Το ότι μου αρέσει ο θέατρο είναι μάλλον πασιφανές. Το ότι λατρεύω τα βιβλία δεν είναι τόσο γνωστό, αν και οι κοντινοί μου άνθρωποι το ξέρουν καλά. Τριγυρνώντας λοιπόν, άλλη μια μέρα βρήκα ένα βιβλίο που μόνο από τον τίτλο φώναζε ότι έπρεπε να το αγοράσω: «Θέατρο της Οικουμένης», ΤΟΜΟΣ Α’, «Τα θεμέλια της ζωής» από τις εκδόσεις IANOS. Διαβάζοντάς το, μου άρεσε πάρα πολύ. Μα πάρα πολύ. Είχα καιρό να βρω ένα καινούργιο μυθιστόρημα, τόσο ενδιαφέρον που θα με κρατούσε ξάγρυπνη τις νύχτες για να μάθω τη συνέχεια από τη μία, και θα περιείχε συμπυκνωμένες «μεγάλες στιγμές της τέχνης και της επιστήμης, της ανθρωπότητας».
Έτσι, βρήκα το συγγραφέα, κύριο Μανόλη Ξεξάκη και κάναμε μια πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα, όχι μόνο πάνω στο βιβλίο που έγραψε και εμένα με συνάρπασε, αλλά και πάνω στην ίδια τη ζωή. Ο ίδιος, όντας επαιδευτικός (υπήρξε και ο ίδιος εκπαιδευτικός-καθηγητής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση), είναι από τους πιο ενδιαφέροντες συνομιλητές που έχω γνωρίσει, με πάθος για αυτά που κάνει, καθώς στη ζωή του έχει δύο μεγάλες αγάπες: «τις λέξεις και τους αριθμούς».
Τι σας παρακίνησε ώστε να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Έχω διαβάσει πολλά βιβλία, βλέπω πράγματα και είχα στο μυαλό μου ότι αυτό που θα γράψω, δεν πρέπει να είναι μόνο καθημερινότητα. Έχω αγαπήσει τις μεγάλες στιγμές της ανθρωπότητας. Το θέμα μου λοιπόν ήταν ότι το βιβλίο έπρεπε να έχει αυτή την ποιότητα των Σκέψεων, των Τεχνών και των Επιστημών, χωρίς όμως να είναι εγκυκλοπαίδεια. Αν είναι να μάθουμε πράγματα ανοίγουμε και το Google. Αυτό που επιθυμούσα ήταν αυτά τα μεγάλα πράγματα, αυτά που συγκλόνισαν εμένα, να τα περάσω στην καθημερινότητα της ιστορίας που θα διηγηθώ. Ήθελα λοιπόν να γράψω κάτι που να περιέχει μεγάλες στιγμές των Τεχνών, των Επιστημών και της Σκέψης. Λέγοντας Σκέψη, εννοώ ότι αυτές οι μεγάλες στιγμές της σκέψης έχουνε τεράστια σημασία για τον άνθρωπο και την καθημερινότητά μας.
Θα θέλατε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;
Ευχαρίστως! Όταν ο Αϊνστάιν αρχίζει να αμφισβητεί ένα απλούστατο πράγμα, το οποίο ο Μέγας Νεύτων δε σκέφτηκε ποτέ, δηλαδή ότι ο χρόνος είναι σχετικός. Αυτό είναι ένα γεγονός που «περνάει» στη ζωή μας χωρίς να το καταλάβουμε. Ο Αϊνστάιν έλεγε «ο χρόνος είναι σχετικός» και εμείς λέμε «ωραία». Αυτό όμως δεν το καταλαβαίνουμε βιωματικά γιατί υπάρχουν έννοιες, των οποίων μόλις μάθουμε τη χρήση και τη χρησιμότητά τους, σταματούμε να τις ερευνούμε. Απλό παράδειγμα η τηλεόραση: μαθαίνω ότι είναι ένα πράγμα το οποίο, για να ανοίξει, χρειάζεται να πατήσω ένα κουμπί και μαθαίνω ότι η χρησιμότητα της είναι να μας ανοίξει ένα «παράθυρο στον κόσμο». Τέλος. Υπάρχει όμως και το επιστημονικό μέρος που φέρνει τους ανθρώπους στην οθόνη σου. Και είναι τόσο μεγάλο, που αν καταπιαστούμε, θα τα χάσουμε. Εγώ, παρά το ότι οι σπουδές μου είναι πάνω στη φυσικομαθηματική, έχω ακόμη ερωτήματα περί του τι είναι ενέργεια. Άλλο η ενέργεια, άλλο το κύμα, άλλο ο αέρας κ.ο.κ.
Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε την υπόθεση του βιβλίου; (χωρίς βέβαια να προδοθεί το τέλος!)
Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από τον Βασίλη Ευαγγελίδη. Έχει υπηρετήσει στις ειδικές δυνάμεις και τώρα, έχει μία διαφημιστική εταιρεία. Η σύζυγός του είναι πιανίστα, έχει ένα γιο ο οποίος είναι φοιτητής Πολυτεχνείου. Κάποια στιγμή παθαίνει κάτι: αρχίζει και ιδρώνει. αναστατώνεται το σώμα του και νομίζει ότι μιλάει με τις ψυχές. Κάποια στιγμή, σε μία ομιλία ενός αμερικανού καθηγητή ψυχιατρικής, διαβάζει ο καθηγητής ένα στίχο του Ελύτη: «ποια ψυχή να φεύγει και να μυρίζει τόσο δυνατά ο αέρας». Μόλις τον απαγγέλει, ισχυρίζεται ότι είναι υπερβολή. Τότε ο Β. Ευαγγελίδης φέρνει αντιρρήσεις. Τότε, ένας άνθρωπος των μυστικών υπηρεσιών σημειώνει το όνομά του. Σε αυτό το σημείο, μπαίνουν στη μέση της ιστορίας οι μυστικές υπηρεσίες. Οι μυστικές υπηρεσίες έχουν πάρει εντολή να ψάξουν το θέμα «βραχονησίδες στο Αιγαίο» και έτσι, γίνεται προσπάθεια να στρατολογηθεί αυτός Ευαγγελίδης μήπως επικοινωνήσει με την ψυχή του Ρήγα Φεραίου, ο οποίος Ρήγας Φεραίος είχε κάνει τη χάρτα του Αιγαίου και σίγουρα, θα ξέρει πάρα πολλά για τις βραχονησίδες. Το ζητούμενο των μυστικών υπηρεσιών είναι να βρουν στοιχεία ελληνικότητας στις βραχονησίδες, αρχαία στοιχεία, ώστε να αποδείξουν ότι ανήκουν στην Ελλάδα. Επιπλέον, ο Ευαγγελίδης έχει κληρονομήσει 200 στρέμματα στην Κοζάνη και το μόνο έγγραφο, το οποίο πιστοποιεί αυτό το πράγμα, είναι ένα προικοσύμφωνο του 1923. Τάχα, ένας συντηρητής, ο οποίος ανήκει στις μυστικές υπηρεσίες, έχει πάρει ένα κομμάτι του προικοσυμφώνου για να φτιάξει τη χάρτα του Ρήγα της Κοζάνης, η οποία είναι πραγματική και έχει μισό καταστραφεί. Ο ήρωάς μου αναγκαστικά για να μπορέσει να βρει αυτό το Συντηρητή και το κομμάτι που λείπει από το προικοσύμφωνο, αρχίζει να κάνει ταξίδια.
Σε διάφορα μέρη, στα οποία αν κατάλαβα καλά έχετε βρεθεί.
Βεβαίως. Περιγράφω τα μέρη που πήγα, όπως τα είδα με τα δικά μου μάτια. Τη Θεσσαλονίκη, το Άγιον Όρος, την Κοζάνη, το Ρέθυμνο, τη Βιέννη. Όσα ταξίδια κάνουν οι ήρωές μου, τα έχω κάνει και εγώ. Φρόντισα βέβαια, να μη βάλω ειδικές πληροφορίες στις περιγραφές. Επειδή όμως είμαι καθηγητής, δάσκαλος, έχω μεγάλη μανία να μεταδώσω κάποια πράγματα! Για παράδειγμα, σε ορισμένα σημεία δεν απέφυγα να εξηγήσω την ιδέα των διαστάσεων στα μαθηματικά, στη ζωή και στη λογοτεχνία.
Μα γιατί να το αποφύγετε; Δεν είναι πράγματα που τα γνωρίζει ο καθένας.
Ο Στίβεν Χώκινγκ όταν πήγε στον εκδότη του, εκείνος του είπε: «Κύριε Χόκινγκ, συγγνώμη αλλά για κάθε εξίσωση που βάζετε στο βιβλίο, μου κόβετε 100.000 αναγνώστες σε παγκόσμιο επίπεδο». Δεν έβαλα εξισώσεις, αλλά δεν ήθελα να χαλάσω και τη ροή της ιστορίας μου. Όμως, κάποια πράγματα ήθελα να τα αναφέρω. Προσπάθησα να τα γράψω όπως θα το εξηγούσα στους μαθητές μου.
Είναι μία ιστορία με πλοκή, ίντριγκα και πολλά «μπρος-πίσω» στο χρόνο.
Ναι, επειδή έχω μανία με τον κινηματογράφο, το βιβλίο ήθελα να βγει αρκετά κινηματογραφικό. Διάλεξα τρία βασικά θέματα, πάνω στα οποία έπρεπε να στηριχθεί αυτή πλοκή. Τρεις έννοιες μέσα στο έργο για τις οποίες έχουμε σταματήσει να αναρωτιόμαστε: η ψυχή, η κατασκοπεία και ο προδομένος έρωτας.
Γιατί αυτά τα τρία θέματα; Γιατί η ψυχή; Είναι μία έννοια που υπάρχει σε όλες τις θρησκείες και τους πολιστιμούς.
Ακριβώς. Η ιδέα της ψυχής υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων. Από αυτήν την ιδέα ξεκίνησε η ταρίχευση στην Αίγυπτο. Η ψυχή που θα γεννιόταν ξανά, έπρεπε να βρει ένα σώμα να χωθεί. Έκανα μια σύνδεση της καθημερινότητας με την έννοια της ψυχής λοιπόν. Όλος ο ελληνικός πολιτισμός έχει στηριχθεί ανάμεσα στο φυσικό και στο μεταφσυσικό και δεν είναι τυχαίο. Ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για την αιωνιότητα. Ο άνθρωπος θέλει να υπερίπταται πάντα, ακόμα και ο πιο ταπεινός άνθρωπος, έχει μέσα του την αιωνιότητα της ζωής. Αυτός είναι και ο λόγος που έβαλα μέσα στο βιβλίο την ιδέα των ψυχών. Αυτός είναι και ο λόγος που υπάρχει η ιδέα των ψυχών στη ζωή μας.
Η έννοια της κατασκοπείας;
Για να ζήσουμε σε μια κοινωνία, θεσμοθετούμε πράγματα. Ο Μωυσής, όταν κατέβασε τις πλάκες από το βουνό, είπε: «ο Θεός μας λέει ού φονεύσεις». Απο εκείνη τη στιγμή, οι κοινωνίας άρχισαν να θεσμοθετούνται. Από την άλλη πλευρά, ο Πλάτων λέει ότι «τιμιώτερον και αξιότερον είναι η Πατρίς». Και ερχόμαστε έτσι στην κατασκοπεία: οι δικοί μας κατάσκοποι είναι καλοί, διότι προστατεύουν την πατρίδα, αλλά τους ξένους κατασκόπους τους παίρνουμε και τους κρεμάμε. Αυτά είναι λάθη της ανθρωπότητας. Και με πονάνε. Αυτές οι αντιθέσεις.
Αναφέρεται και μέσα στο βιβλίο του. Λέτε συγκεκριμένα, ότι το προσωνύμιο Μέγας το έχουν πάρει στην ιστορία προσωπικότητες, οι οποίες έχουν πραγματοποιήσει δολοφονίες.
Ναι μέσα στην επίσημη Ιστορία, το «Μέγας» σημαίνει ουσιαστικά. Μέγας δεν έχει ονομαστεί ούτε ο Αϊντάιν, ούτε ο Καζαντζάκης, ούτε ο Ελύτης. Κι εγώ αυτό, το απεχθάνομαι. Δεν το θέλω να συμβαίνει. Με τρελαίνει που με τόση επιστήμη, τόση κλασσική παιδεία, δεν έχουμε ξεκουνήσει ούτε στιγμή το μυαλό μας από την επιθετικότητα, τη βία, το ρατσισμό, τον ανταγωνισμό.
Ουσιαστικά μιλάμε για «παράδοξα» της ανθρωπότητας και κατ’επέκταση της καθημερινότητας.
Ναι, είναι σαν τα παράδοξα των μαθηματικών. Η ιδέα των ψυχών, η κατασκοπεία και ο προδομένος έρωτας είναι όπως τα παράδοξα στα μαθηματικά, που δεν έχουν λύση. Μία γυναίκα είναι ερωτευμένη με κάποιον και ζει μία ζωή θαύμα. Ξαφνικά, ξυπνάει ένα πρωί, γνωρίζει κάποιον άλλον, παρατά τη, μέχρι τώρα, ζωή της και ζει με τον άλλον. Τι σημαίνει αυτό; Πρόκειται για ένα παράδοξο που δεν μπορεί να εξηγηθεί. Το ίδιο παράδοξο είναι να μου φτιάχνεις ένα θεσμό ο οποίος υπερασπίζεται την πατρίδα και ταυτοχρόνως να την υποσκάπτει. Γιατί την υποσκάπτει; Αν εγώ έχω αποφασίσει να λέω «ου φονεύσεις» και στον κατάσκοπό μου το επιτρέπω, γιατί το κάνει για την πατρίδα, είναι παράδοξο. Η ίδια ιδέα που φτιάχνει κάτι, η ίδια ιδέα το χαλάει.
Το βιβλίο σας θα βγει σε τρεις τόμους με το γενικό τίτλο «Θέατρο της Οικουμένης». Πώς εμπνευστήκατε αυτόν τον τίτλο;
Το βιβλίο πέρασε από 40 κύματα για να αποκτήσει τίτλο. Όταν όμως, διάβασα σχετικά με τη χαρτογραφία, έπεσα πάνω στον Abraham Ortelius. Το 1570 αυτός έφτιαξε ένα χαρτί που περιελάμβανε οκτώ χάρτες και το ονόμασε «θέατρο της οικουμένης»- theatrum orbis terrarum. Εκεί αναρωτήθηκα: γιατί ονόμασε τους χάρτες «θέατρο της οικουμένης»; Για μένα λοιπόν, αυτός ο άνθρωπος καταλάβαινε ότι υπάρχει μία πραγματικότητα την οποία έχουν οι πέτρες και τα βουνά και μία δεύτερη πραγματικότητα, η οποία είναι η πραγματικότητα των όντων που ζουν εδώ. Άνθρωποι είμαστε, για τους ανθρώπους ενδιαφερόταν και έβλεπε αυτή τη θεατρικότητα της ζωής μας, με την οποία είμαστε αναγκασμένοι να ζούμε. Η ζωή μας ολόκληρη δομείται με ένα τρόπο θεατρικό. Δεν είμαι επαναστάτης, δεν θέλω να διαλύσω αυτό τον κόσμο, δεν πιστεύω σε αυτά τα πράγματα ή μάλλον για να το θέσω καλύτερα, δεν πιστεύω πια. Πιστεύω στη γαλήνη των ανακαλύψεων. Ο τίτλος συνδυάζεται και με τα παράδοξα που συζητήσαμε προηγουμένως: το θέατρο της οικουμένης είναι το ψεύδος, μέσα από το οποίο δημιουργούμε τις μεγαλύτερες αξίες και παράλληλα, τις μεγαλύτερες απάτες.
Ο τίτλος του Α’ Τόμου είναι «Τα θεμέλια της ζωής». Γιατί τον ονομάσατε έτσι;
Η Ελπίδα, μία κεντρική ηρωίδα που σκοτώνεται στην τρίτη κιόλας σελίδα (γιατί η λογοτεχνία ξεκινάει πάντα με ένα μπαμ και από κει και πέρα, αρχίζουμε και χτίζουμε, για αυτό και ο φόνος έγινε τόσο νωρίς), αυτή η γυναίκα λοιπόν, όταν πεθαίνει, φαντάζομαι εγώ ότι περνάνε από το μυαλό της τα παιδικά και εφηβικά της χρόνια. ‘Οταν ήτανε στο σχολείο της. Σκέφτεται έναν καθηγητή της, ο οποίος είχε μανία με τα θεμέλια των επιστημών. Όταν αφήνει την τελευταία της πνοή, «ο καθηγητής δεν ελέγχει πια τα θεμέλια των μαθηματικών, ο θάνατος όμως ελέγχει τα θεμέλια της ζωής της». Αυτό με συγκινεί και θέλω να συγκινεί και τους άλλους. Ένας άνθρωπος ευαίσθητος θα συγκινηθεί. Αυτή τη μαγεία της συγκίνησης που χρειάζεται για να πηγαίνει ζωή μας καλά, την εντάσσω και σε άλλα σημεία του βιβλίου.
Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι πρόκειται και για τα «θεμέλια» της ιστορίας.
Σίγουρα, όλη η δράση θα φανεί στην πορεία, γιατί στον πρώτο τόμο μαζεύω το υλικό ώστε να αρχίσει να εξελίσσεται η δράση. Είμαι αναγκασμένος να μαζέψω τους ήρωές μου, να αρχίσω να βάζω στοιχειώδεις σχέσεις ανάμεσα τους. Το βιβλίο βγήκε μεγάλο, 1100 σελίδες κι έτσι, αποφασίσαμε να το βγάλουμε σε τρεις τόμους.
Διαβάζοντας το βιβλίο σας, μου δόθηκε η εντύπωση ότι όλα είναι μελετημένα. Ακόμη και το εξώφυλλο.
Πράγματι. Στο εξώφυλλο είναι η χάρτα του Ρήγα Φεραίου. Το κόκκινο σημάδι είναι το κόκκινο τετράγωνο του Καζιμίρ Μαλέβιτς, διάσημος Ρώσος ζωγράφος της πρωτοπορίας. Αυτή είναι μία δαχτυλιά αίματος πάνω στο χάρτη της Ελλάδας, πάνω στα οράματά του Ρήγα Φεραίου. Για μένα, αυτός ο τόπος προχώρησε με ανθρώπους των οραμάτων, αλλά το αίμα υπάρχει και χαλάει το όραμα αυτό. Με συγκίνησε και αυτό. Έτσι, θέλησα να ενταχθεί. Γενικά, έβαλα μέσα τις ιστορίες που με συγκλόνισαν. Ανθρώπων της διπλανής πόρτας, ανθρώπων που έμειναν στην ιστορία. Και θα ήθελα να πάρω μαζί μου τον αναγνώστη σε αυτό το ταξίδι, να μην μπορεί να το αφήσει.
Με εμένα πάντως το καταφέρατε. Γιατί μου φάνηκε ότι και τα ονόματα των ηρώων δεν είναι τυχαία;
Είμαι πολύ χαρούμενος που το κατάλαβες, ασχέτως αν δεν κατάλαβες το λόγο. Η γυναίκα που κρατάει τον παππού στην Κρήτη λέγεται Ναντέσνα. Αυτό σημαίνει Ελπίδα, το ίδιο όνομα με τη γυναίκα που σκοτώνεται στην τρίτη σελίδα. Ο Βασίλης Ευαγγελίδης είναι αυτός που ίσως επικοινωνήσει με τις ψυχές και ίσως φέρει στους ανθρώπους τη Βασιλική αγγελία. Δεν ξέρω ποιος θα το δει αυτό ή ποιος θα το αισθανθεί. Εγώ όμως το έβαλα μέσα στην ύλη μου.
Η γλώσσα σας είναι ποιητική. Έχετε γράψει ποίηση, αλλά δεν εγκαταλείψατε αυτήν την ποιητικότητα ούτε στο μυθιστόρημα.
Υπήρξα μέγας υβριστής, αλλά η γλώσσα μου όταν γράφω, θέλω να είναι ποιητική, θέλω η λέξη να είναι άλλο πράγμα.
Αναφέρεται με αφορμή την περιγραφή της Βεργίνας μέσα στο βιβλίο ότι «ο άνεμος καθορίζει την ιστορία των πολέμων και των ηπείρων».
Η Βεργίνα, ο τάφος εκεί, είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια ανακάλυψη μετά τον τάφο του Τουταγχαμών. Ένας ασύλητος τάφος στη Βεργίνα ανακαλύφθηκε από το Μανόλη Ανδρόνικο. Κανένα άλλο μνημείο τόσων ετών δεν έχει ανακαλυφθεί. Τον ήξερα τον Ανδρόνικο, ήμασταν προσωπικοί φίλοι και ήθελα να το γράψω. Γιατί και ο ίδιος ήξερε για τον άνεμο που φυσά περίεργα στη Βεργίνα και τον βοήθησε στην ανακάλυψή του.
Και ο Κολόμβος, επειδή ήξερε σημάδια των αστερισμών και του ουρανού, κατάφερε να βάλει το πλοίο σε ένα ρεύμα του Ωκεανού και κατέληξε όλο ευθεία στις Μπαχάμες. Εκεί περίπου προσάραξε και έμεινε στην ιστορία, ανακαλύπτοντας την Αμερική.
Μέσα στο βιβλίο υπάρχει και φωτογραφικό υλικό από στοιχεία της δικής σας προσωπικής ζωής και ιστορίας.
Υπάρχει μία αυθεντική φωτογραφία από τη στρατολογία. Ανήκει στον αδερφό του πατέρα μου. Εγώ και ο αδερφός μου είχαμε ακούσει αόριστα ότι ο πατέρας μου είχε έναν αδερφό, το Μόσχο. Τα δύο αδέρφια πήγαν στον πόλεμο του 1940 και ο ένας εκ των δύο, ο Μόσχος σκοτώθηκε. Όταν λοιπόν ο πατέρας μου πέθανε, το βρήκαμε στο κομοδίνο του μέσα, ενώ ποτέ δεν μας είχε πει τίποτα. Τώρα το λέω και ανατριχιάζω ακόμη.
Κι εγώ το ίδιο.
Αυτό το χαρτί γράφει πώς σκοτώθηκε ο Μόσχος. Μου το ζήτησαν από ένα μουσείο και θα το δώσω, γι’ αυτό και είπα να το βάλω στο βιβλίο, για να το θυμάμαι για πάντα. 19 Μαρτίου 1941. Αυτός είναι ο Ελληνισμός και αυτή είναι η κόκκινη δάχτυλά του Μαλέβιτς πάνω στον πολιτισμό, πάνω στον ελληνισμό. Είμαστε υποχρεωμένοι να ζήσουμε και να θυμόμαστε αυτά τα πράγματα. Δεν μπορούμε να τα ξεχάσουμε και δεν μπορούμε να γράφουμε βιβλία χωρίς να περιέχουν αυτή τη γνώση. Οφείλουμε να θυμόμαστε, να έχουμε μνήμη. Το ντοκουμέντο που μπαίνει εδώ είναι ενδεικτικό, γιατί στη δράση δεν είναι το συγκεκριμένο πρόσωπο. Υπάρχει όμως μέσα στο βιβλίο κάποια στιγμή η ιστορία με δύο αδέρφια. Το ένα από τα δύο αγόρια γυρνάει στο σπίτι του και λέει: «άκουσα από μέσα τρεμουλιαστή τη φωνή του πατέρα μου, τον πήρανε μέσα, του κάνανε μία σούπα και καθίσαμε στο τζάκι». Και του λέει ο πατέρας του: «θυμήθηκες το σημάδι;» (μέσα στο βιβλίο αναφέρω και την ιδέα των σημαδιών στη ζωή μας και πόσο μας καθορίζουν, την ιδέα της Μαντείας που υπήρξε βασική από την αρχαιότητα με το Μαντείο των Δελφών. Για μένα ένα κομμάτι του θεάτρου της οικουμένης είναι ότι πορευόμαστε με τη Μαντεία) «Ναι», «Έστειλαν από το στρατό το απολυτήριο του Μόσχου και ένα ρολόι. Τι να το κάνω; Το ρολόι δουλεύει, αλλά ο χρόνος του Μόσχου τελείωσε».
Μέσα στο βιβλίο, αναφέρονται και τα σύγχρονα προβλήματα της Βόρειας Ελλάδας. Για παράδειγμα, αυτό που με εντυπωσίασε ήταν τα χωριά που ουσιαστικά εξαφανίζονται λόγω του εργοστασίου Ηλεκτρισμού.
Ο ήρωάς μου σηκώνεται και πηγαίνει στην Κοζάνη. Πώς θα μπορούσα να μην αναφερθώ στα προβλήματα που υπάρχουν; Το εργοστάσιο Ηλεκτρισμού που έχει κάνει κάποια χωριά να έχουν εξαφανιστεί. Στο πρώτο κεφάλαιο, βάζω τη μάνα κάποιου που δουλεύει στα μετάλλια. Η γυναίκα αυτή αρνείται να αφήσει το σπίτι της και διαβάζει Τσέχωφ. Τότε, λέει στο παιδί της: «Παιδί μου, ελπίζω να μη ζω όταν θα έρθεις εσύ με την μπουλντόζα και θα καταστρέψεις το πατρικό μας». Κάθε φορά που έπεφτα πάνω σε ένα μεγάλο θέμα το ερευνούσα και έβλεπα τι μπορούσα να αντλήσω καλλιτεχνικά από αυτό. Αυτοί οι άνθρωποι σε αυτά τα χωριά θα μείνουν χωρίς πατρίδα και χωρίς μνήμη. Όταν είδα το χωριό στο οποίο αναφέρομαι από κοντά, τρελάθηκα. Ό,τι με συνάρπασε, ό,τι με προβλημάτισε βρίσκεται μέσα στο «Θέατρο της Οικουμένης».
Αυτό που έχω σημειώσει εγώ και ήθελα πραγματικά να σας το πω, εφόσον μιλάμε είναι ότι μου δόθηκε η εντύπωση ότι όλα αυτά τα θέματα που πραγματεύεστε, χρησιμοποιώντας μία «αστυνομική δράση», να συνδέονται μεταξύ τους. Να συνδέονται σαν είναι ένας κύκλος ή μια ευθεία γραμμή, όποιο σχήμα σας βολεύει.
Ναι, έχεις δίκιο. Όλα ουσιαστικά συνδέονται. Γιατί τελικά, η πραγματικότητα του ανθρώπου είναι ότι ο ίδιος τελειώνει. Γίνεται σκόνη των Άστρων, αλλά εμείς δεν θέλουμε να γίνουμε σκόνη των Άστρων. Και εδώ έρχεται η μνήμη: αν έχουμε τη μνήμη, δε θα γίνουμε σκόνη των άστρων τουλάχιστον όσο ζούμε. Έγραψα το βιβλίο και δεν μου είναι πολύ εύκολο να μιλάω για αυτό. Αλλα με χαροποιεί όταν ακούω ωραία λόγια, όταν συνειδητοποιώ ότι ο αναγνώστης έχει επικοινωνήσει μαζί μου μέσα από το χαρτί και τη λέξη.
Σας άρεσε να διδάσκετε;
Ήμουν άρρωστος με τη διδασκαλία, αλλά πια δεν μπορώ με πιάνει άγχος. Μου προκαλεί άγχος, γιατί πρέπει να διαβάσω από το σπίτι και να είμαι ήρεμος για να καταλάβει το παιδί.
Ήρθατε από τη Θεσσαλονίκη. Αθήνα έρχεστε συχνά;
Ζω στη Θεσσαλονίκη μόνιμα τα τελευταία χρόνια. Δεν έρχομαι στην Αθήνα, ούτε πηγαίνω και στην Κρήτη από όπου κατάγομαι. Έχω να πάω 4-5 χρόνια, αλλά έχουν πεθάνει οι γονείς μου και δε θέλω να πηγαίνω. Τώρα που περπατούσα με τον αδερφό μου στη Σταδίου για να έρθω να σε βρω, συνειδητοποίησα πόσα μαγαζιά είναι κλειστά. Δεν το καταλαβαίνουμε συχνά το τι συμβαίνει γύρω μας γιατί οι Έλληνες είμαστε υπερήφανοι άνθρωποι και δεν λέμε τι ζόρια τραβάει ο καθένας.
Αν ξεχωρίζατε ένα μυθιστόρημα, ποιο θα ήταν αυτό;
Α, δύσκολη ερώτηση… Πολύ δύσκολη. Νομίζω θα πω το Μόμπι Ντικ.
Είναι μεγάλη ιστορία για μένα. Μου αρέσει ότι ξεκινάει επιστημονικά και παραθέτει 45 σελίδες για τις φάλαινες, αρχίζοντας μία ιστορία απόλυτα δομημένη. Είναι πράγματι υπέροχο βιβλίο.
Πόσο καιρό σας πήρε να γράψετε το βιβλίο;
12 χρόνια. 28 Οκτωβρίου 2006 ξεκίνησε η ιστορία. Τότε, είναι η πρώτη καταγραφή που έχω στο κομπιούτερ.
Το κομμάτι που αναγράφει μέσα για τους δημοσιογράφους ότι: «κάνουν ερωτήσεις οι οποίες αφορούν πραγματικά εκείνους, από τη δικιά τους περιέργεια για να μάθουν τι συμβαίνει στη ζωή των άλλων», αφορά πράγματι και εμένα.
Και εμένα. Το έβαλα εμπνεόμενος από τη δικιά μου εμπειρία ως δημοσιογράφος στην ΕΡΤ3!
Πότε θα βγει ο δεύτερος τόμος;
Υπολογίζουμε τα Χριστούγεννα.
Δηλαδή δεν θα μάθω το τέλος ως τότε;
Δυστυχώς όχι. Άμα θέλεις να σου το πω!
Όχι, πραγματικά προτιμώ να το διαβάσω! Και ανυπομονώ!
*Ευχαριστώ από καρδιάς τον κύριο Ξεξάκη για αυτήν την πολύ όμορφη κουβέντα. Είναι ένας απίστευτος Άνθρωπος και τον ευχαριστώ για όλες τις ιστορίες που μοιράστηκε μαζί μου on και off the record!
Όσο για το βιβλίο του, πρέπει να το διαβάσετε. Πραγματικά αξίζει. Πραγματικά ξεχωρίζει.
Θα το βρείτε στον Ιανό.
Discussion about this post