Ο Αδριανός ήταν αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από το 117 έως το 138 μ.Χ. Θωρείται ένας από τους «Πέντε καλούς αυτοκράτορες» και ήταν λάτρης της φιλοσοφίας, των γραμμάτων και των τεχνών. Ο ίδιος υπήρξε στωικός φιλόσοφος και ποιητής και από νεαρός μυήθηκε στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και γραμματεία. Στην αγάπη του μάλιστα για τον ελληνικό πολιτισμό αποδίδεται και το παραγκώμι του, Γραικύλος ( δηλ. μικρός Έλληνας).
Ο Αδριανός ήταν από τους πλέον πολυταξιδεμένους αυτοκράτορες. Επισκέφτηκε την Ελλάδα τρεις φορές και παρέμεινε για πολύ μεγάλο διάστημα. Ο σεβασμός και ο θαυμασμός του για την κλασική Αθήνα ήταν τόσο μεγάλος, ώστε ξεκίνησε μεγάλο οικοδομικό πρόγραμμα με σκοπό την αναβίωση του μεγαλείου της πόλης.
Η Αθήνα επί Αδριανού αναδιαμορφώνεται και μια σειρά από μεγάλα δημόσια έργα και κτήρια αφήνουν ανεξίτηλο μέχρι σήμερα το στίγμα του στην πόλη.
Το μεγαλοπρεπέστερο κτίριο του Αδριανού είναι φυσικά η Βιβλιοθήκη που χτίστηκε το 132μ.Χ. Το κτίριο καταστράφηκε το 267 μ.Χ κατά τη διάρκεια των επιθέσεων των Ερούλων, ωστόσο ανακαινίζεται μερικώς το 412μΧ. Κατά το μεσαίωνα θεμελιώνεται στην εσωτερική αυλή της χριστιανικός ναός. Μετά από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1884 τα νεότερα κτίσματα που βρίσκονταν στη θέση της Βιβλιοθήκης καταστρέφονται και αρχίζουν οι αρχαιολογικές ανασκαφές. Σήμερα σώζονται ερείπια μόνο της Βιβλιοθήκης, αλλά και της μεταγενέστερης τρίκογχης βασιλικής, στην πλατεία Μοναστηρακίου δίπλα απ’ το τζαμί Τζισταράκη.
Σημαντικότατο έργο του Αδριανού ήταν επίσης η αποπεράτωση του Ναού του Ολυμπίου Διός, ο οποίος αποτελούσε έναν από τους μεγαλύτερους κι επιβλητικότερους ναούς της Ελλάδας. Η οικοδόμηση του ναού είχε ξεκινήσει ήδη τον 6ο αιώνα π.Χ από τον τύραννο Πεισίστρατο, εγκαταλείφθηκε όμως μετά το θάνατό του. Θα παραμείνει ημιτελής για πολλούς αιώνες μέχρι που το 131 μ.Χ ο Αδριανός ανέλαβε την ολοκλήρωσή του. Ο ναός κατασκευάστηκε με πεντελικό μάρμαρο και αποτελούνταν από 104 κίονες κορινθιακού ρυθμού, ενώ στο εσωτερικό τοποθετήθηκε χρυσαλεφάντινο άγαλμα του Δία στο σηκό του ναού. Σήμερα σώζονται 16 κίονες, 15 όρθιοι και ένας πεσμένος που λέγεται πως τον έριξε δυνατός άνεμος το 1852 και παρέμεινε έκτοτε εκεί. Προς τιμή του αυτοκράτορα για τις ευεργεσίες του στην πόλη το 132μ.Χ κοντά στο ναό χτίζεται η Πύλη ( ή Αψίδα ) του Αδριανού.
Έργο μεγάλης σημασίας, όχι μόνο για την αρχιτεκτονική της πόλης, αλλά και για τη βελτίωσης της καθημερινότητας των πολιτών της Αθήνας, υπήρξε το Αδριάνειο Υδραγωγείο. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 134 και ολοκληρώθηκε το 140 μ.Χ. επί του διαδόχου του Αδριανού, Πίου Αντωνίνου. Το νερό της Πάρνηθας, διαμέσου μιας σήραγγας μήκους 25 χιλιομέτρων που ξεκινούσε από το Τατόι, έφτανε στο Λυκαβηττό και εκεί αποθηκευόταν σε λιθόκτιστη δεξαμενή στο Κολωνάκι. Τμήματα του υδραγωγείου σώζονται σήμερα στη Νέα Ιωνία στα σύνορα με την Καλογρέζα. Το υδραγωγείο παρέμεινε λειτουργικό για πολλούς αιώνες και μάλιστα το 2017 ξεκίνησε μελέτη για την επαναλειτουργία του.
Η γέφυρα του Ελευσινιακού Κηφισού χτίστηκε το 124 μ.Χ κοντά στην ανατολική είσοδο της σημερινής πόλης της Ελευσίνας. Ο Αδριανός κατά την πρώτη του επίσκεψη στην Ελλάδα, πήγε στην Ελευσίνα προκειμένου να πάρει μέρος στα μυστήρια. Ο Ελευσινιακός Κηφισός είχε πλημμυρίσει εκείνη τη χρονιά, προκαλώντας πολλές καταστροφές και ήταν αδύνατη τη διάσχιση του. Τότε, έδωσε εντολή να κατασκευαστεί μια γέφυρα για να διευκολύνει την πομπή των μυστών αλλά και όλων των υπόλοιπων κατοίκων.
Τέλος ο Αδριανός ανέλαβε την ανακαίνιση και διακόσμηση του θεάτρου του Διονύσου στη νότια πλευρά της Ακρόπολης. Έτσι η σκηνή και οι πάροδοι διακοσμήθηκαν με αγάλματα, ενώ ο ίδιος έγινε δύο φορές αγωνοθέτης στους Διονυσιακούς αγώνες, αναλαμβάνοντας τη χρηματοδότηση της γιορτής.
Πηγές:
https://yougoculture.com
http://odysseus.culture.gr
https://el.wikipedia.org