έχει δικαίως χαρακτηριστεί ως ένα από τα πιο νοσταλγικά και διασκεδαστικά έθιμα!
Η λαμπάδα
Κατά την περίοδο του Πάσχα, είναι πολλά τα έθιμα που μπορούν να ξυπνήσουν μέσα μας τις πιο όμορφες αναμνήσεις, αλλά αν έρθουμε σε επαφή με το παιδί που κρύβουμε μέσα μας, η πρώτη μας σκέψη θα είναι η λαμπάδα. Τίποτα δε θα μπορούσε να χαρακτηρίσει περισσότερο το ελληνικό Πάσχα από αυτό το καθιερωμένο δώρο, που κάθε βαφτιστήρι περιμένει με ανυπομονησία από το νονό και τη νονά.
Συνήθως συνοδευόμενη από το κλασικό τσουρέκι, το σοκολατένιο αυγό και τα καινούργια παπούτσια, η λαμπάδα θα έχει πάντα μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας και θα σηματοδοτεί τον επίσημο ερχομό του Πάσχα. Τα σχέδια, τα χρώματα, τα μοτίβα, ακόμα και παιχνίδια που βρίσκονται πάνω σε αυτό το κερί, είναι πολλαπλά και η τελική απόφαση για την ιδανική λαμπάδα είναι ένα ζήτημα που διχάζει κάθε παιδικό μυαλό. Αυτή η επιλογή, που φαινόταν τόσο σημαντική, αλλά κι εκείνος ο άτυπος ανταγωνισμός για το ποιός έχει την καλύτερη, θα είναι πάντα συνυφασμένη με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του Πάσχα!
Εξόρμηση στο χωριό
Κάθε αργία και γιορτή αποτελεί πλέον και μια αφορμή για να ξεφύγουμε από την δύσκολη ροή της καθημερινότητας. Δεν υπάρχει λοιπόν καλύτερη περίοδος για μια ανοιξιάτικη απόδραση από εκείνη του Πάσχα. Άλλωστε, κι οι περισσότεροι θα συμφωνούσαν με αυτή την άποψη, αφού σχεδόν όλες οι μεγαλουπόλεις τείνουν να “αδειάζουν”, η αστική βαβούρα μειώνεται κι η ύπαιθρος γίνεται ο πρώτος προορισμός.
Το ελληνικό Πάσχα είναι βαθιά συνδεδεμένο με την επιστροφή στις ρίζες, την επαφή με τη φύση, ίσως περισσότερο από κάθε άλλη γιορτή και γι’ αυτό, μια επίσκεψη στο χωριό, στον τόπο καταγωγής, έχει γίνει πλέον μια συνήθεια που ακολουθείται πιστά από τους περισσότερους. Ο οικογενειοκεντρικός χαρακτήρας του Πάσχα είναι ιδιαίτερα έντονος κι η επιθυμία να βρεθούμε με τα αγαπημένα μας συγγενικά πρόσωπα “φουντώνει” ολοένα και πιο πολύ. Η επιστροφή στην ύπαιθρο είναι αυτή που δίνει το έναυσμα για το οικογενειακό αντάμωμα κι αποτελεί τελικά μια από τις πιο συγκινητικές αναμνήσεις που μένουν αναλλοίωτες στο χρόνο!
Όλοι οι συμβολισμοί, οι μυρωδιές, οι γεύσεις και τα έθιμα είναι αυτά που συνθέτουν τις βάσεις στις οποίες στηρίζεται το Πάσχα. Όλες αυτές οι αναμνήσεις θα μείνουν για πάντα βαθιά ριζωμένες μέσα μας και θα μας ξυπνούν συναισθήματα αγαλλίασης, προσμονής, νοσταλγίας κι αισιοδοξίας!
