Αυτό το αμάλγαμα παραμυθιών παραπέμπει στην ουτοπία του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και στην ανθρωποκεντρική αντίληψη του ελληνορωμαϊκού Πολιτισμού πως η ευτυχία είναι ανθρώπινο δικαίωμα και πως παρά τις όποιες πρόσκαιρες αντιξοότητες, το Καλό είναι ισχυρότερο από κάθε Κακό, το Φως θριαμβεύει επάνω σε κάθε σκοτεινιά, και πως ακόμη κι η “κακιά μάγισσα” του παραμυθιού επιθυμεί διακαώς να απαλλαγεί από τα δεσμά της, αφού όπως λέει εύστοχα ο Μπέρτολτ Μπρεχτ στο ποίημά του “Η μάσκα του κακού”: “είναι δύσκολο πράγμα να είσαι κακός”.
Αντίθετα από την μανιχαϊστική αντίληψη του Καθολικισμού περί Κόλασης και Παραδείσου, εδώ όλα τελειώνουν αίσια κι όλοι απολαμβάνουν τα καλά της ομόνοιας και της άρσης των όποιων εμποδίων τους παρουσιάζονται. Πρώην “καλοί” και “κακοί” συνεορτάζουν και μονοιάζουν κι αποθεώνονται μέσα στο φως της Γαλήνης, της Αρμονίας, της Συνεργασίας. Υψηλό δίδαγμα. Μακάρι να μπορούσε και να εφαρμοστεί άμεσα. Όπως στα ονειροδράματα του Σαίξπηρ που έχουν έντονο το τραγελαφικό στοιχείο και τελειώνουν πάντα καλά (όπως τα αρχαία σατυρικά δράματα – απαραίτητο συμπλήρωμα των δραματικών τριλογιών), έτσι κι εδώ παραμυθικοί τύποι ξεδιπλώνουν με μπρίο και μαεστρία το παγανιστικό τους πάθος για ζωή.
Η μαγική αντίληψη του κόσμου μπορεί να είναι “πρωτόγονη” για τεχνολογικά μυαλά μας, είναι όμως ένθετη κι αναπόσπαστη εγκεφαλική λειτουργία, αφού ο λεγόμενος “ερπετοειδής εγκέφαλος” (medula oblongata) σε συνδυασμό με τα άλλα, “ανώτερα” μέλη του ανθρώπινου μυαλού δημιουργεί (δια της Τέχνης) τις προϋποθέσεις εκείνες έτσι ώστε το ενδοκρινικό σύστημα του κρανίου και του υπολοίπου σώματος να παραγάγει τις απαραίτητες εκείνες ουσίες που εξασφαλίζουν την αγχολυτική, δημιουργική, ψυχαγωγική, διασκεδαστική επίδραση των έργων Λόγου και Τέχνης πάνω στο ταραγμένο, ανήσυχο κι ανασφαλές Συλλογικό Υποσυνείδητο και Πανανθρώπινο Συνειδητό, βεβαίως.
Τα παιδιά είναι καλοί δέκτες των παραμυθιών γιατί μέσα από την ταύτιση και την αποστροφή διδάσκονται το “παιχνίδι ρόλων” που θα τους επιτρέψει να ενταχθούν παραγωγικά στο κοινωνικό γίγνεσθαι και να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τους καβαφικούς και ομηρικούς “Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες” που εμφωλεύουν στα βαθιά υποστρώματα της Ανθρώπινης Ψυχής, που είναι ενιαία κι όλοι εμείς αποτελούμε αναπόσπαστα άτομά της.
Θαύμασα λοιπόν και αυτή την παραγωγή της ανανεωμένης κι απολύτως τελεσφόρου ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΛΥΡΙΚΗΣ μας ΣΚΗΝΗΣ, που χάρη στην έλλειψη σοβαροφάνειας και στο μπρίο όλων των καλλιτεχνών μετέδωσαν αμείωτο κέφι στην αίθουσα διασκεδάζοντας μικρούς και μεγάλους. Ναι, οφείλω να το πω: αυτή είναι Ψυχ-αγωγία με ψι κεφαλαίο. Αυτή είναι η δουλειά των κρατικών κι επιχορηγούμενων σκηνών μας. Εύγε και στους καλλιτεχνικούς διευθυντές, αρμοδίους και υπευθύνους για το υποδειγματικό (όπως πάντα) βιβλίο-πρόγραμμα.
Τελικά, ξέρουμε πως δεν πάμε στο ΊΔΡΥΜΑ ΝΙΑΡΧΟΥ από συνήθεια, αλλά γιατί όλες οι παραγωγές της ΛΥΡΙΚΗΣ και της ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΛΥΡΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ είναι καινοτόμες, πρωτοπόρες, ρηξικέλευθες, υψηλού επιπέδου, με σεβασμό στον θεατή, ειδικά τον νέο, τον αμύητο, που τον “βαφτίζουν” στα νάματα μιας Τέχνης υψηλής κι άξια να υπηρετηθεί, ακόμα κι από τη θέση του συνδημιουργικού θεατή. Το να πλάθεις θεατές δεν είναι λίγο και μακάρι να μπορούσα να το πω για όλα τα κρατικά, δημοτικά και περιφερειακά μας επιχορηγούμενα θέατρα. Θα ήμουν ιδιαίτερα ευτυχής αν ως κριτικός είχα την τύχη να απευθύνω πάντα ευλογίες κι ουδέποτε συγχωροχάρτια.
Με αγάπη για το θέατρο, τη μουσική, τον χορό και την καλλιτεχνική έκφραση του πνευματικού, πολιτισμένου ανθρώπου, διατελώ δικός σας,
Δρ. Κωνσταντίνος Β. Μπούρας
www.konstantinosbouras.gr