Οι περισσότεροι άνθρωποι που δεν διαβάζουν βιβλία δεν γνωρίζουν τι σημαίνει να αδειάζεις το σώμα σου από ψυχή και νου, να τα μεταφέρεις μες στην ιστορία και να την ζεις μαζί με τους ήρωές της.
Το βελούδινο σύμπαν της Λογοτεχνίας, πάνω στο οποίο φύονται αγκάθια, άνθη και χλόες μυστήριες, δεν σχετίζεται με τον αιματώδη, πανδαμάτορα κόσμο του σινεμά. Για την τελείωση ενός λογοτεχνικού έργου, απαιτείται το μυαλό του αναγνώστη να μπει σε δράση και κίνηση, να δώσει χρώμα και άρωμα στις εικόνες και τα πρόσωπα.
Μπορεί ο συγγραφέας να περιγράφει μια πανέμορφη γυναίκα, με πλούσιες καμπύλες, μια ελιά στο πρόσωπο και μυρωδιά γιασεμιού στους κροτάφους-όμως, κάθε αναγνώστης θα την χτίσει διαφορετικά μες στο κεφάλι του και, άλλος θα της ζωγραφίσει την ελιά πάνω από το στόμα, άλλος θα εννοήσει τις πλούσιες καμπύλες ως απλώς περίσσιο στήθος, τρίτος θα οσμιστεί τα γιασεμιά όπως μυρίζουν στο δικό του χωριό του τις ανοιξιάτικες νύχτες.
Για κάθε ένα βιβλίο που έχει τυπωθεί σε αυτόν τον κόσμο, υπάρχει άλλο ένα, δίδυμο, αλλά με κομβικές παραλλαγές, στο μυαλό του καθενός από τους αναγνώστες του. Τελικά, λοιπόν, πίσω από κάθε έναν τίτλο που διατίθεται στο ράφι ενός βιβλιοπωλείου υπάρχει μια πυκνή συστάδα από βιβλία με τον ίδιο τίτλο και την ίδια ιστορία και την ίδια πλοκή, αλλά με διαφοροποιημένες λεπτομέρειες στα επιμέρους σημεία που κάνουν την διαφορά.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που δεν διαβάζουν βιβλία δεν ξέρουν τι σημαίνει αυτή η απόχρωση της χαλάρωσης. Δεν είναι βούλιαγμα των πελμάτων στην άμμο, δεν είμαι μασάζ στην πλάτη με λάδι, δεν είναι λίκνισμα αιώρας σε κήπο κάποιο νωχελικό μεσημέρι, δεν είναι καυτή κούπα τσάι στις παλάμες μια χειμωνιάτικη νύχτα. Είναι όλα αυτά μαζί και ακόμα πιο πολύ. Το μυαλό παραδίδεται στην ροή των γραμμών, τα μαύρα γράμματα καλπάζουν και μας πάνε βόλτες ατελείωτες. Μειώνεται το στρες μας, κοιμόμαστε πιο ήρεμα, η συγκέντρωση και η μνήμη μας ενισχύονται σημαντικά, το γνωστικό μας πεδίο πλαταίνει, όπως επίσης και το λεξιλόγιό μας.
Ξάφνου, ανακαλύπτουμε ότι μπορούμε να περιγράψουμε πιο καλά το αγαπημένο μας τοπίο. Ξάφνου, οι λέξεις “αχλή”, “θαλερός”, “πράος”, “εκατοχρονίτισσα”, “διαυγής”, “παραδοξότητα” μάς ανήκουν, βρίσκονται φυλαγμένες στην φαρέτρα μας. Μας τις χάρισαν οι συγγραφείς και οι ήρωες μεταφραστές τους. Μας τις χάρισαν τα βιβλία μας και ο χρόνος που αποφασίσαμε να περάσουμε μαζί τους.
Κάθε τι σπουδαίο έχει πολλά στάδια απόλαυσης. Η επιθυμία για ένα βιβλίο, η αναμονή της απόκτησης, η περισυλλογή του, το άγγιγμα, το άνοιγμα, το τσάκισμα, το κλείσιμο, η οργάνωση στην βιβλιοθήκη, η ανακάλυψη μετά από χρόνια, το να το δωρίζεις, το να στο δωρίζουν, η μοναχική ανάγνωση, η μεγαλόφωνη ανάγνωση για χάρη κάποιου που αγαπάς, η ανακουφιστική του θέα πάνω στο γραφείο ή το κομοδίνο.
Είναι έμψυχα υλικά τα βιβλία, έχουν το καθένα ξεχωριστή προσωπικότητα και χαρακτήρα. Κάποια είναι όμορφα, κάποια λιγάκι άχαρα, άλλα μοσχοβολούν μελάνι φρέσκο, άλλα έχουν μείνει αδιάβαστα για χρόνια και η θλίψη τους έχει ποτίσει τις σελίδες με μια μελαγχολική οχμή “παλιουδίλας” και “κιτρινίλας”. Ένα κοινό έχουν τα βιβλία μεταξύ τους: είναι αθώα, κάτι που δεν ισχύει πάντοτε για τους συγγραφείς τους.
Τα βιβλία αποτελούν φορείς της ιστορίας που τους πιστώθηκε. Την διηγούνται αιώνια, είναι εκεί, δεν αλλάζουν περιεχόμενο. Τους ανήκει η ανθρωπότητα, η εξέλιξή της, βιβλία δεν είναι μόνο τα μυθιστορήματα και οι νουβέλες και οι ποιητικές συλλογές. Μέσα σε βιβλία γράφτηκε η πίστη των ανθρώπων, οι επιστημονικές ανακαλύψεις, οι νόμοι που μας κυβερνούν. Κι αφού στολίζουν το σπίτι και τα κεφάλια μας, αφού πηγαίνουν από χέρι σε χέρι και από γενιά σε γενιά, αφού από ένα ταπεινό τετράδιο σε ημίφως καταλήγουν στις προθήκες των λαμπερών βιβλιοπωλείων στις κεντρικές οδούς, ο πιο δίκαιος χαρακτηρισμός για αυτά είναι… “ταξιδιώτες”.
Με την έλευση των e-books, που φέρουν μέρος μόνο της μαγείας του Βιβλίου, φοβήθηκαν πολλοί ότι το χαρτί θα ηττηθεί. Η μάχη δίνεται ακόμα, όμως η θαλπωρή του βάρους ενός βιβλίου με σκληρό ή μαλακό εξώφυλλο στα χέρια μας δεν μπορεί, μέχρι στιγμής να αντικατασταθεί εύκολα, από την αμήχανη προσπάθεια της οθόνης να μετάσχει στην γιορτή της γραπτής μαγείας.
Αν ανήκεις σε αυτούς που δεν διαβάζουν βιβλία γιατί βαριούνται, αλλά συνέβη να πέσεις πάνω αυτό το κείμενο, ίσως κάτι μέσα σου προσπαθεί να σε οδηγήσει σε αυτή την μικρή πλην πολύτιμη στροφή σου στο διάβασμα. Με τους όρους και τους τρόπους σου, ανάλογα με τις αντοχές και τις επιθυμίες σου, μπορείς να ξεκινήσεις απόψε κιόλας να διαβάζεις ένα βιβλίο. Σίγουρα θα υπάρχει κάποιο στο σπίτι σου.
Παράγραφο, παράγραφο. Σελίδα, σελίδα. Όπως! Κι αν δεν σου αρέσει ούτε τότε, να μην ξεχάσεις πως είναι πολλοί οι βιβλιοφάγοι γύρω σου και πως δεν έχουν καλύτερο από το να τους δωρίζεις βιβλία που είτε διαθέτεις αλλά δεν χρειάζεσαι, είτε έχεις την δυνατότητα να αγοράσεις. Έτσι, γίνεσαι κι εσύ μέρος του μεγάλου ταξιδιού της ανάγνωσης, βάζες το λιθαράκι σου στην συνέχιση της περιπέτειας της γραφής. Και πού ξέρεις; Ίσως κάποια μέρα πέσει στα χέρια σου το βιβλίο που θα σου αλλάξει την άποψη.
