Ένα νέο αστυνομικό δίδυμο (της τάξης των παλαιών Χολμς και Γουάτσον), με μοντέρνες πινελιές για να ταιριάζει στο σήμερα, αλλά διατηρώντας την κλασική συνταγή των νουάρ αστυνομικών μυθιστορημάτων ήρθε για να μείνει στις παγκόσμιες σειρές μυστηρίου. Δύο γυναίκες αυτή τη φορά, η Λίλιαν Πέντεκοστ και η Γουίλ Πάρκερ συναντιούνται κάτω από περίεργες συνθήκες και βρίσκουν η μία στην άλλη όλα τα στοιχεία που χρειάζονται ώστε να αποτελέσουν ένα αχτύπητο δίδυμο επίλυσης μυστηρίων.
Παρέλαβα το βιβλίο την Παρασκευή, το ξεκίνησα Σάββατο και την Κυριακή το βράδυ το είχα ρουφήξει. Αυτό – νομίζω – είναι ένα ενδεικτικό στοιχείο, για το πόσο ψηλά κρατά την αγωνία.
Για να μπούμε σε περισσότερες λεπτομέρειες (μακριά όμως από τα spoilers που θα κατέστρεφαν την απόλαυση του βιβλίου), η Λίλιαν Πέντεκοστ είναι από τις πιο φημισμένες ιδιωτικές ερευνήτριες της Νέας Υόρκης τη δεκαετία του 1940. Κατά τη διαδικασία διελεύκανσης ενός φόνου, γνωρίζει τη Γουίλ Πάρκερ που έως τότε αποτελούσε πολύτιμο μέλος ενός περιοδεύοντος τσίρκου. Ακριβώς γι’αυτό η Λίλιαν διέκρινε στη Γουίλ, όχι μόνο εξυπνάδα, αλλά και μοναδικές ικανότητες: χρήση κοφτερών μαχαιριών, γρήγορες κινήσεις, αιφνιδιασμός. Όλα όσα στο τσίρκο συνιστούν θέαμα, για τη Λίλιαν Πέντεκοστ ήταν ικανότητες απαραίτητες για την επίλυση εγκλημάτων, αφού εκείνη, λόγω μιας σοβαρής ασθένειας και λόγω ηλικίας, δεν μπορεί να τις αποκτήσει.
Κάπως έτσι δημιουργείται όχι μόνο μια σχέση μέντορα-μαθητή, αλλά και μια βαθιά φιλία που τις οδηγεί στην ανάληψη πολλών υποθέσεων ανά τα χρόνια. Μέχρι που συντελείται ένας φόνος στους κόλπους της υψηλής κοινωνίας και η Πέντεκοστ με την Πάρκερ καλούνται να βρουν απάντηση εκεί που φαινομενικά δεν υπάρχει.
Από την οπτική γωνία της Πάρκερ, ξετυλίγεται όλο το κουβάρι μιας υπόθεσης, που αγγίζει όχι μόνο την προσωπική ιστορία μιας δυνατής οικογένειας, αλλά και την κοινωνικοπολιτική κατάσταση μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στη μητροπολιτική Νέα Υόρκη. Συνεχείς ιστορικές αναφορές μπλέκουν το αληθινό με το πραγματικό, χωρίς ποτέ όμως να κουράζεσαι νομίζοντας ότι κάποιος σου κάνει μάθημα. Αντίθετα, όλη η ατμόσφαιρα της εποχής μεταφέρεται μέσα από τα μάτια της Πάρκερ δίνοντας συχνά τις σχέσεις μεταξύ αιτίου και αιτιατού για να φτάσουμε στη λύση του εγκλήματος.
Η ατμόσφαιρα χτίζεται περίτεχνα, ενώ τα στοιχεία παρουσιάζονται σε αργές δόσεις για να αρχίζουμε να σκεφτόμαστε ποιος θα μπορούσε να είχε το ισχυρότερο κίνητρο για τη δολοφονία. Όταν το μεταφυσικό στοιχείο αρχίζει να μπλέκεται στην υπόθεση, συνειδητοποιείς ακόμη περισσότερο ότι πρόκειται για ένα καλό βιβλίο μυστήριου, που τίποτα δεν θα αφήσει αναπάντητο. Το μεταφυσικό δε χωρά εκεί που η λογική βρίσκει απαντήσεις.
Με γρήγορη γραφή, μπόλικη δόση χιούμορ, πολλές σκηνές δράσης και βίας, η Πάρκερ αναλύει την ιστορία, τους χαρακτήρες, μα πάνω απ’όλα μας δείχνει ποια είναι η ίδια. Από που έρχεται, πώς εξελίχθηκε, πώς άλλαξε από την επαφή με την Πέντεκοστ. Σε αυτό το βιβλίο δυστυχώς δεν εξερευνάται το παρελθόν και οι κρυμμένες πτυχές της μεγάλης ντετέκτιβ Πέντεκοστ, αφού παρουσιάζεται μόνον μέσα από τα μάτια της Πάρκερ. Όμως ελπίζω, ότι στα επόμενα βιβλία, η Πέντεκοστ θα αναλυθεί περισσότερο, αφού θα εξελιχθεί και η μεταξύ τους σχέση.
Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε ο τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας χώρεσε ανάμεσα στις γραμμές του μυστηρίου το ζήτημα της γυναικείας χειραφέτησης, του φεμινισμού, αλλά και της σεξουαλικής επιλογής. Το παράδειγμα των δύο γυναικών που βοηθούν κάθε Σάββατο άλλες γυναίκες να απαλλαγούν από άντρες-δυνάστες, τις έχει κάνει αγαπητές σε όλη τη Νέα Υόρκη, αλλά κυρίως μας κάνει να τις αγαπάμε ακόμη πιο πολύ κι εμείς. Μαζί με τη bisexual σεξουαλική κατεύθυνση της Πάρκερ, περνάμε σε αυτό το επίπεδο της αστυνομικής λογοτεχνίας που τα στερεότυπα καταργούνται, διατηρώντας όμως την διαχρονική, γοητευτική μαγεία που κρύβουν τα μυστήρια.
Το “Η τύχη ευνοεί τους νεκρούς” δεν διαβάζεται μόνο. Ρουφιέται αχόρταγα σαν παλιό, καλό κρασί. Δοκιμασμένες συνταγές αστυνομικού μυθιστορήματος, μεταφερόμενο στη νουάρ ατμόσφαιρα του 1946, νοσταλγία βαθιά με την περιγραφή του περιοδεύοντος τσίρκου, ζητήματα που φέρνουν το μυθιστόρημα στην επικαιρότητα, μια υπόθεση που μπλέκει το κοινωνικοπολιτικό με το προσωπικό, το μεταφυσικό με την πραγματικότητα. Κι αν πέρα από τη αγνή διασκέδαση, θέλεις να βρεις άλλο ένα “κρυμμένο” επίπεδο, το βιβλίο αυτό είναι ένα ατόφιο παράδειγμα, του πώς οι νεκροί δεν πεθαίνουν, αλλά μένουν ζωντανοί στη μνήμη, στις ζωές μας και διαμορφώνουν το χαρακτήρα μας. Εξάλλου το παρελθόν καθορίζει το μέλλον. Εκτός αν εσύ ο ίδιος διαχωρίσεις τη θέση σου, γυρνώντας τούμπα όλα όσα ήξερες μέχρι τώρα.
Από το οπισθόφυλλο:
Νέα Υόρκη, 1946. Η Λίλιαν Πέντεκοστ είναι η καλύτερη ιδιωτική ντετέκτιβ της πόλης, αλλά αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας. Στο πρόσωπο της πανέξυπνης και καπάτσας Γουίλοουτζιν Πάρκερ, η Πέντεκοστ θα βρει την ιδανική βοηθό. Η Γουίλ, που το έσκασε μικρή από το σπίτι της και μεγάλωσε σε ένα τσίρκο, διαθέτει μοναδικές ικανότητες. Μπορεί να παραβιάζει κλειδαριές με δεμένα μάτια, να βάζει κάτω άντρες που έχουν δυο φορές το μπόι της και να πετάει μαχαίρια με θανάσιμη ακρίβεια – πράγματα που όλα τους θα αποδειχτούν χρήσιμα στις αποστολές που της αναθέτει η κυρία Π.
Όταν η πλούσια χήρα Άμπιγκεϊλ Κόλινς δολοφονείται και οι έρευνες της αστυνομίας δε φαίνεται να βγάζουν πουθενά, η οικογένεια προσλαμβάνει τις Πέντεκοστ και Πάρκερ για να ανακαλύψουν το δράστη. Τη βραδιά του Χαλοουίν διοργανώθηκε στην έπαυλη των Κόλινς ένας χορός μεταμφιεσμένων, όπου ένα μέντιουμ πραγματοποίησε μια πνευματιστική συνεδρία που αναστάτωσε πολύ την Άμπιγκεϊλ. Λίγο αργότερα βρέθηκε νεκρή από ένα δυνατό χτύπημα στο κεφάλι, στο γραφείο του μακαρίτη συζύγου της. Το πρόβλημα είναι ότι η πόρτα του γραφείου ήταν κλειδωμένη από μέσα. Δεν υπήρχε κανένας άλλος στο δωμάτιο και το όπλο του φόνου –η κρυστάλλινη σφαίρα του μέντιουμ– ήταν δίπλα στο θύμα.
Μοιάζει με ένα έγκλημα που είναι αδύνατο να γίνει, όμως η Πέντεκοστ και η Πάρκερ ξέρουν ότι στο έγκλημα τα πάντα είναι δυνατά…
