Xάρτες, πληθυσμοί και όρια

Όταν ήμουν μικρός παρατηρούσα τους χάρτες με προσοχή, μεγάλη προσοχή. Μ’ άρεσαν τα διαφορετικά χρώματα, καταλάβαινα τα διαφορετικά μεγέθη και δεν αγχωνόμουν διόλου. Σκεφτόμουν πως θα καταφέρω να φτάσω εδώ και εκεί, πως ζούσαν στις άλλες χώρες. Δεν έδινα μεγάλη σημασία στις μαύρες γραμμούλες που ξεχώριζαν τα έθνη και τις χώρες. Δεν μου περνούσε από το μυαλό η σχέση των συνόρων με τους πολέμους και τις εκατόμβες νεκρών. Όλα αυτά είναι πια πολύ μακρινά. Τώρα κοιτώ τον χάρτη και αγχώνομαι… Συγχωρέστε μας για το βαρύ εξώφυλλο μα είναι βαριά και η περίοδος που ζούμε. Και όχι μόνο οικονομικά. Αν ήταν μόνο αυτό ίσως να αντεχόταν πιο εύκολα. Βομβαρδισμοί, βόμβες-άνθρωποι, βαρβαρότητες, εκατοντάδες χιλιάδες προσφύγων, στοίβαγμα ψυχών, μικροψυχία κρατών, εξαργύρωση ανθρώπινης δυστυχίας με ευρώ και δάνεια. Η πολεμική μηχανή έχει μαζευτεί στα νερά του Αιγαίου, η κυριαρχία σαν έννοια έχει γκριζάρει πια επικίνδυνα, οι δηλώσεις των αρχηγών παρά την αισιοδοξία που θέλουν να αποπνέουν δεν πείθουν κανέναν. Μία χώρα, ένας λαός στην τσίτα, στα όρια, στο απροχώρητο. Ο φόβος τροφοδοτεί τον πανικό και ο πανικός την επιθετικότητα. Το βλέπεις στα μάτια αρκετών ανθρώπων. Ψάχνουν να βρουν τον εχθρό, όχι με λογική αλλά με κριτήριο σε ποιον μπορώ να ξεσπάσω, να εκτονώσω τον φόβο μου. Και έτσι καταλήγουν στον πιο αδύναμο και εξουθενωμένο. Από την άλλη υπάρχει κάτι που διαπερνά την κοινωνία μας και είναι παρήγορο. Εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων πέρα από πολιτικές-ιδεολογικές προσεγγίσεις βοηθούν τις χιλιάδες ανθρώπων την ώρα που το επίσημο κράτος αδυνατεί να ανταπεξέλθει στα βασικά. Βοηθούν αλλά ανησυχούν γιατί καταλαβαίνουν πως εάν συνεχιστεί και γενικευτεί αυτή η τάση τότε η αλληλεγγύη δύσκολα θα καταφέρει να απαντήσει στο πρόβλημα. Η ανησυχία όμως βρίσκεται και κάπου αλλού. Στο ότι πια η έννοια χώρα έχει δεχτεί πλήγματα. Είμαστε περισσότερο χώρος υπό την εποπτεία ξένων δυνάμεων παρά ανεξάρτητη οντότητα. Μία εποπτεία οικονομική, πολιτική, στρατιωτική, διπλωματική. Σαν κάπου να θυμίζει κάποιους παλιούς χάρτες… Μα τελικά πάμε μπροστά ή πίσω; Κλείνεις τα μάτια και νομίζεις ότι υπάρχουν αυτοκρατορίες, Ιερή συμμαχία, κεφαλικοί φόροι και Πασάδες. Η νέα ορολογία των διπλωματών δεν μιλάει για χώρες, λαούς και Έθνη αλλά για χώρους και πληθυσμούς… Η Ελλάδα λοιπόν ένας χώρος, στην άκρη της Ευρωπαϊκής Αυτοκρατορίας, που στέλνει φόρους στα κεντρικά και προορίζεται να γίνει ένα τεράστιο χοτ σποτ που θα φιλοξενεί πληθυσμούς. Και κυβερνήσεις τροχονόμους που θα προωθούν τα κεντρικά σχέδια και οδηγίες. Ένας τέτοιος πληθυσμός δεν θα έδειχνε τέτοια αλληλεγγύη και ωριμότητα απέναντι στους πρόσφυγες. Είναι οι συλλογικές παρακαταθήκες που σώζουν ότι μπορεί να σωθεί. Είναι η συλλογική μνήμη της προσφυγιάς, του ξεριζωμού. Είναι ο ανθρωπισμός σε όλες του τις εκδοχές (μερικές φορές και αντιθετικές) που βάζει φρένο στην εξαλλοσύνη και την επιθετικότητα. Είναι όμως σίγουρο πως αυτό δεν αρκεί. Θα μπορέσει ο πληθυσμός να αποτρέψει την ακύρωση της λαϊκής και εθνικής του ψυχής; Θα καταφέρει να συνεχίσει να είναι χώρα, τόπος, πατρίδα και να μην γίνει χώρος και επαρχεία; Ξανακοιτώ τον χάρτη. Δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στους από πάνω μου. Στα δύσκολα στηρίξου στον διπλανό σου. Και έρχονται δύσκολα… Στους δρόμους μας, στις πλατείες μας και τις γειτονιές μας κάτι καλό μπορεί να δημιουργείται καθημερινά.
​
Η Πατησίων Ζει λοιπόν, καλή δύναμη!