Όσα χρόνια κι αν περάσουν από την τελευταία ημέρα στα θρανία, κάποιες στιγμές μένουν ανεξίτηλες στη μνήμη.

Το δράμα του διπλανού μας για τη χυλόπιτα που έφαγε από τη Μαιρούλα του Β1, και που τον έπιανε κάθε πρωί το παράπονο. Το σούσουρο για κατάληψη του σχολείου, που γινόταν συνήθως γύρω στα μέσα του φθινοπώρου, γιατί εκείνη την περίοδο έβγαινε κάπως μαγικά στους μαθητές των περισσότερων σχολείων μια επαναστατική διάθεση. Από το μπασκετάκι την ώρα της Γυμναστικής, μέχρι το μπουγέλο την τελευταία ημέρα πριν πούμε αντίο ή στο επανιδείν. Εκεί, ανάμεσα σε χαχανητά και τρεχαλητά στο προαύλιο του σχολείου, χωρούν και κάποιοι εκπαιδευτικοί που έχουν ριζωθεί στη μνήμη μας. Άλλωστε, είναι από τα πρώτα πρόσωπα που ερχόμαστε σε επαφή από μικρή ηλικία, μετά την οικογένεια. Μπορεί να είναι νηπιαγωγοί, δάσκαλοι ή καθηγητές. Παιδαγωγοί που “απλώνονται” σε όλο το φάσμα της εκπαίδευσης κι ήρθαν κάποια στιγμή στη ζωή μας για να μας διδάξουν, να μας εμπνεύσουν ή ακόμα και να μας απογοητεύσουν. Γιατί και αυτά είναι μέσα στο παιχνίδι της εκπαίδευσης, που αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου παιχνιδιού, αυτού της ζωής.

Ο κύριος “Δις ιζ γιορ φιούτσερ!”

Όνομα: Μαρία
Τώρα: 27 ετών
Τότε: Γ’ Γυμνασίου
Θυμάμαι: τον καθηγητή Αγγλικών

Ο κύριος Μπίλης -όνομα που βγαίνει από το Μπιλ, που βγαίνει από το Βασίλης- ήταν κάτι σαν καθηγητής-φιλόσοφος. Δεν ξέρω αν προσιδιάζει στα πρότυπα του Σωκράτη, αλλά σίγουρα κάθε μάθημα μαζί του δεν περιελάμβανε μόνο την ύλη των Αγγλικών, αλλά και διδάγματα για τη ζωή, την αγορά εργασίας, το δυσοίωνο μέλλον των νέων. Στα μάτια των μαθητών του, τα δικά μας δηλαδή, έβλεπε το νέο αίμα της κοινωνίας και προσπαθούσε να το τροφοδοτήσει με καθετί απαραίτητο, είτε αυτό ήταν ένα πτυχίο Proficiency, είτε ένα μάθημα ζωής, για να βγούμε αργότερα στη ζούγκλα των ενηλίκων. Με τον πεσιμισμό που τον χαρακτήριζε, ένα απόγευμα στο φροντιστήριο Αγγλικών, κι ενώ μας έλεγε πόσο σημαντικό είναι να διαβάζουμε για να βρούμε τη θέση μας σε μια κοινωνία που κυνηγά τα προσόντα και την εξειδίκευση, ένα απορριμματοφόρο πέρασε από τον δρόμο στον οποίο έβλεπε το παράθυρο της αίθουσας. Και σαν ένας άλλος Σοπενχάουερ, ο κύριος Μπίλης υψώνει το δάχτυλο προς το απορριμματοφόρο φωνάζοντας “Δις ιζ γιορ φιούτσερ!”.

Η δασκάλα με τα λουκούμια

Όνομα: Τζένη
Τώρα: 57 ετών
Τότε: Α’ Δημοτικού
Θυμάμαι: τη δασκάλα του Δημοτικού

Στο διθέσιο Δημοτικό του Φλόκα, το σχολείο είχε δύο βάρδιες, μια πρωινή και μια απογευματινή. Χώρος άπλετος δεν υπήρχε, ούτε και διδακτικό προσωπικό. Η απογευματινή βάρδια δε μου άρεσε καθόλου, γι’ αυτό αποφάσισα να την παραλείπω. Άσε που η ξαδέρφη μου, που είχε μόνο πρωινά μαθήματα, με καλούσε σπίτι της να παίξουμε. Μετά από πολλές απογευματινές απουσίες, η δασκάλα έδωσε παραγγελία με ένα γειτονόπουλο μεγαλύτερης τάξης να πει στη μάνα μου να πάμε σπίτι της. Τηλέφωνο τότε δεν υπήρχε, ενώ οι γονείς μου, αγρότες στο επάγγελμα, έλειπαν όλη μέρα από το σπίτι. Εκείνη την εποχή, οι δάσκαλοι ήταν πολύ αυστηροί και το ξύλο ήταν συνηθισμένη πρακτική συμμόρφωσης των απείθαρχων μαθητών. Σε συνδυασμό με την αγριεμένη μάνα μου, για το τι μπορεί να ήθελε να της πει η δασκάλα, με έλουσε κρύος ιδρώτας. Όταν μπήκαμε στο σπίτι της δασκάλας, εκείνη με κέρασε λουκούμι και με πήρε αγκαλιά στα πόδια της για να με καλοπιάσει και να με πείσει να πηγαίνω στο σχολείο και τα απογεύματα. Αυτή η καλοσύνη της με εντυπωσίασε. Έκτοτε δεν έχασα κανένα απογευματινό μάθημα.

“Καλός με τους καλούς, κακός με τους κακούς”

Όνομα: Αποστόλης
Τώρα: 22 ετών
Τότε: Στ’ Δημοτικού
Θυμάμαι: τον δάσκαλο της Έκτης Τάξης

Στο μεγάλο διάλειμμα που είχαμε μετά το πρώτο δίωρο Γλώσσα-Γλώσσα βρίσκαμε την ευκαιρία να παίξουμε με κάθε λογής μπιχλιμπίδια που φέρναμε από το σπίτι μας. Σε ένα τέτοιο διάλειμμα παίζαμε με μια γυάλινη σβούρα που είχε φέρει ένας φίλος μου από το σπίτι του. Η σβούρα πήγαινε από χέρι σε χέρι και όποιος κατάφερνε να την κρατήσει όρθια για περισσότερη ώρα ήταν ο νικητής. Μετά από πολλές περιστροφές, η σβούρα έφτασε στα χέρια μου. Θες λίγο η κακιά η ώρα, λίγο η αγωνία μου να κερδίσω, η σβούρα έφυγε από τα χέρια μου για να προσγειωθεί στο έδαφος σε χίλια κομμάτια. Τότε φάνηκε μπροστά μας ο δάσκαλός μας, ο οποίος ήταν από τους καλύτερους που είχαμε σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού, και ρωτούσε ποιος έσπασε τη γυάλινη σβούρα. Όταν ήρθε η σειρά μου, του είπα πως δεν ήμουν εγώ, αλλά εκείνος με πολύ σοβαρό ύφος απάντησε “Είμαι καλός με τους καλούς, αλλά κακός με τους κακούς”. Αν και δεν κατάλαβα ακριβώς τι εννοούσε εκείνη τη στιγμή, η φράση αυτή χαράχτηκε στη μνήμη μου.

Μέθοδοι διδασκαλίας, “πρωτοποριακοί”

Όνομα: Αθηνά
Τώρα: 62 ετών
Τότε: 7 ετών
Θυμάται: τον πρώτο της δάσκαλο

Ξεκίνησα το σχολείο το 1967. Ναι, καλά καταλάβατε… Όλα τα χρόνια του δημοτικού, μέσα στη Χούντα. Μικρή ήμουν, δεν καταλάβαινα τις τραγικές συνθήκες που επικρατούσαν στην κοινωνία. Αλλά στο σχολείο, δυστυχώς, κατάλαβα τι σημαίνει αυταρχισμός, υπακοή, εξουσία. Είχα την «τύχη» να έχω τον ίδιο δάσκαλο από την πρώτη μέχρι και την τετάρτη τάξη του δημοτικού. Θα έχετε ακούσει για το Summerhill. Ε, καμία σχέση! Μέθοδοι διδασκαλίας «πρωτοποριακοί». Δύο κατηγορίες μαθητών, οι καλοί που πάντα είχαν την εύνοια, τα μπράβο, τους καλούς βαθμούς, και οι «κακοί», αλίμονο, τιμωρίες με… φαντασία: τράβηγμα αυτιών μέχρι να αιωρείται το σώμα από το πάτωμα, στήσιμο στη γωνία, περίγελος όλων, ξύλο με τη βέργα, προσβολές. Πού να βρεις το δίκιο σου; Το ʼλεγες στους γονείς και σου απαντούσαν «Κάτι θα ʼκανες, ο δάσκαλος ξέρει». Είχα την «ατυχία» να είμαι και αριστερόχειρας. Αυτό ήταν μεγάλο αμάρτημα. Έπρεπε να συμμορφωθώ. Άρα… ξύλο! Δε συμμορφώθηκα όμως, έμεινα με την αριστερά!… Μετά από χρόνια τον συνάντησα, συνταξιούχο πια, στο χώρο του σχολείου, μέρα εκλογών. Με είδε. Στο βλέμμα του κατάλαβα ότι με αναγνώρισε. Δεν τον χαιρέτησα.

Ο μοναδικός δάσκαλος

Όνομα: Ολυμπία
Τώρα: 67 ετών
Τότε: 10 ετών
Θυμάται: τον δάσκαλό της

Έτος 1965. Μόλις είχαμε επιστρέψει με την οικογένειά μου από την Αθήνα στον τόπο καταγωγής μας και θα πηγαίναμε στο καινούριο μου σχολείο. Το μονοτάξιο σχολείο Μεσοχωρίου-Παρανεστίου Δράμας. Μια αίθουσα όλη κι όλη με τριάντα παιδιά και μ’ έναν και μοναδικό –στην κυριολεξία– δάσκαλο. Τα παιδιά χωρισμένα σε τάξεις ανάλογα με την ηλικία μας και ο μοναδικός δάσκαλος δίδασκε και συντόνιζε, μέσα στον ίδιο χώρο, παιδιά από την πρώτη έως και την έκτη δημοτικού, με τρόπο μαγικό, ανεπανάληπτο. Με τα πρωτάκια ο τόνος της φωνής του γινόταν τόσο γλυκός και ενθαρρυντικός! Με τα μεγαλύτερα παιδιά πάλι, γινόταν τόσο παραστατικός και περιγραφικός όταν παρέδιδε το παρακάτω μάθημα, που μας έλυνε κάθε απορία. Μ’ ένα χαμόγελο εγκάρδιο μας εμψύχωνε και μας έδινε το θάρρος να εκφράζουμε τη γνώμη μας ελεύθερα. Ακόμη, εκπαίδευσε εμάς, τα παιδιά της μεθορίου, ν’ αγαπάμε την ανάγνωση βιβλίων, δημιουργώντας μία απίθανη σχολική βιβλιοθήκη. Μα πάνω απ’ όλα, αυτός ο μοναδικός δάσκαλος, ο Στέφανος Στεφανίδης, μας δίδαξε ότι: «Όταν το μεράκι περισσεύει, τίποτα δεν είναι ανέφικτο».

Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός

Όνομα: Σύλβια
Τώρα: 31 ετών
Τότε: 7 ετών
Θυμάται την πρώτη της δασκάλα

Δεν τα πήγαινα καλά με το σχολείο. Ούτε έχω πολύ καλές αναμνήσεις από τα σχολικά μου χρόνια. Αν όμως πρέπει να ξεχωρίσω έναν άνθρωπο, αυτός είναι η κυρία Ουρανία. Η κυρία Ουρανία ήταν δασκάλα μου από την πρώτη έως και την τετάρτη δημοτικού. Τη θυμάμαι για πολλούς λόγους, αλλά ο βασικότερος είναι ότι επέμενε να μάθουμε καλή ορθογραφία. Είχε βρει πολλούς ενδιαφέροντες τρόπους για να μας κινήσει το ενδιαφέρον και η επιμονή της αυτή έπιασε τόπο. Και όντως έμαθα αρκετά καλή ορθογραφία και επίσης έμαθα να σκέφτομαι πάνω στο πώς γράφονται οι λέξεις ακόμη κι όταν δεν γνωρίζω την ορθογραφία τους. Μεγαλώνοντας αγάπησα τις λέξεις πάρα πολύ και νομίζω ότι και σε αυτό έπαιξε ρόλο ο τρόπος που τις διδάχθηκα από τόσο νωρίς. Την ευχαριστώ βαθιά την κυρία Ουρανία.

ΚΙ ΟΜΩΣ ΣΥΝΕΧΙΖΩ

«Γηράσκω αεί διδασκόμενος»

Η Παιδεία είναι μία διαδικασία που δε σταματά ποτέ. Οι ατομικές ανάγκες αλλάζουν, αλλά επίσης, αλλάζει και το κοινωνικό περιβάλλον. Έτσι, δεν θα έπρεπε να αφεθούμε στα ήδη γνωστά. Θα έπρεπε να κάνουμε τη χάρη στον εαυτό μας και να μην επαναπαυθούμε ποτέ, όσον αφορά τη γνώση που μπορούμε να απορροφήσουμε.
Ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινάς κάτι καινούργιο είτε στο επίπεδο κάποιας δραστηριότητας είτε στο επίπεδο της σπουδής. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι –ειδικά γυναίκες που νωρίς ηλικιακά έπρεπε να αφοσιωθούν στην μητρότητα– ακούς ότι αποφασίζουν να τελειώσουν το σχολείο ή να σπουδάσουν στο Πανεπιστήμιο.

Το να μεγαλώνεις σε ηλικία, μπορεί να σε θλίβει, αλλά το να απασχολείσαι και να είσαι σε εγρήγορση, σου δίνει όρεξη για ζωή και σε επιστρέφει σε εποχές νεότητας. Το να ανοίγεις τις παρωπίδες σε ήδη διαμορφωμένες και πάγιες απόψεις, είναι κάτι που μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Επίλεξε κάτι που να έχεις απωθημένο ή που να θεωρείς ότι σε ολοκληρώνει. Κάτι που πάντα ήθελες να κάνεις, αλλά δεν είχες το χρόνο.

Η εκπαίδευση σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από εμάς τους ίδιους, από δική μας ενασχόληση και ατομική προσπάθεια. Η ενασχόληση με ποικίλα γνωστικά αντικείμενα (όσο σημαντικά ή μη σημαντικά κι αν «θεωρούνται») ανοίγουν πάντα παράθυρα γνώσεων.

Φτιάξε κοσμήματα ή μάθε να βάφεις, ζωγράφισε ή διάβασε ιστορία από διαφορετικές πηγές. Έλα σε επαφή με τη φύση, επιλέγοντας εκδρομές που θα σε βοηθήσουν σε αυτό ή γενικώς θα σε κάνουν να γνωρίσεις μέρη μοναδικά και απίθανα. Έλα σε επαφή με ομάδες, για να βρεις την αξία της ανθρώπινης επικοινωνίας. Τόλμησε να πας για δραματοθεραπεία ή μουσικοθεραπεία. Βρες ό,τι πιο απίθανο προσφέρει αυτή η Πόλη και όρμα με όρεξη κατά πάνω του. Απαλλαγμένος από δουλειές και άγχη, είσαι στην καλύτερη ηλικία, για να ζήσεις όσα δεν έζησες.
Ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσεις κάτι καινούργιο…Ποτέ δεν είναι αργά να δώσεις βάση στα θέλω σου…Ποτέ δεν είναι αργά να αφιερωθείς στον εαυτό σου!

Αν δεν έχετε χρήματα, κάντε το μόνοι σας: Στο youtube μπορείς να βρεις διάφορα tutorials σχετικά με διάφορα γνωστικά αντικείμενα. Σίγουρα δεν αντικαθιστά την ανθρώπινη επαφή με κάποιον ειδικό, αλλά σε βοηθάει να αποκτήσεις μία αρχική γνώση πάνω σε κάτι και στην πορεία να το «ψάξεις» περισσότερο.

Όταν ο πολιτισμός και η παιδεία είναι ο προορισμός, η εκπαίδευση, η ουσιαστική εκπαίδευση, γίνεται το καλύτερο μέσον για να φτάσεις. Αλλά δεν εξαρτάται μόνο από την οικογένεια, το σχολείο ή άλλους εξωτερικούς παράγοντες. Εξαρτάται κυρίως από εμάς τους ίδιους. Αν διψάτε για μάθηση, σίγουρα θα βρείτε τον τρόπο να ικανοποιήσετε αυτή τη δίψα σ’αυτήν την Πόλη που ζει Ακόμη!

ΜΙΑ ΜΗΤΕΡΑ ΤΡΙΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΞΑΝΑΠΙΑΝΕΙ ΤΟ ΝΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΠΟ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΤΟ ΑΦΗΣΕ

ΟΝΟΜΑ: ΒΑΣΩ ΤΣΕΚΟΥΡΑ

Αποφάσισα να ξαναρχίσω το σχολείο γιατί η δίψα για μάθηση και η προσωπική εξέλιξη υπάρχει ακόμα μέσα μου. Με δυσκολεύουν κάποια μαθήματα, κυρίως μαθηματικής φύσης. Θα ήθελα να συνεχίσω και στο Πανεπιστήμιο. Θα ήταν μεγάλη χαρά και ικανοποίηση για εμένα και για την οικογένεια μου που με στηρίζει. Έχω ως στόχο την Ψυχολογία, γιατί από μικρό παιδί μου άρεσε να ακούω τα προβλήματα των άλλων και να προσπαθώ να δίνω λύσεις. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που θα προσπαθήσω να συνεχίσω και στο Πανεπιστήμιο. Από το περιβάλλον μου, έχω ακούσει μόνο ενθαρρυντικά σχόλια που μου δίνουν δύναμη και κουράγιο για να συνεχίσω. Το κυριότερο είναι ότι αυτή η ενθάρρυνση έρχεται πρώτα από την οικογένεια μου.

ΕΝΑΣ ΑΥΤΟΔΙΔΑΚΤΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΕΞΕΛΙΣΣΕΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ

ΟΝΟΜΑ: ΤΑΚΗΣ ΤΣΕΚΟΥΡΑΣ

Από μικρό παιδί ανακάλυψα την κλίση μου προς την ζωγραφική. Σε ηλικία 10 χρονών μπορούσα να ζωγραφίζω πρόσωπα και να αναγνωρίζονται. Είμαι αυτοδίδακτος, είναι όμως λάθος μου που δεν πήγα σε κάποια σχολή. Τα τελευταία 7 περίπου χρόνια παρακολουθώ στο διαδίκτυο και συνομιλώ με παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνες. Μαθαίνω πολλά πράγματα από αυτούς όπως τεχνικές, υλικά που πρέπει να χρησιμοποιώ και διάφορα άλλα πολύ σημαντικά tips. Είμαι πολύ περήφανος που έχω κερδίσει τη 2η θέση σε έναν παγκόσμιο διαγωνισμό πορτραίτου με γραφίτη και κάρβουνο το 2018 στις ΗΠΑ που διοργάνωσε η American Art Award. Τα πιο όμορφα σχόλια που έχω ακούσει είναι ότι δεν μπορούν να διακρίνουν εάν είναι φωτογραφία ή ζωγραφιά. Όμως ακούω πολλές όμορφες κουβέντες συχνά που με χαροποιούν και με ενθαρρύνουν να συνεχίσω.