Μια μεγάλη πανδημία χτυπάει τον πλανήτη μας στα τέλη του 2019. Όλες οι χώρες παίρνουν πρωτοφανή και αυστηρότατα μέτρα για τον περιορισμό της. Μέτρα που ειδικά οι δημοκρατικές κοινωνίες ποτέ δεν φαντάζονταν πως θα τους επιβάλλονταν σε καιρό ειρήνης. Αναμενόμενο ήταν μάλλον το γεγονός, πως μια μερίδα κόσμου, επιρρεπής στις συνωμοσιολογίες, δεν πείστηκε ούτε για την επικινδυνότητα του ιού, ούτε για τις καλές προθέσεις των κυβερνήσεων που επέβαλαν τα μετρά για τον περιορισμό της διάδοσής του. Όσο η πανδημία εξαπλωνόταν, τόσο αυστηρότερα μέτρα λαμβάνονταν και τόσο περισσότερο φούντωναν οι συνωμοσιολογίες και πλήθαιναν οι υποστηρικτές τους. Συνωμοσιολογία και λαϊκισμός πηγαίνουν συνήθως χέρι χέρι κι έτσι ανάμεσα στις τάξεις των συνωμοσιολόγων βρέθηκαν επιφανείς πολιτικοί με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ.

Η κοινή γνώμη σοκαρισμένη, φοβισμένη από την απροσδόκητη καταστροφή κρεμόταν πια από τα χείλη των “ειδικών”, των γιατρών δηλαδή, που κρίθηκαν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι ν΄ αναλάβουν τη διαχείριση της πανδημίας. Και κάπου εδώ άρχισαν τα πράγματα να μπουρδουκλώνονται. Οι κυβερνήσεις των περισσοτέρων χωρών, όπως και η δική μας, βγάζει στην πρώτη γραμμή τη γνωστή επιτροπή λοιμωξιολόγων: αυτοί προτείνουν, η κυβέρνηση εκτελεί, με βάση τις δυνατότητες και τις προτεραιότητές της, αλλά πάντα μα πάντα έχοντας τη σύμφωνη γνώμη των “ειδικών” (όπως τουλάχιστον ισχυριζόταν η ίδια η κυβέρνηση).

Όταν όμως οι γνώμες των ειδικών, εντός κι εκτός επιτροπής, άρχισαν να διίστανται, όταν το δεύτερο και τρίτο κύμα της πανδημίας έφτασε και τίποτα δεν φαινόταν ικανό να το αναχαιτίσει, όταν η κούραση του κόσμου άρχισε να συσσωρεύεται, τότε τα ερωτηματικά πλήθυναν : Ποιος παίρνει τελικά τις αποφάσεις; Η επιτροπή των ειδικών ή η κυβέρνηση; Γιατί πολλοί επιστήμονες εκτός επιτροπής διαφωνούν θεμελιωδώς με τους εντός; Ποιοι επιστήμονες είναι οι καλοί και ποιοι οι κακοί; Ποιοι λένε την αλήθεια και ποιοι εξυπηρετούν σκοπιμότητες; Τα πρακτικά των συνεδριάσεων της επιτροπής γιατί δεν δημοσιεύονταν τόσο καιρό; Είναι αρκετή μια επιτροπή λοιμωξιολόγων για να διαχειριστεί μια τόσο πολυδιάστατη κρίση διαρκείας, που εκτός από υγειονομική, είναι οικονομική, κοινωνική, πολιτική και έχουσα τρομακτικές ψυχολογικές επιπτώσεις στο σύνολο της κοινωνίας;

Κι όσο πληθαίνουν τα ερωτηματικά τόσο ευφορότερο γίνεται το έδαφος για παντοειδείς συνωμοσιολογίες. Μπροστά στον κίνδυνο πως οι συνωμοσιολόγοι, εκμεταλλευόμενοι το μπέρδεμα και την κούραση του κόσμου, θα κερδίσουν έδαφος απειλώντας τελικά τη δημόσια υγεία, λαμβάνονται μέτρα για τον περιορισμό τους. Το twitter τον Οκτώβριο μπλοκάρει χιλιάδες λογαριασμούς χρηστών, το facebook κόβει ό,τι κρίνει επικίνδυνο ή αποπροσανατολιστικό και φυσικά όσοι μέσω διαδικτύου διακινούν ψευδείς ή παραπλανητικές ειδήσεις αναφορικά με τον covid διώκονται ποινικά σύμφωνα με το άρθρο 191 του ΠΚ. Μέχρι και εκπομπή του Σρόιτερ στον Αlpha κόπηκε την τελευταία στιγμή, στην οποία θα μιλούσε ο Γρηγόρης Πετράκος, αλλά και ο παιδίατρος λοιμωξιολόγος Ιωάννης Καβαλιώτης, ο οποίος είχε ασκήσει έντονη κριτική στην κυβέρνηση για τη διαχείριση της πανδημίας.

Πού σταματά όμως η προστασία μας από συνωμοσιολογίες, οι οποίες στην παρούσα εύθραυστη κατάσταση, θα μπορούσαν πράγματι να απειλήσουν τη δημόσια υγεία ή την κοινωνική συνοχή και πού αρχίζει η φίμωση της άλλης, της οποιασδήποτε άλλης άποψης ή κριτικής ή σκεπτικισμού; Γιατί «δικαιούνται δια να ομιλούν» μόνο οι επιστήμονες της επιτροπής κι όχι οι διαφωνούντες με αυτή; Πόσο εύκολα χαρακτηρίζουμε συνωμοσιολόγο τον οποιονδήποτε αμφιβάλλει, φοβάται ή απλώς δεν πείθεται; Και ποιος φταίει που δεν πείθεται; Ο ίδιος επειδή είναι συνωμοσιολόγος ή αφελής, ή όσοι στάθηκαν ανίκανοι να τον πείσουν; Μήπως έχουμε να κάνουμε με την εξύφανση ενός κανονιστικού πλαισίου το οποίο βαφτίζει συνωμοσιολογία ό,τι δεν εγκολπώνεται και το εξοστρακίζει λοιδορώντας το; Και μήπως αυτός ο κυρίαρχος λόγος που αρθρώνεται, με αφορμή την πανδημία, έχει τελικά συμφέρον από την ύπαρξη συνωμοσιολογιών, ακριβώς για να αντιπαραβάλλεται σε αυτές ως ο μόνος ορθός , εχέφρων λόγος, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω, παραγίνεται απόλυτος;

Και στην τελική μήπως αυτό το «ποιος δικαιούται δια να ομιλεί» είναι κομμάτι αντιδημοκρατικό;