Το άρθρο δημοσιεύθηκε πρώτη φορά τον Μάρτιο του 2019
Από το σχολείο μέχρι σήμερα έχω μια φίλη από την Αρμενία. Βέβαια, το γεγονός ότι είναι από την Αρμενία, το θυμάσαι μόνο αν ακούς το επίθετό της (τελειώνει σε –αν) και καμιά φορά, αν σου μαγειρέψει. Γιατί αν είσαι Αρμένισα, περνάει απευθείας στο DNA σου το ταλέντο στη μαγειρική.
Κάπως έτσι, ανακάλυψα και το Bazaar Αγάπης του Αρμενικού Κυανού Σταυρού, το οποίο διοργανώνεται από το 1997 και είναι μια αφορμή για να γνωρίσουμε την υπέροχη Αρμένικη κουζίνα, με καθαρά ανατολίτικο άρωμα και γεύσεις θεϊκές, τα αρμένικα προϊόντα, αλλά και να έρθουμε πιο κοντά σε ένα ζεστό λαό, ενωμένο σα γροθιά.
Η Ελλάδα πλέον είναι κι αυτή πατρίδα τους, αλλά ακόμη προσπαθούν να διατηρήσουν και τη γλώσσα και τα έθιμά τους.
Φέτος, το Bazaar Αγάπης (Κυριακή 7 Απριλίου) πέφτει και κοντά στην επέτειο της έναρξης της Αρμενικής Γενοκτονίας. Ως έναρξη της Αρμενικής Γενοκτονίας συμβολικά θεωρείται η 24η Απριλίου του 1915, όταν η ηγεσία της Αρμενικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης φυλακίστηκε και εκατοντάδες Αρμένιοι της Πόλης απαγχονίστηκαν. Θεωρείται μια από τις πρώτες σύγχρονες γενοκτονίες και πλέον, έχει αναγνωριστεί από πολλά κράτη του κόσμου.
Τι περίεργο. Μια μαύρη επέτειος από τη μία μεριά και μια εκδήλωση αγάπης, προσφοράς, φιλίας και ειρήνης από την άλλη.
Μήπως όμως δεν είναι και τόσο περίεργο;
Με αφορμή όλα τα παραπάνω μιλήσαμε με την κυρία Σιρανούς* Δεδεγιάν-Γιατζιάν, μια γλυκύτατη γυναίκα, δραστήρια, με παιδιά και εγγόνια, η «ψυχή» πολλών Αρμενικών Συλλόγων και ενεργό μέλος του Αρμενικού Κυανού Σταυρού, οργανισμού πασίγνωστου για τη Φιλανθρωπική του Δράση.
Με υποδέχτηκε στο σπίτι της και μιλήσαμε σαν φίλες που γνωρίζονται από παλιά. Και φυσικά, με τράταρε και γλυκάκι, όπως αρμόζει στην ξακουστή αρμένικη φιλοξενία (παρόμοια με την Ελληνική).
«Φέτος κλείνουμε 104 χρόνια από τη γενοκτονία. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε. Εννοείται ότι ακόμη μας πληγώνει. Αλλά επίσης, είναι ουσιαστικό αυτή τη μέρα, να προσφέρουμε κι εμείς σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Μόνο έτσι αποδεικνύουμε ότι θυμόμαστε. Γι’αυτό και το Bazaar Αγάπης διοργανώνεται κάθε χρόνο αυτές τις μέρες. Έτσι ώστε η μνήμη να διατηρηθεί μέσα από την προσφορά του Αρμενικού Κυανού Σταυρού. Παράλληλα, ανήμερα της 24ης Απριλίου, διοργανώνεται και αιμοδοσία».
Πράγματι, ο αρμένικος λαός βρίσκεται σε όλον τον κόσμο, από την Ελλάδα και την Ευρώπη, μέχρι την Αμερική και την Κίνα:
«Η διασπορά είναι πάρα πολύ οργανωμένη και η σκέπη όλων μας είναι ο Αρμενικός Κυανούς Σταυρός. Σε όλον τον κόσμο, και εδώ στην Ελλάδα, έχουμε ομίλους χορευτικούς, μαθητικούς, νεολαίες, προσκοπισμό. Και τα νέα παιδιά ασχολούνται αρκετά. Είμαστε σε πολλά μέρη του κόσμου. Μόνο στο Λος Άντζελες, υπάρχουν 1.000.000 Αρμένιοι. Όχι μόνο λόγω της Γενοκτονίας. Επί κομμουνισμού, η Αρμενία πέρασε δύσκολα, με εξορίες στη Σιβηρία. Όταν το κομμουνιστικό καθεστώς, επέτρεψε το να φύγουν, πολλοί Αρμένιοι φύγανε. Αλλά είμαστε πολύ δεμένοι, με σκοπό να διατηρήσουμε την ταυτότητά μας».
Αυτό είναι εμφανές. Όσοι Αρμένιοι έχω γνωρίσει είναι σαν μια οικογένεια.
«Το ίδιο συμβαίνει και με τους Έλληνες που είναι στο εξωτερικό. Ο ένας βοηθάει τον άλλον. Η ξενιτιά το κάνει αυτό. Βέβαια, θα ήταν καλύτερα να μη χρειάζεται να ξενιτευτείς για να το νιώσεις. Να ξέρεις βέβαια, ότι αν πας στην Αρμενία και πάρουν είδηση ότι είσαι Έλληνας, θα νιώσεις σαν να είσαι στο σπίτι σου, στην πατρίδα σου και ακόμα πιο ζεστά. Είναι το κάτι άλλο. Γιατί οι Αρμένιοι δεν ξεχνούν ότι η Ελλάδα ήταν από τις λίγες χώρες που υποδέχτηκε τους Αρμένιους με τόση αγάπη. Μία τόσο φτωχή χώρα και όμως, δεν τους άφησε. Ο πατέρας μου μου έλεγε, ότι ο καπετάνιος του καραβιού τους είχε πει ότι αν δεν σας δεχτεί η Ελλάδα, δεν ξέρω που θα σας πάω. Και ο τότε Αμερικανός πρέσβης έγραφε στα απομνημονεύματα για την Ελλάδα εκείνη την περίοδο μέσα σε έξι χρόνια μία μικρή χώρα, κατάφερε να τακτοποιήσει ένα εκατομμύριο πρόσφυγες. Και τους Έλληνες και τους Αρμένιους. Επιπλέον, η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε επίσημα τη Γενοκτονία».
Και αυτό είναι αλήθεια. Δεν είναι όμως μόνο η χώρα, αλλά και οι ίδιοι οι λαοί. Οι Έλληνες από τη Σμύρνη και οι Αρμένιοι είναι άνθρωποι με σπιρτάδα, δραστήριοι, με ταλέντο στο εμπόριο, που δούλεψαν και βοήθησαν κι εκείνοι την Ελλάδα με τη σειρά τους. Μέχρι σήμερα, οι Αρμένιοι ασχολούνται πολύ με το κόσμημα και τα μουσικά όργανα.
Η κυρία Σιρανούς μας μίλησε και για την αρμένικη γλώσσα, τις συνήθειες και τα έθιμα, που ακόμη διατηρούνται στο πέρασμα των χρόνων:
«Η αρμενική γλώσσα έχει Ευρωπαϊκή ρίζα. Με 36 γράμματα. Υπάρχουν δύο διάλεκτοι, η Ανατολική και η Δυτική. Στην Αρμενία μιλούν την Ανατολική ενώ εμείς μιλάμε τη Δυτική. Βέβαια, λιγοστεύουμε. Μέχρι και τα εγγόνια μου μιλάνε λίγα αρμένικα. Θέλουν να τα μάθουν. Διατηρούνται ακόμη και τα ονόματα. Όσο για έθιμα; Θα σου πω ένα που έχουμε το Πάσχα. Έχει πολύ γούστο! Κάθε Μεγάλη Πέμπτη το απόγευμα, δώδεκα αγόρια του Δημοτικού ανεβαίνουν στο ιερό, φορώντας παντοφλάκια και μικρά ράσα, στέκονται στη σειρά και ο ιερέας γονατίζει και πλένει τα πόδια του αυτών των παιδιών, όπως έκανε και ο Χριστός στους μαθητές του. Είναι πάρα πολύ όμορφο και συνάμα είναι πάρα πολύ αστείο! Έχουμε και άλλα που δεν τα πολυθυμάμαι αυτή τη στιγμή. Και βέβαια, έχουμε πολύ ωραία φαγητά. Λίγο καυτερά και μπελαλίδικα, αλλά πολύ νόστιμα. Χαρακτηριστικό είναι το ψωμί μας, το Lavash. Το 2014, το Λαβάς, η προετοιμασία, η σημασία και η εμφάνιση του παραδοσιακού ψωμιού ως έκφραση του πολιτισμού της Αρμενίας, εντάχθηκε στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας. Χαρακτηριστικό δέντρο της Αρμενίας είναι η βερικοκιά. Και στα λατινικά, η βερικοκιά ονομάζεται «Προύνους Αρμενιάκα». Αγαπημένο σύμβολο έχουμε το ρόδι που είναι όλο ζωή και δεν τελειώνει!».
Και η φράση αρμένικη βίζιτα;
«Α αυτό, έρχεται από πολύ παλιά! Λόγω κρύου, όταν οι Αρμένιοι πήγαιναν στο σπίτι του άλλου, κάθονταν για μέρες! Έλεγε παραμύθια ο παππούς, μαγείρευαν και έτρωγαν όλοι μαζί και αυτό κρατούσε μέρες. Εξ’ού κι όταν πάμε επίσκεψη κάπου και κάτσουμε ώρα πολλή, λέμε «Αρμένικη την κάναμε τη βίζιτα!»
Όσο για το Bazaar Αγάπης, η Σιρανούς και πολλές άλλες γυναίκες δουλεύουν από τώρα:
«Δουλεύουμε πυρετωδώς τους τελευταίους τρεις μήνες! Στις 7 Απριλίου στο Intercontinental θα γίνει μεγάλη γιορτή. Υποτίθεται ότι αρχίζει στις 10:30 με 11:00 αλλά εμείς από τις 9 γεμίζουμε με κόσμο. Είναι ένα πανηγύρι πολύ όμορφο! Με φαγητά και πολύ πράγματα προς πώληση. Τα έσοδα πάντα πάνε σε παιδιά που έχουν ανάγκη, στα σχολεία μας, στην Αρμενία καθώς είναι φτωχή χώρα. Βοηθάμε γενικά όποιον έχει ανάγκη. Όπου προκύπτει ανάγκη, είμαστε εκεί».
Ταλαιπωρημένος λαός οι Αρμένιοι. Αλλά η Σιρανούς, σφύζει από ενέργεια, αισιοδοξία και χαρά, περήφανη που είναι ταυτόχρονα και Ελληνίδα και Αρμένισα. Έχει δύο χώρες όπου ανήκει, δύο πατρίδες:
«Από όταν η Αρμενία έγινε χώρα, δικαιωθήκαμε. Όταν ταξίδεψα πρώτη φορά στην Αρμενία (12 ώρες κάναμε με το αεροπλάνο γιατί απαγορευόταν να περάσουμε πάνω από την Τουρκία) είδα κάτω τη γη και κατάλαβα ότι για μένα πατρίδα είναι η Ελλάδα. Την ίδια στιγμή όμως, είπα ανήκω και εδώ και εκεί. Δεν είμαι κατά λάθος «πεταμένη» στην Ελλάδα. Ξέρω ότι έχω κάποια ρίζα, δεν βρέθηκα πεταμένη σε μιαν άκρη της γης. Φαντάσου ότι κάποτε οι Αρμένιοι, δεν είχαν υπηκοότητα! Η υπηκοότητα αναγραφόταν ως ακαθόριστος. Δεν υπήρχες, ήσουν σαν αόρατος».
Για να γνωρίσετε τη Σιρανούς, αλλά και τη θέρμη του Αρμένικου λαού, τις συνήθειες και το ταμπεραμέντο τους, δεν έχετε παρά να είστε στις 7 Απριλίου στο Intercontinental.
Η ιστορία και η δράση του Αρμενικού Κυανού Σταυρού
Ο Αρμενικός Κυανούς Σταυρός ιδρύθηκε το 1924, λειτουργεί δε από το 1926 ως αναγνωρισμένο Σωματείο με μη κερδοσκοπική, εθελοντική,φιλανθρωπική δράση.
Η ίδρυσή του ήταν ο καρπός μιας ενσυνείδητης, οργανωμένης κίνησης γυναικών με έντονο αίσθημα αλληλεγγύης.
Στόχος τους ήταν η συμπαράσταση προς τους Αρμένιους πρόσφυγες που βρήκαν καταφύγιο στην Ελλάδα, μετά την Μικρασιατική καταστροφή.
Αρχικά, ο Αρμενικός Κυανούς Σταυρός λειτούργησε σαν κοινωνική πρόνοια, βοηθώντας τους πρόσφυγες ηθικά και υλικά με τη διοργάνωση συσσιτίων για απόρους, περίθαλψη ηλικιωμένων, παιδικών κατασκηνώσεων κλπ. Παράλληλα τέθηκαν τα θεμέλια για την ανέγερση υποτυπωδών δημοτικών σχολείων στις προσφυγουπόλεις της Κοκκινιάς (σημερινή Νίκαια) και Δουργουτίου (σημερινός Νέος Κόσμος), όπου είχε μετεγκατασταθεί η πλειονότης των προσφύγων.
Με την πάροδο των ετών οι Αρμένιοι της διασποράς κατάφεραν να βελτιώσουν το βιοτικό τους επίπεδο, γεγονός που επέτρεψε στον Αρμενικό Κυανό Σταυρό να διευρύνει τα Προγράμματά του, με ανθρωπιστικά πάντοτε κριτήρια.
Μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Αρμενία το 1988, ανοίχθηκε καινούργιο πεδίο δραστηριότητας και προσφοράς για όλους τους αρμενικούς συλλόγους της διασποράς.
Παράλληλα, με την κινητοποίηση της αρμενικής κοινότητας, σημαντική ήταν επίσης και η συμβολή της Ελληνικής Πολιτείας που διέθεσε μεταγωγικά αεροσκάφη για αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας στην νεοσύστατη Δημοκρατία της Αρμενίας.
Διαχρονικά, γνώμονας πάνω στον οποίο προσαρμόζει τη δραστηριότητά του ο Αρμενικός Κυανούς Σταυρός είναι η κάλυψη των αναγκών του αρμενικού λαού, όπως αυτές διαμορφώνονται και υπαγορεύονται από τις επικρατούσες συνθήκες.
Ο Α.Κ.Σ. επιδιώκει την προώθηση ανθρωπιστικών αξιών μέσω φιλανθρωπικού και πολιτιστικού έργου. Σκοπό έχει την κοινωνική πρόνοια, την κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη της αρμενικής κοινότητας στην Ελλάδα, τη μεταλαμπάδευση της αρμενικής γλώσσας στις νέες γενιές και τη διατήρηση των αρμενικών παραδόσεων.
Στα πλαίσια του κοινωνικού της έργου παρέχει ηθική και υλική συμπαράσταση στο λαό της Αρμενίας και του Αρτσάχ και σ’άλλους δοκιμαζόμενους λαούς.
Η δράση του Αρμενικού Κυανού Σταυρού στην κοινοτική ζωή έχει ως κύριο άξονα το αρμενικό σχολείο. Σήμερα λειτουργούν τα παρακάτω σχολεία του Αρμενικού Κυανού Σταυρού: Δημοτικό Σχολείο «Ζαβαριάν» στην Νίκαια, Νηπιαγωγείο «Χαγιαστάν Ουσακλιάν» του σχολείου Ζαβαριάν, Δημοτικό Σχολείο Λεβόν & Σοφία Αγκοπιάν στον Ν.Κόσμο και το αντίστοιχο Νηπιαγωγείο, Γυμνάσιο Τζεναζιάν στο Ν. Κόσμο.
«Φέτος κλείνουμε 104 χρόνια από τη γενοκτονία. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε. Εννοείται ότι ακόμη μας πληγώνει. Αλλά επίσης, είναι ουσιαστικό αυτή τη μέρα, να προσφέρουμε κι εμείς σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Μόνο έτσι αποδεικνύουμε ότι θυμόμαστε. Γι’αυτό και το Bazaar Αγάπης διοργανώνεται κάθε χρόνο αυτές τις μέρες. Έτσι ώστε η μνήμη να διατηρηθεί μέσα από την προσφορά του Αρμενικού Κυανού Σταυρού».
-
Ακολουθήστε τη σελίδα του Αρμενικού Κυανού Σταυρού στο Facebook: https://www.facebook.com/ArmenianBlueCrossGreece/
-
Λεπτομέρειες για το Bazaar θα βρείτε στο αντίστοιχο event: https://www.facebook.com/events/2278688035733215/
