Η Σοφία είναι και Ιόλη και Μπούντα. Δηλαδή έχει και ποίηση, έχει και ρίζα. Αέρα και γη. Είναι δημιουργός-από όλες τις δυνατές απόψεις. Και, φυσικά, έλκει καταγωγή υδάτινη. Τα βασικά υλικά της τέχνης, αν τα μπολιάσεις και με λίγο χώμα, για ν’ αντέχεται η κάθε ημέρα.
Από τη μέρα που την είδα στη σκηνή έως σήμερα, που έχουμε μιλήσει, ανταλλάξει απόψεις, έως και κλάψει παρέα, δεν σταματώ να την απολαμβάνω ως γυναίκα, ως φίλη και, φυσικά, ως καλλιτέχνη. Την αφήνω, λοιπόν, να μονολογήσει, απαντώντας στις ερωτήσεις μου, άλλοτε παραληρηματικά και άλλοτε λακωνικά και στακάτα.
Στη νύμφη του Θερμαϊκού, εκεί στην Καλαμαριά κατάλαβα ποια είμαι και τι θέλω. Όλες οι αναμνήσεις μου είναι εμποτισμένες από την αλμύρα και την μυρωδιά της θάλασσας. Ήμασταν πολύ φίλες και είμαστε. Όταν κοιτώ πίσω μου νιώθω ασφάλεια και αγάπη απέραντη. Είμαι πολίτης του κόσμου. Ο πατέρας μου είναι η φιγούρα που έχει ξεπηδήσει από τα ωραιότερα παραμύθια. Ένας ιππότης, ήρωας, αγέρωχος, βράχος- χρόνια αργότερα, κατάλαβα πως είναι ο προσωπικός μου Προμηθέας. Ο άνθρωπος που διάβαζε απαγορευμένα βιβλία και μου έμαθε την αξία της αναζήτησης. Η μητέρα μου, πάλι, είναι η φιγούρα της αυστηρότητας και τις απόλυτης ανιδιοτέλειας με μια δική της ξεχωριστή νότα. Αυτή είναι η δουλειά των μανάδων: το απόλυτο. Είμαι ένα πολύ τυχερό παιδί και ευγνωμονώ την μοίρα μου για αυτό.
Τα παιδικά μου χρόνια συμπορεύτηκαν με τον αδελφό μου. Μόνο που εκείνος γεννήθηκε με ένα χάρισμα της φύσης: με υψηλό δείκτη νοημοσύνης… Σαν παιδί κι εγώ, ήθελα να του μοιάσω, αλλά τα δικά μου εφόδια δεν επαρκούσαν-μου πήρε χρόνια να συμφιλιωθώ με την ιδέα αυτή. Με την αντίδραση των ανθρώπων ,των δασκάλων, των καθηγητών, των όλων. . . βλέπεις, πηγαίναμε πάντα στα ίδια σχολεία και συμπέφταμε. Κι έκανα ακόμα περισσότερα χρόνια να προσαρμοστώ σε ένα περιβάλλον στα δικά του μέτρα και σταθμά και φυσικά πως στην δική του άποψη δεν τίθεται θέμα αμφισβήτησης. Ήταν μάλλον φυσικό επακόλουθο να ακολουθήσω την αντίθετη οδό έτσι από αντίδραση.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν ανακοίνωσα πως θα γίνω ηθοποιός (η απόφαση είχε παρθεί χρόνια πριν, αλλά το έδαφος δεν ήταν γόνιμο). Απάντηση; Άκρα του τάφου σιωπή! Τα χρόνια πέρασαν και τα πάντα ρει.
Θυμάμαι καθόμουν στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη στη σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων. Ένοιωθα τόσο ξένη\ήταν η πρώτη φορά που μίλησα πραγματικά στον εαυτό μου. «Ιόλη, τι κάνεις εδώ; Σήκω και φύγε στην Αθήνα τώρα.» Στο μηχανογραφικό μου δήλωσα ΑΣΣΟΕ όπου και πέρασα με μοναδικό σκοπό να δώσω εξετάσεις στο Εθνικό Θέατρο, όπως και έδωσα και δεν πέρασα. Ήρθε μια μέρα ο πατέρας μου και μου λέει: «Τέλος τα ψέματα, έρχεσαι με μεταγραφή Πανεπιστήμιο Μακεδονίας!»
Τι να έκανα, πήγα. Βλέπεις, αυτός τα πλήρωνε όλα. Και εγώ ζω την πιο γκρίζα περίοδο. Το μαράζι της Τέχνης ήρθε και μεγάλωνε, έγινε βραχνάς και μετά καταπέλτης μαινόμενος. Είδε και απόειδε ο πατέρας μου και μια ωραία πρωία μου λέει να τα μαζέψω και να πάω στην Αθήνα με την δική του στήριξη. Αυτό ήταν: έδωσα εξετάσεις και πέρασα στη σχολή Πράξη Επτά. Ο κύριος Γράμψας και ο κύριος Καζάκος έγιναν από αυτούς τους ανθρώπους που έρχονται στη ζωή σου για να μείνουν. Η ανάγκη, ή καλύτερα η δίψα μου για το θέατρο, έγινε λύσσα. Έπεσα με τα μούτρα. Θα μπορούσα να το περιγράψω ως εξής: διάβασμα ,πολύ διάβασμα, πρόβες πρόβες πρόβες, τσιγάρα και gin lemon.
Πάνω στη σκηνή ένιωθα το Νόστο μου. Σαν να γύριζα σπίτι μου, σαν όλα να έμπαιναν στη θέση τους. Ίσως κάπου εκεί θα ήταν και η απαρχή της συγγραφής- έπρεπε κάπου να τα πω. Πάντα έγραφα σκέψεις μου ή εικόνες που μού έρχονταν στο κεφάλι μου, οπότε άρχισα απλά και φυσικά σχεδόν ανώδυνα. Ύστερα από συνεργασίες σε κείμενα ή σε σενάρια ή κείμενα για θεατρικά φεστιβάλ ή άρθρα σε free prees (lifo, athens voice, city vibes) και εφημερίδες (θόρυβος, παραπολιτικά, σύγχρονη έκφραση) και σε blogs , ύστερα από ταξίδια, μετεκπαιδεύσεις, σεμινάρια ήρθε και το πρώτο μου προσωπικό βιβλίο από τις εκδόσεις Βακχικόν: «Μονοπάτια του Μυαλού/ BrainPaths».
Ούτε εγώ πιστεύω πόσο καλά πήγε. Έλαβε μέρος σε καλοκαιρινά φεστιβάλ και κέρδισε πρώτο βραβείο θεατρικού κειμένου Βακχικόν. Ανέβηκε στο θέατρο Επί κολωνώ. Πήγε δυο σεζόν. Με τη σειρά του, ήρθε και το επόμενο βιβλίο από τις ίδιες εκδόσεις, το «Άκουσε τα Κύματα». Αυτό ανέβηκε στο Θέατρο Olvio και ,σύμφωνα με αυτό που ζούσαμε την περίοδο εκείνη τη δύσκολη, ήταν μια πετυχημένη παράσταση. Οι χαρακτήρες αυτού του βιβλίου είναι βαθειά χαραγμένοι στην καρδιά μου. Τους αγάπησα τόσο βαθειά και απόλυτα. Συνδιαλέγομαι ακόμα μαζί τους.
Η γραφή έρχεται όντως σε κύματα και το ένα φέρνει το άλλο κατά τη δική μου γνώμη, καθώς τα δικά μου θεατρικά κείμενα είναι εν μέρει η εξέλιξη του προηγούμενου έργου. Όλα περιστρέφονται γύρω από τον ανθρώπινο εγκέφαλο, τις παθήσεις και τις δυνατότητες του. Η καταγραφή αυτών των κειμένων έχει προέλθει από χρόνια προσωπική έρευνα σε ιδρύματα εγκλεισμού διανοητικών παθήσεων. Χρωστάω μια τεράστια ευγνωμοσύνη σε αυτά τα υπέροχα πλάσματα και στους γιατρούς που μου επέτρεψαν και με συμβούλεψαν πώς να έχω το δικαίωμα και τον τρόπο να τους παρατηρώ.
Το επόμενο βιβλίο το οποίο δεν έχει εκδοθεί ακόμα ονομάζεται «The show must go on – Manifesto7» το οποίο και έχω παραδώσει στο Εθνικό Θέατρο και θα δούμε την πορεία του- είναι πιο έντονο εδώ το στοιχείο του πολιτικού θεάτρου που φυσικά το είχαν και τα προηγούμενα έργα. Έχω επιλέξει ξεκάθαρα τι θέατρο θέλω να γράψω οπότε και δεν αναζητώ, πλέον, θέματα για ιστορίες. Ήξερα τι είναι αυτό που θέλω να διαπραγματευτώ με το αναγνωστικό κοινό. Πιο πολύ είναι δική μου ανάγκη να επιμείνω. Ο κεντρικός άξονας είναι πάντα η πολιτεία. Οι κατηγορίες ανθρώπων που τη πλαισιώνουν και πώς αυτοί γίνονται ή είναι ο ρους της ιστορίας.
Αντλώ έμπνευση και ιδέες ,λοιπόν, από την ίδια την κοινωνία μας, τνη κοινωνικοπολιτική κατάσταση, την ίδια την ιστορία. Έμπνευση είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι που συναντώ κάθε μέρα -διογκώνω λοιπόν το πρόβλημα του σύγχρονου ανθρώπου και να, ορθώνεται μπροστά μου η τελειότητα του ανθρώπινου όντος. Διογκώνω τον έρωτά του και ορίστε ο ερωτισμός και η αμαρτωλή φλόγα των αισθήσεων που όλοι ποθούμε και δεν το εκφράζουμε γιατί είναι κατακριτέο. Ένα διαταραγμένο μυαλό, βέβαια, όταν μιλάει για τα κοσμογεγονότα του το συγχωρούμε πιο εύκολα, γιατί… «τρελός είναι, ό,τι θέλει λέει!» Όλοι μας έχουμε ζήσει έρωτες, πάθη, εξαρτήσεις, αλλά με τα χρόνια τα θάβουμε μέσα μας και μικραίνουμε, γιατί μεγαλώνουμε, γιατί η κοινωνία θέλει την εξέλιξη και την ομαλότητα και γιατί η άμυνα του ίδιου του μυαλού δημιουργεί ένα πέπλο προστασίας και σιγά σιγά τα πάθη καταλαγιάζουν. Μέχρι που… ένα βιβλίο, ένα έργο, μια μουσική αα σου θυμίσει πως κάποτε ήσουν εσύ το κέντρο του κόσμου. Κάποια μυαλά απλά δεν ξέχασαν.
Ήμουν τυχερή για άλλη μια φορά στη ζωή μου γιατί αγαπήθηκα και αγάπησα με τρέλα, πάθος και μανία. Μεγάλα και θαυμαστά διαμάντια στη ζωή μου που ακόμα και σήμερα ζούνε μέσα από τους χαρακτήρες μου. Το “γράψιμο” και η “σκηνή” συμπορεύτηκαν στη ζωή μου και την διαμόρφωσαν ριζικά. Λάτρεψα, ας πούμε, τα γυρίσματα με τον κ. Κοκκινόπουλο στο Ου φονεύσεις – τον λάτρευα από χρόνια πριν και τελικά ήρθε η μέρα που ήταν μπροστά μου και μου έδινε οδηγίες. Όλα κάνουν τον κύκλο τους και είναι κόκκινοι. Ήμουν ευτυχισμένη γιατί εκεί ήταν και ο Στέλιος Μάινας και η Μπέσυ Μάλφα που ότι και να πω θα είναι λίγο για αυτούς τους υπέροχους, μα υπέροχους ανθρώπους.
Ανάμεσα λοιπόν σε πρόβες και ιδέες, γεννήθηκε και το Barton rehearsal and stage. Είχα βαρεθεί όταν έκανα πρόβες για κάποια μεγάλη παραγωγή σε άθλια μέρη που δυστυχώς υπάρχουν εκεί έξω. Βρώμικα, χωρίς θέρμανση, πανάκριβα, αγενέστατοι άνθρωποι, τσιμέντο και ούτε συζήτηση για πάτωμα που συγχωρεί κραδασμούς, πτώσεις και χορό. Ακόμα και το νερό είναι πολυτέλεια. Οπότε, και από την ανάγκη αυτή και την πεποίθηση πως οι ηθοποιοί χορευτές και κάθε είδους καλλιτέχνες αξίζουν ένα περιβάλλον με σεβασμό στον κόπο και στη δημιουργική τους κατάσταση, οραματίστηκα τη δημιουργία ενός τέτοιου ακριβώς χώρου.
Όλο αυτό δεν θα υφίστατο φυσικά αν δεν είχα σύμμαχο τον άνθρωπο της ζωή μου, τον Ορέστη. Αυτός στήριξε την ιδέα το άγχος την κούραση και την τρέλα μου. Ναι, υπάρχουν ήρωες και είναι γεμάτοι τατουάζ (τουλάχιστον, έτσι μοιάζει ο δικός μου!). Είδα πολλούς χώρους και ξαφνικά πάω να δω και έναν τελευταίο στην Κωνσταντινουπόλεως 42, στο Γκάζι, δίπλα ακριβώς στο μετρό. Άνοιξε μια μικρή πόρτα που έκρυβε τη χώρα τον θαυμάτων. Ήταν γιαπί: ελεεινό και τρισάθλιο, αλλά εγώ το είδα μαγικό. Το σκέφτηκα λίγο και αμέσως σχεδόν ζήτησα τη γνώμη ενός ανθώπου που θαύμαζα ανέκαθεν για την ποιότητά του, για το ταλέντο του, για το μυαλό του για την διδασκαλία του: τον Δημήτρη Λάλο. ( Για την ιστορία: έμελλε να γίνει ο από μηχανής Θεός για μένα και το Barton. )
Μόλις το είδε, λοιπόν, μου είπε «Ιόλη, εδώ είσαι!»
Το έκλεισα και άρχισε ένας μαραθώνιος κατασκευής από τα θεμέλια. Με μοναδικό σκοπό να γίνει ένας χώρος έτσι ακριβώς όπως θα ήθελα εγώ να δουλέψω. Πραγματικές παροχές, φώτα θεάτρου, σωστός ήχος, ειδικό πάτωμα για χορό, θέρμανση και ψύξη, internet, κουζίνα, καφέ, τσάι, κρύα ή ζεστά όλα προς ελεύθερη χρήση. Ακόμα και αυλή για του καπνιστές με μια αίσθηση χωριού… Το Barton σήμερα λειτουργεί ενεργά και πάει καλά. Φιλοξενεί, δε, σεμινάρια κάθε είδους. Εκθέσεις ζωγραφικής, παρουσιάσεις βιβλίων, φωτογραφίσει, προβολές και άλλα. Ο χώρος διαθέτει 2 καμαρίνια και χώρο φιλοξενίας σκηνικών. Χαίρομαι που αρέσει και χαίρομαι που συμβάλω και εγώ λίγο στον πολιτισμό της Αθήνας. Επίσης, μου αρέσει που το μότο μας γίνεται σύνθημα της πόλης: release the art in you!
Info:
Αυτή την περίοδο, η Σοφία Ιόλη Μπούντα κάνει πρόβες για μια θεατρική παράσταση και, φυσικά, βρίσκεται σχεδόν καθημερινά στον χώρο της, το Barton rehearsal and stage, Κωνσταντινουπόλεως 42, Γκάζι
Βρείτε τη στα social media:
fb: B. art. On rehearsal and stage @bartonspace
insta: bartonrehearsalandstage
mail: [email protected]
τηλ: 6971557223
insta: sofiaioli
fb: ioli sofia
