Μια «ΝΑΝΑ» αλλιώτικη από τις άλλες

Ο Ζολά έφτιαξε ένα ρομαντικό μελόδραμα, όμως στη σκηνή του ΘΕΑΤΡΟΥ ΑΓΓΕΛΩΝ ΒΗΜΑ βλέπουμε ένα ανανεωμένο, εκσυγχρονισμένο και διασκευασμένο στα καθ’ ημάς πολιτικοκοινωνικό-οικονομικό θρίλερ που θίγει το πανάρχαιο θέμα της Διαφθοράς μέσα από το πρόσχημα του αρχαιότερου επαγγέλματος στον κόσμο, όμως το γεγονός ότι η πόρνη έχει (και) αισθήματα περνάει σε δεύτερη μοίρα, αφού προτάσσεται η σκληρότητα, ο κυνισμός και η βαθιά ανταλλακτική ουσία των ανθρωπίνων σχέσεων, ακόμα και τον κοντινότερων.

Είχα διαβάσει το γαλλικό πρωτότυπο στην εφηβεία μου και διατηρούσα μια μάλλον δακρύβρεχτη, ρομαντική και μελοδραματική εκδοχή της ιστορίας, του «μύθου» Νανά, έτσι όπως ο ουμανιστής Εμίλ Ζολά την είδε. Κείμενο προκλητικό, ανατρεπτικό και πρωτοποριακό για την εποχή του, σήμερα έχει χάσει την πρωταρχική του δροσιά αφού όλος ο κόσμος έχει γίνει ένα πορνείο κι όποιος κάθεται στη θέση της τσατσάς πρέπει να έχει όρχεις βουβαλίσιους, αναισθησία και κυνισμό απάνθρωπο…

Στην παράσταση που ανεβαίνει με μεγάλη επιτυχία στο ατμοσφαιρικότατο ΑΓΓΕΛΩΝ ΒΗΜΑ, σε μια γειτονιά που βρίθει ναρκωτικών και πορνείας (για να φτάσω έπρεπε να παραμερίσω και να προσπεράσω μία υπερ-βορεία πόρνη με πρόσωπο βαμμένο σαν κλόουν, που ήταν τόσο ανθρώπινη και σπαρακτική που παραλίγο να βάλω τα κλάματα χριστουγεννιάτικα).

Η πορνεία κι η αντίληψή μας γι’ αυτήν δεν είναι πια αυτό που ήταν στην εποχή του Ζολά. Σήμερα είναι το καλύτερο εχέγγυο για επαγγελματική και κοινωνική, οικονομική και καταναλωτική άνοδο. Η «Κοινωνία της Αφθονίας», όπως την βάφτισε ο Χέρμπερτ Μαρκούζε και η περίφημη «Σχολή της Φρανκφούρτης» στήθηκε πάνω στην πουτανιά, στην καπατσοσύνη και στον διαγκωνισμό των αξίων, στην περιθωριοποίηση των ικανών και στην εκμετάλλευση αλλά όχι κι αξιοποίηση των δημιουργικών που ταυτίζονται με τους διαφορετικούς, αφού η μεγαλοφυΐα ταυτίζεται ατυχώς με την παραβατικότητα και την τρέλα..

Βέβαια, ο μύθος του «Καταραμένου ποιητή» καλά κρατεί πολύ πριν αποκτηνωθούμε δια της Τεχνολογίας, όμως στις μέρες μας η πορνεία (η έμμεση βεβαίως) εντάσσεται σιωπηρώς στις κοινωνικές δεξιότητες προσαρμογής στο οικονομικό γίγνεσθαι. Ας δούμε το «Σαλό» του Παζολίνι, το «Μάτια ερμητικά κλειστά» και άλλες ταινίες που σκοπό έχουν να διαμορφώσουν μια λαϊκή μυθολογία περί πλούτου κι ευμαρείας.

Στην παράσταση τώρα. Μεταφερμένη στα χουντικά χρόνια των Συνταγματαρχών η υπόθεση δίνει μια άλλη διάσταση στη Διαφθορά που πάει χέρι-χέρι με την ατιμωρησία και την κατάχρηση εξουσίας, όμως αφήνει επίσης κάποια κενά στη δράση που είναι δύσκολο να μπαλωθούν. Αυτά τα χωροχρονικά άλματα είναι δύσκολο να μπαλωθούν ακόμα και από τους πιο έμπειρους δραματουργούς.

Κατά τα άλλα ήταν, είναι μια υπέροχη παράσταση, με αφοπλιστικές νεορεαλιστικές ερμηνείες που κόβει την ανάσα του θεατή. Η οικειότητα της προσέγγισης σκηνής πλατείας συμβάλλει τα μάλα στην αφομοίωση και της παραμικρότερης ψυχικής αλλαγής στη ευμετάβλητη διάθεση των δραματικών προσώπων. Το ΑΓΓΕΛΩΝ ΒΗΜΑ είναι ο ιδανικότερος χώρος και γι’ αυτή την παραγωγή.