Κυρίες και κύριοι γεια σας.
Θα ήθελα να έχω για λίγο την προσοχή σας και να πω δυο πραγματάκια σχετικά με το διάγγελμα που έβγαλε ο Prime Minister της χώρας μας στα τέλη του Απρίλη για τα νέα μέτρα και την σταδιακή επιστροφή στην “κανονικότητα”. Πραγματικά βλέπω ότι υπάρχει μια σταδιακή επιστροφή στην πραγματικότητα όλων εκτός των καλλιτεχνών, γιατί απ’ ότι άκουσα να λέγεται με υπεράνεση, οι συναυλίες και τα φεστιβάλ ακυρώνονται μέχρι το τέλος του καλοκαιριού. Επομένως δεν πιστεύω ότι για τους καλλιτέχνες υπάρχει κάποια επιστροφή σε κάποια κανονικότητα.
Μάλλον οι καλλιτέχνες θα συνεχίσουν να ζουν την καραντίνα τους, καθώς με λίγα λόγια δεν επιτρέπεται να δουλεύουν. Απορώ γιατί πάρθηκαν αυτές οι αποφάσεις για τέσσερις μήνες αργότερα εφόσον όλη την κατάσταση της πανδημίας, την έχει αντιμετωπίσει η κυβέρνηση βήμα-βήμα. Αφού όλα αρχίζουν σιγά σιγά να μπαίνουν σε μια Α’ λειτουργία, γιατί όχι και οι συναυλίες; Γιατί όχι τα live; Γιατί όχι οι θεατρικές παραστάσεις; Οι ναοί λατρείας θα ανοίξουν “σε δύο λεπτά από τώρα” με ασφάλεια και πρωτόκολλο.
Γιατί να μην γίνουν και τα live με ασφάλεια και πρωτόκολλο;
Θα μου πεις βέβαια, πώς είναι βιώσιμο ένα live ή μια θεατρική παράσταση εάν σου πουν ότι μέσα πρέπει να βάλεις 5 άτομα; Προφανώς, δεν μπορούν να καλυφθούν τα έξοδα μιας παραγωγής ούτε να πληρωθούν αμοιβές κλπ. Αλλά υπάρχει μια καλή ιδέα, μπορούν οι δήμοι σε όλη την Ελλάδα να χρηματοδοτήσουν καλλιτεχνικά events τα οποία θα είναι δωρεάν για το κοινό.
Αυτές οι θεατρικές παραστάσεις και συναυλίες φυσικά θα γίνονται με προσοχή, ασφάλεια και λίγο κόσμο, χωρίς συνωστισμό. Ο κόσμος έτσι θα μπορέσει να ψυχαγωγηθεί μετά από όσα έχει περάσει, γιατί πρέπει ο κόσμος να ψυχαγωγηθεί όπως πρέπει και οι καλλιτέχνες να δουλέψουν. Δεν μπορούν να ζουν κάτω από αυτές τις συνθήκες χωρίς να υπάρχει μέλλον μπροστά τους για τους επόμενους 4 μήνες.
Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί την έχουμε δει έτσι την δουλειά. Οι καλλιτέχνες ζούνε από αυτό, δεν είναι χομπίστες.
Μπορεί στην παρέα σας να γνωρίζετε πολλούς που να έχουν την πρωινή τους δουλειά και να παίζουν και μια κιθάρα για χόμπι τους, αλλά η πλειονότητα των καλλιτεχνών δεν είναι έτσι. Οι καλλιτέχνες ζούνε από αυτό, και ζούνε πολύ δύσκολα καθώς δεν υπάρχει μια σταθερά και μια εγγύηση. Η δουλειά που έχουμε επιλέξει να κάνουμε χαρακτηρίζεται από την ανασφάλεια που σου προσφέρει. Είναι διαφορετικό λοιπόν να ζεις μια ζωή με την ελπίδα ότι αύριο θα ξημερώσει μια όμορφη μέρα και άλλο να σου λένε ότι “δεν έχεις καμία ελπίδα, δεν θα δουλέψεις για τους επόμενους τέσσερις μήνες”.
Κι αν για παράδειγμα μετρήσω από τον Μάρτιο που ό,τι είχα ακυρώθηκε και ό,τι έχω κανονίσει θα ακυρωθεί, δεν βλέπω να υπάρχει κάποια μέριμνα γι’ αυτό. Είναι κακό να αντιμετωπίζεται από την κοινωνία το επάγγελμα του καλλιτέχνη ως χόμπι.
Το πρόβλημα είναι κοινωνικό καθώς όταν σε ρωτάει κάποιος “τι επάγγελμα κάνεις;” και απαντάς “μουσικός, ηθοποιός, τραγουδιστής”, σου λέει “με τι άλλο ασχολείσαι;” είναι τρελό. Αν του έλεγες δηλαδή “είμαι γαστρεντερολόγος” δεν θα σε ρωτούσε αν κάνεις κάποια άλλη δουλειά. Αν του έλεγες “είμαι δημόσιος υπάλληλος και δουλεύω στα ΚΕΠ της γειτονιάς μου” δεν θα σου έλεγε εάν κανείς κάτι άλλο. Γιατί στους καλλιτέχνες αυτή είναι μια “by default” ερώτηση; Η λογική του ότι “το παιδί μου θέλει να γίνει χορευτής, αλλά του λέω πρώτα θα σπουδάσεις οικονομικά και μετά κάνε ό,τι θέλεις” δεν ισχύει για όλους, φίλοι μου. Κάποιοι ζούμε από αυτό.
Παρατηρώ λοιπόν μια βιασύνη τρελή να παρθεί μια απόφαση ότι ακυρώνονται όλα τα καλλιτεχνικά δρώμενα μέχρι το τέλος του καλοκαιριού. Σε μια φάση που αλλάζουν τα πράγματα από τη μια μέρα στην άλλη, καλό δεν είναι να το δούμε και όλο αυτό μέρα με τη μέρα και να μη βγάζουμε τέτοιες βιαστικές αποφάσεις; Γιατί εδώ πριν από 5 λεπτά μας έλεγαν να μην φοράμε μάσκες (για τους λόγους τους) ενώ μετά από 2 λεπτά μας έλεγαν ότι πρέπει να φοράμε μάσκες υποχρεωτικά, με πρόστιμο αν δεν φοράς (επίσης για τους λόγους τους). Και βγαίνει ο πρωθυπουργός μετά και λέει “εννοούσαμε να μην την φοράτε στο σπίτι”, λες και εγώ έφτιαχνα την μακαρονάδα στο σπίτι με την μάσκα. Μην υποτιμάτε το μυαλό μας, λέγατε να μην φοράμε μάσκες εκτός σπιτιού.
Όλο αυτό το πράγμα δεν έχει credibility (αξιοπιστία).
Ξαφνικά αποφασίζουμε ότι ανοίγουν όλα εκτός από τις συναυλίες και τις μεγάλες αθλητικές εκδηλώσεις, που οι καλλιτέχνες περιμένουν ένα καλοκαίρι μπας και μπορέσουν να μαζέψουν κάνα ψίχουλο για να το βάλουν στην φωλιά τους και να ζήσουν τον χειμώνα. Και αν μου πείτε “υγεία πάνω απ’ όλα” συμφωνώ απόλυτα αλλά αν δεν ζεις αξιοπρεπώς και αν οικονομικά βρίσκεσαι σε τέτοια στενότητα και τα χρέη και οι λογαριασμοί (που δεν επηρεάζονται από την πανδημία) συνεχίζουν να τρέχουν κανονικά, και κορονοϊό να μην έχεις, θα έχεις κατάθλιψη, θα έχεις έλκος στομάχου.
Και γι’ αυτά λεφτά χρειάζεσαι για να πας σε κανέναν γιατρουδάκο. Επομένως να σταματήσουν για λόγο πανδημίας οι παραστάσεις και οι συναυλίες αλλά να υπάρξει μέριμνα, πρόνοια και επιδόματα για τους καλλιτέχνες. Και επειδή δεν μου αρέσει η ελληνική νοοτροπία “δυσφορώ μόνο όταν σφυροκοπείται ο κλάδος μου και το επάγγελμά μου και δεν με νοιάζει ο διπλανός”, δεν είναι μόνο οι οι τραγουδιστές και οι ηθοποιοί το πρόβλημα. Σε μια συναυλία και σε ένα φεστιβάλ ξέρετε πόσα επαγγέλματα δραστηριοποιούνται;
Και δεν εννοώ τον τραγουδιστή, τον ατζέντη και τον μάνατζερ. Ηχολήπτες; Φωτιστές; Εργάτες οι οποίοι στήνουν την σκηνή και τα φώτα; Υπάλληλοι των χώρων που λαμβάνει χώρα το φεστιβάλ; Ταμίες; Σεκιούριτι; Φωτογράφοι; Ο άνθρωπος που έχει την καντίνα απ’ έξω και πουλάει hot-dog; Στα θέατρα τι νομίζετε ότι είναι; Οι ηθοποιοί και ο σκηνοθέτης; Τεχνικοί; Ενδυματολόγοι; Χορευτές; Χορογράφοι; Σκηνογράφοι; Γραφίστες που φτιάχνουν τις αφίσες των παραστάσεων και των live; Σκεφτείτε λίγο αυτά τα πραγματάκια. Είναι πολύ άσχημο η πολιτεία και το κράτος να έχει τους καλλιτέχνες ως πρώτη επιλογή σε θέματα καμπάνιας.
Στην καμπάνια για το “Μένουμε Σπίτι” τι επαγγέλματα είδα; Ηθοποιούς, συνθέτες, τραγουδιστές και ανθρώπους των γραμμάτων και των επιστημών. Δεν μπορείς λοιπόν αυτούς τους ανθρώπους που τους βάζεις πρώτη μούρη για να πείσουν τον κόσμο να τους πετάς μετά έτσι και να λες “Απαγορεύω, ακυρώνω και κόψτε τον λαιμό σας”.
Επίσης θα ήθελα πολύ να δω τους καλλιτέχνες που στήριξαν αυτήν την καμπάνια, να τους δω να πρωτοστατούν και αυτήν την στιγμή που το επάγγελμά τους αδικείται. Κι εσείς εκεί έξω που λέτε “αυτοί είναι οι superstars και τα μεγάλα ονόματα που έχουν κάνει την καβάτζα τους” σας λέω ότι από το Α έως το Ω υπάρχει ενδιάμεσα πλήθος κοσμάκη. Εμένα η ταυτότητα μου και η φορολογική μου δήλωση γράφει μουσικός και δεν γράφει κάτι άλλο. Από αυτό ζω και από αυτό πληρώνομαι. Θα ήθελα λοιπόν να υπάρχει κάποια ευαισθησία απέναντι μας από την κυβέρνηση μέχρι τον κάθε Έλληνα εκεί έξω. Θα ήθελα λοιπόν το κράτος να μεριμνήσει για τους καλλιτέχνες και για όλα τα επαγγέλματα που στηρίζουν την επιβίωση τους σε καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Κι επειδή έχω διαβάσει διάφορα για “επιδόματα ανεργίας”, δεν θα πρέπει να δοθεί κάποιο επίδομα ανεργίας.
Το επίδομα πρέπει να είναι “απαγόρευσης εργασίας”, γιατί άλλο είμαι άνεργος και άλλο μου απαγορεύουν να κάνω την δουλειά μου. Δεν γίνεται να κάνουμε κάποια άλλη δουλειά επειδή απλά δεν γίνεται να κάνουμε την δουλειά μας.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ που με ακούσατε, πραγματικά όσο μπορείτε υποστηρίξτε την τέχνη γιατί η τέχνη σας συντρόφευσε αυτή τη δύσκολη εποχή. Αυτή τη δύσκολη εποχή που έπρεπε να μείνετε καρφωμένοι, είχατε ταινίες να βλέπετε, είχατε σειρές να βλέπετε, είχατε μουσική να ακούτε, είχατε βιβλία να διαβάσετε. Είναι πράγματα που σας τα έχουν δώσει οι καλλιτέχνες, γι’αυτό υποστηρίξτε μας σε αυτήν την δύσκολη κατάσταση.
Αυτά είχα να σας πω, ελπίζω να κρατήσετε ό,τι θέλετε και ό,τι δεν σας άρεσε να μην το κρατήσετε, αλλά ό,τι και να κρατήσετε καλό θα είναι. Ελπίζω να τα καταφέρουμε όλοι μας, να είστε καλά!
*Την απομαγνητοφώνηση του βίντεο του Μιθριδάτη που πόσταρε εν όψει των νέων δύσκολων συνθηκών για τον πολιτισμό ανέλαβε ο Νίκος Γουργουλέτης.
