Διάβαζα σε ξένο εικαστικό περιοδικό ένα άρθρο με τίτλο το ερώτημα «Ήρθε το τέλος της σύγχρονης τέχνης όπως τη γνωρίζουμε;»
Είναι ένα από τα πολλά άρθρα που γράφονται από τον Μάρτιο προβλέποντας μόλις περάσει η πανδημία την αλλαγή των ταξιδιωτικών συνηθειών (τέρμα τα φτηνά αεροπορικά εισιτήρια), την κατάρρευση του καπιταλιστικού συστήματος (με αυτό το πλευρό να κοιμάσαι) και την απελευθέρωση των γυναικών από το στηθόδεσμο (ναι, υπάρχει ισχυρό κίνημα no-bra και γεννήθηκε μέσα στο lockdown).
Το συγκεκριμένο άρθρο μιλάει κυρίως για την επίδραση της ακύρωσης των Biennale στην αγορά της σύγχρονης τέχνης, τη μείωση των κρατικών επιχορηγήσεων και των εσόδων των καλλιτεχνικών οργανισμών, την απροθυμία των συλλεκτών να επενδύσουν.
Όλα αυτά σίγουρα θα επηρεάσουν την οικονομία της σύγχρονης τέχνης, αλλά ελάχιστα αγγίζουν τον μέσο φιλότεχνο, που μέσα στο lockdown έκοβε ψηφιακές βόλτες φορώντας πιτζάμες και παντόφλες στο Guggenheim και στο MoMA. Προβληματίζουν όμως βαθύτατα τους δημιουργούς της τέχνης, που πέρα από το ότι θα στερηθούν τη στήριξη από το κράτος, τους ιδιωτικούς φορείς και τους συλλέκτες, έχουν να αντιμετωπίσουν μια σοβαρή υπαρξιακή κρίση.
Πώς να δημιουργήσουν έργα και πώς να τα επικοινωνήσουν; Είναι αναγκασμένοι να δημιουργούν αποκλεισμένοι ή μπορούν με τη βοήθεια της τεχνολογίας να συνεχίσουν να βρίσκονται σε επαφή; Είναι το ίδιο να εκτίθεται ένα έργο στο Διαδίκτυο και σε έναν φυσικό χώρο;
Σε αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει μία έκθεση στην Ngallery στο Χαλάνδρι, η οποία, αν δεν επιβληθούν νέα μέτρα, θα είναι επισκέψιμη μέχρι την Κυριακή 8 Νοεμβρίου. Η Νικολέτα Χατζοπούλου, συνθέτρια σύγχρονης κλασικής μουσικής και ερευνήτρια η ίδια, απευθύνθηκε μέσα στο lockdown σε εικαστικούς, μουσικούς, video artists, performers, συγγραφείς και επιστήμονες, προ(σ)καλώντας τους να συνεργαστούν εξ αποστάσεως.
Ονόμασε το πρότζεκτ The New Together σε μια απόπειρα να εκμηδενίσει τις αποστάσεις που χωρίζουν τους δημιουργούς, και τώρα εκθέτει τα πρώτα πέντε έργα που προέκυψαν από το ανοιχτό κάλεσμα, κάνοντάς τα διαθέσιμα αργότερα και στο Διαδίκτυο.
Καθώς άκουγα τη μουσική σύνθεση που ηχογράφησαν ο Patrick Behnke και η Lina Andonovska από το σπίτι τους στο Λος Άντζελες ο ένας και στη Φρανκφούρτη η άλλη (προσπαθώντας μάλιστα να διακρίνω τους ήχους της γειτονιάς τους που εισέβαλαν στην ηχογράφηση), και καθώς στεκόμουν ανάμεσα στις οθόνες των βίντεο που έφτιαξαν με Zoom οι Noisebringers από την επαρχιακή Αγγλία και ο Tim Tsang από το Λος Άντζελες, αισθάνθηκα ότι το τέλος της σύγχρονης τέχνης δεν είναι προδιαγεγραμμένο.
Η σύγχρονη τέχνη αποκαλείται έτσι γιατί αντιδρά με άμεσα αντανακλαστικά στην εποχή της. Κι αυτήν τη στιγμή θα αποτρέψει το τέλος της αντιδρώντας στους περιορισμούς που της θέτει η πανδημία.