“Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη”
Συνέντευξη τύπου παραχώρησε το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού για την παράσταση που έγραψε, σκηνοθέτησε και πρωταγωνιστεί η Μιμή Ντενίση. Με τους δημοσιογράφους να παραλαμβάνουν κατά την άφιξη τους μικρά σακουλάκια με σιροπιαστά γλυκά, όπως θα έκανε μια γνήσια Σμυρνιά. Η κα Ντενίση έφτασε στον χώρο ευδιάθετη και πολύ φιλική προς όλους. Θα έλεγα πως ήταν μία συνέντευξη τύπου με πολλή συγκίνηση και πληροφόρηση, έξω από νόρμες και καθωσπρεπισμούς.
Η κ. Εφραίμογλου, αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού και υπεύθυνη του Πολιτιστικού Κέντρου «Ελληνικός Κόσμος», προλόγισε και αναφερόμενη στην συνεργασία του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού με την Μιμή Ντενίση, σημείωσε ότι είναι πια μια οικογένεια. Στην συνέχεια τον λόγο πήρε ο κ. Θ. Γιάτσιος, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του «Θέατρον» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος, ο οποίος δήλωσε: “Η Μ. Ντενίση είναι μία βαθιά καλλιεργημένη και πολύ μορφωμένη γυναίκα. Είναι ιστορικός και τα έργα της έχουνε μία βαθιά ιστορική παράθεση γεγονότων. Στην παράσταση βλέπουμε την ιστορία μίας οικογένειας και πόσο η ζωή της επηρεάζεται από τα γεγονότα εκείνης της περιόδου.(…) Βλέπουμε το πώς οι άνθρωποι κι η κοινωνία βιώνουν ο.τι συμβαίνει στην χώρα. Θεωρώ πως μόνο η Μιμή Ντενίση μπορούσε να γράψει ένα τέτοιο έργο.”
Η Μιμή Ντενίση δήλωσε ότι αισθάνεται κι η ίδια οικογένεια με το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού μιας κι αυτή η συνεργασία μετρά ήδη έξι χρόνια. Δεν δίστασε να αναφερθεί στα γεγονότα της Συρίας λέγοντας: “Έχετε δει όλοι τις άγριες εικόνες από την Συρία. Χθες, είδαμε έναν αποκεφαλισμό. Μία μάνα μ’ ένα νεκρό παιδί στα χέρια της. Αυτό είναι η επανάληψη της ιστορίας. Αυτό που έγινε στην Σμύρνη, στον Πόντο γίνεται και σήμερα. Γιατί; Γιατί αυτά τα θέματα κάθε χώρα τα κρατά λίγο κρυφά, λίγο διαστρεβλωμένα. Γιατί καμιά χώρα δεν θέλει να φταίει σε τίποτα. (…) Εμείς τα λάθη που κάναμε στην Μικρασιατική καταστροφή δεν τα βάζουμε στην ιστορία μας.Μην ξεχνάμε ότι από τα 11 εκατομύρια που είμαστε σήμερα, τα 4,5 -5 είναι απόγονοι προσφύγων κι αισθάνονται ακόμα αδικαίωτοι από την επίσημη ιστορία.
Πρέπει κάποτε να ανοίξουμε τα μάτια και τα στόματα και να λέμε την αλήθεια. Αυτή ήταν η δική μου προσπάθεια στο “Σμύρνη μου αγαπημένη” αλλά και στο “Από Σμύρνη… Σαλονίκη“. Γιατί έγινε η μεγαλύτερη επιτυχία όλων των εποχών; Γιατί… Ήταν μια πολύ ωραία παράσταση. Αυτό ήταν το 60%, το υπόλοιπο ήταν το θέμα.(…)
Σχετικά με το sequel της παράστασης “Σμύρνη μου αγαπημένη”, “Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη” η κ. Ντενίση πρόσθεσε: “Πήραμε το ρίσκο- αν και ποτέ δεν το νιώσαμε έτσι, ούτε εγώ, ούτε το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού- να κάνουμε αυτό το έργο. (…)Θα έλεγα ότι το δεύτερο μέρος της παράστασης δεν ήταν δική μου ιδέα αλλά του κοινού. Η ερώτηση όλων ήταν: “Μετά, τι έγινε η Φιλιώ;” “Τι απέγινε η οικογένεια Μπαλτατζή;”
Ακούγοντας αυτά τα σχόλια, είδα ότι όλοι οι ήρωες του έργου ήταν “υπαρκτά” πρόσωπα. Γιατί σε κάθε θεατή υπήρχε κι ένα κομμάτι από αυτά που είχαν βιώσει οι πρωταγωνιστές. Ξεκινώντας, λοιπόν, το δεύτερο μέρος είχα έναν μεγάλο προβληματισμό.
Όταν έχεις κάνει ένα έργο που το 2ο μέρος του είναι η καταστροφή, η πιο συγκλονιστική σελίδα της νεότερης ιστορίας, τα αποτελέσματα της οποίας τα ζούμε ακόμα, (διχασμός- καταστροφή) είναι πολύ δύσκολο. Ο μεσοπόλεμος είναι η πιο μπερδεμένη περίοδος της πολιτικής ιστορίας. Είδα ότι στην Αθήνα δε θα μπορούσα να κάνω μία πλοκή δυνατή, γιατί όταν ήρθαν οι πρόσφυγες σκορπίστηκαν σε όλη την Ελλάδα. Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Μακεδονία και σε κάποια νησιά.
Η Θεσσαλονίκη -ένα άλλο κρυφό μέρος της ιστορίας μας- το 1912 ήταν μια Εβραϊκή πόλη και οφείλει πολλά στους Εβραίους. Επειδή μας αρέσει να βάζουμε κάτω από το χαλί ό,τι νομίζουμε ότι δεν μας συμφέρει- ενώ μόνο η αλήθεια μας συμφέρει- αυτό το κομμάτι το έχουμε εξαφανίσει. Η Θεσσαλονίκη ήταν το ιδανικό σκηνικό γιατί είχα μία εβραϊκή κοινότητα, μία κοινότητα γηγενών, τους Πόντιους, τους Ανατολικοθρακιώτες και τους Μικρασιάτες. Είναι, λοιπόν, ένα καζάνι που βράζει και γι’ αυτό επέλεξα την Θεσσαλονίκη.
Πριν το 1940 ένας καινούριος πόλεμος, μια καινούρια συμφορά ενώνει αυτούς του ανθρώπους και λέω: “Οι Έλληνες, που πάντα τρώγονταν μεταξύ τους, άπλωσαν ο ένας το χέρι στον άλλον και έφτιαξαν μία μεγάλη αλυσίδα κι έγιναν ένα: Ο ελληνικός λαός. Έπαψαν να κοιτάνε αν κάποιος ήταν Εβραίος, ντόπιος, πρόσφυγας.” Σταματώ το έργο σε ένα χαρούμενο σημείο αλλά με την συμφορά ενός νέου πολέμου.
Η Μιμή Ντενίση συμπλήρωσε: “‘Ολο το έργο που έχει γίνει στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, με όλες τις δραστηριότητες του, έχει γίνει από ένα προσφυγόπουλο, τον Λάζαρο Εφραίμογλου.”
“Για ‘μενα δεν υπάρχει θέατρο, αν δεν υπάρχει ομάδα. Τι να τον κάνω τον καλό πρωταγωνιστή άμα γύρω γίνεται το χάος. Νομίζω ότι έχω τον καλύτερο θίασο που είχα ποτέ!”
Ακολούθησαν δηλώσεις όλων των συντελεστών της παράστασης, με τους ηθοποιούς να αναφέρονται -οι περισσότεροι- στην πολυετή συνεργασία τους με την κ. Ντενίση δείχνοντας ιδιαίτερα χαρούμενοι, παρά το γεγονός ότι είναι μία πολύ αυστηρή επαγγελματίας. Η Μιμή Ντενίση με χιούμορ κι αυτοσαρκασμό συμπλήρωνε πολλές φορές τους συναδέλφους, κι έτσι δε σας κρύβω ότι εκτός από μεγάλη συγκίνηση, γελάσαμε και πολύ!
Α. Αντωνόπουλος: “Επανέρχομαι σε συνεργασία με την κ. Ντενίση μετά από 30 χρόνια. Είναι ολική επαναφορά. Είναι ένα ιστορικό έργο που οι μεγαλύτεροι θα θυμηθούν και οι νεότεροι θα μάθουν. Πρέπει να μάθουν!”
Ο Γ. Αρμένης μεταξύ άλλων θέλησε να ευχαριστήσει όλους τους συναδέλφους του και κυρίως τα νεότερα παιδιά που συμμετέχουν σ’ αυτή την παράσταση. Σχολίασε για την ενδυματολογική επιλογή του φράκου για τον ίδιο (ρόλος αριστοκράτη) και συμπλήρωσε, μεταξύ σοβαρού – αστείου:“(…) Είναι μια σπουδαία παράσταση, γιατί η Μιμή όταν κάθεται κάτω (σ.σ απ’ την σκηνή), δεν είναι η Μιμή που λένε- τώρα μου ήρθε μία φράση…” Μετά από παρακίνηση της Μιμής ο κ. Αρσένης μοιράστηκε την σκέψη του: “Η Μιμή μας γ… τα ράμματα και το χαίρομαι πραγματικά!”
Μ. Μητρούσης: “Είναι ό,τι καλύτερο έχω κάνει στα 45 χρόνια μου στο θέατρο. Πιστεύω “εν αρχή ην ο λόγος”. Η Μιμή Ντενίση ξέρει να χειρίζεται τον λόγο και τους ηθοποιούς. Επειδή είχαμε ένα λαμπρό αποτέλεσμα στο “Σμύρνη μου αγαπημένη”, θέλω, εύχομαι και το πιστεύω ακράδαντα ότι κι αυτό το έργο θα έχει το ίδιο λαμπρό αποτέλεσμα. Όπως ξέρουμε όλοι, στην τέχνη και στην ιστορία το αποτέλεσμα μετράει.”
Ο. Πολίτη: “Η γιαγιά του συζύγου μου ήταν από την Προύσα. Έχω πολλά ακούσματα και τώρα που τα ζω, τα συζητάω μαζί του, μου εξηγεί κάποια πράγματα και μου λέει πόσο εκπληκτικά και φιλοσοφημένα έχει γράψει το έργο αυτό η Μιμή Ντενίση.”
Ν. Βλαβιανού: “Νιώθω λίγο στα νερά μου γιατί κρατάω από την Σμύρνη, κι όταν έχεις γιαγιά που την λένε και Κατίνα είναι σαν είσαι κι εσύ Σμυρνιά. (…) Χαίρομαι γιατί το έργο αυτό θα οδηγήσει τους θεατές να ανοίξουν βιβλία και να διαβάσουν μια ιστορία που δεν την ξέρουμε.”
Κ. Μιχαήλ:”Δεν ευχαριστώ την Μιμή Ντενίση που με πήρε στον θίασο, την ευχαριστώ γιατί μου έκανε ένα μάθημα ιστορίας σε ένα κομμάτι της που δεν το γνωρίζουμε. Εκτιμώ πια την Θεσσαλονίκη με έναν άλλον τρόπο γνωρίζοντας τι πέρασε απ’ τα εδάφη της, τι κληρονομιές έχουν χωνευτεί μέσα σ’αυτά τα χώματα… Ο ρόλος μου είναι μια Εβραία… (σ.σ παύση) Συγκινούμε, γιατί οι Εβραίοι ήταν οι πρώτοι για τους οποίους ακούσαμε τον όρο “γενοκτονία” και πια είναι η ώρα να τον ακούσουμε και γι’ άλλους πληθυσμούς, λιγότερο δημοσιοσχετίστες.(…) Σ’ αυτό το έργο βλέπουμε καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που ζουν μεγάλες αγάπες, έρωτες, απώλειες, αναγνωρίσεις, χάνονται και βρίσκονται στη μητέρα-πατρίδα Θεσσαλονίκη. Καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι οι Έλληνες να συμφωνούμε κάπου. Η διχόνοια μας χωρίζει.”
Λ. Ελευθερίου: “Μεγάλη μου χαρά, στην ηλικία που είμαι, να συμμετέχω σε μια τέτοια παράσταση. Αφορά, για ‘μένα, το πιο “μαύρο” κομμάτι της ελληνικής ιστορίας κι αν δεν υπήρχαν τέτοια έργα δεν θα το καταλάβαινα , γιατί είναι σελίδες της ιστορίας που δεν τολμήσαμε ποτέ να κοιτάξουμε. Ενώ μας έντυναν τσολιαδάκια, κρατούσαμε ελληνικές σημαίες, τραγουδούσαμε εθνικιστικά τραγούδια δεν μας είπε, ποτέ, κανείς για τα λάθη που κάναμε ως χώρα. Αυτό λατρεύω στη Μιμή, ότι αναδεικνύει κι αυτά τα κομμάτια, τα οποία νομίζω με κάνουν καλύτερο άνθρωπο. Είμαι ευτυχισμένος που είμαι σε αυτή την παράσταση.”
Η μουσική της παράστασης «Σμύρνη μου αγαπημένη», με τη συμμετοχή της Άλκηστης Πρωτοψάλτη στο τραγούδι «Φως» ξεχώρισε, δίνοντας με μοναδικό τρόπο στο κοινό την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο για όλους, μέσα από το «ΦΩΣ» που έφεραν οι προγονοί μας Σμυρνιοί και Μικρασιάτες στην Ελλάδα το 1922.
Για δεύτερη φορά, ο συνθέτης Ανδρέας Κατσιγιάννης συνεργάζεται με τη Μιμή Ντενίση και το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού για τη μουσική της παράστασης «Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη» που ανεβαίνει από τις 24 Οκτωβρίου στο «ΘΕΑΤΡΟΝ» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». Καρπός της εξαιρετικής συνεργασίας είναι τα νέα τραγούδια με τίτλο: «Αχ ψυχή» με τη φωνή της Μελίνας Ασλανίδου και «Ελλάδα μου» με τη φωνή της Αντιγόνης Ψυχράμη, σε μουσική Ανδρέα Κατσιγιάννη και στίχους Μιμής Ντενίση.
Πληροφορίες για την παράσταση εδώ: https://ipolizei.gr/ki-apo-smirni-saloniki-isrima-meizonos-politismou/
