Λάτρης των σειρών και λόγω επαγγέλματος, όταν άκουσα ότι μια νέα μίνι σειρά του HBO έχει σπάσει τα κοντέρ του Imdb, δεν μπορούσα να μην τη δω. Πόσω μάλλον, όταν αυτή η σειρά αναφέρεται σε μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές του 20ου αιώνα, για την οποία λίγα είχα ακούσει κι ακόμη λιγότερα ήξερα!
Φυσικά, μιλάω για το Τσερνόμπιλ!
Είναι βασισμένο σε μεγάλο βαθμό στο αριστουργηματικό χρονικό της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς «Τσέρνομπιλ: Ένα χρονικό του μέλλοντος». Στις 26 Απριλίου 1986 στον πυρηνικό σταθμό του Τσερνόμπιλ κοντά στο Pripyat της Ουκρανίας έγινε έκρηξη στον αντιδραστήρα νο 4. Αυτή η μίνι σειρά του HBO, ακολουθεί τον Valery Legasov, τον επικεφαλής επιστήμονα που εργάζεται για τον έλεγχο της καταστροφής, τον Μπόρις Σέρμπινα, πολιτικό, με στόχο να διαφυλάξει τα συμφέροντα της σοβιετικής κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της καταστροφής και την Ulana Khomyuk, πυρηνικός φυσικός που εργάζεται για να αποκαλύψει την αλήθεια για το τι πραγματικά συνέβη στο Τσερνόμπιλ.
Πιστό όσο γίνεται προς τις καταγραφές, με στοιχεία μυθοπλασίας εκεί που υπάρχει ανάγκη, μας εισάγει «στα βαθιά»: τι ακριβώς συνέβη τότε στον αντιδραστήρα;
Η ιστορία
Για να δούμε, όμως, τι συνέβη με τη μεγαλύτερη «πληγή» του 20ου αιώνα, δεν είναι κάτι απλό. Ξεκινάμε την ιστορία, ακριβώς όπως ξεκίνησε μέσα μας, σε εμάς τους «τρίτους»: Βλέπουμε την έκρηξη από το παράθυρο μιας κουζίνας. Όπως όλος ο πλανήτης, το είδε από το «παράθυρο» ενός καναλιού, χωρίς να ξέρει τι συμβαίνει. Έτσι μόνο, μπορούμε σιγά σιγά να μπούμε στην «πηγή», τον «πυρήνα»-κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Άνθρωποι και κυβερνήσεις, επιστημονικές αλήθειες και συμφέροντα, ανθρώπινες ιστορίες και ιστορικά στοιχεία, όλα αυτά τα δίπολα παρουσιάζονται με αριστοτεχνικό τρόπο σε αυτό το χρονικό. Καθαρά πολιτικό, κατά την άποψή μου όμως, όχι μια κατακραυγή του καπιταλισμού απέναντι στον κομμουνισμό, όπως ήθελαν να το δουν οι Ρώσοι, αλλά μια καταγγελία απέναντι σε κάθε κράτος, που προκειμένου να διαφυλάξει τη «δυναμική» του, είναι ικανό για απίστευτες θηριωδίες. ‘Έτυχε στην ανθρώπινη ιστορία, αυτό το κράτος να είναι το σοβιετικό. Ένα κράτος στο οποίο είχαν τόσο μεγάλη πίστη οι πολίτες του, που έπρατταν χωρίς να ρωτούν τις συνέπειες, ένα κράτος που προκειμένου να λύσει το πρόβλημα δεν υπολόγισε ανθρώπινες ζωές.
Το Τσερνόμπιλ δεν είναι μια σειρά γαμάτη, μια σειρά μοδάτη, μια σειρά που πρέπει να δω γιατί το λένε όλοι. Είναι απλά τόσο μα τόσο σημαντική, όπως αυτές οι ταινίες που έχουν αλλάξει τον κόσμο ανά τα χρόνια.
Φυσικά και πραγματεύεται ένα θέμα ζωτικής σημασίας, οπότε αυτό από μόνο του την κάνει ενδιαφέρουσα. Αλλά όλα είναι θέμα τρόπου. Και ο τρόπος παρουσίασης είναι πραγματικά αριστουργηματικός. Μια σκηνοθεσία που σε κρατάει σε αγωνία, χωρίς φανφάρες και τεχνάσματα, απλά δείχνοντας την αλήθεια, τα «γιατί» πίσω από τις πράξεις.
Η ματιά
Μια σκηνοθεσία που παρουσιάζει τα γεγονότα όπως καταγράφησαν και να αναδεικνύονται μέσα από τις πραγματικά υπέροχες ερμηνείες των ηθοποιών. Όλων ανεξαιρέτως. Ακόμη και το πιο μικρό βλέμμα, ακόμη και η πιο μικρή σύσπαση είναι αιτιολογημένα και δείχνουν αυτό ακριβώς που θέλει να πει η ιστορία σε κάθε σκηνή. Όταν τελειώσει η σειρά, καταλαβαίνεις ότι το Τσερνόμπιλ δεν ήταν απλά μια καταστροφή που ακόμη δείχνει τα δόντια της στο περιβάλλον και θα συνεχίσει να τα δείχνει. Είναι μια σφαλιάρα αλήθειας, σα χιονόμπαλα που σκάει στο πρόσωπό σου.
Όπως αναρωτιέται κι ο Λεγκάσοβ: «Πόσο κοστίζουν τελικά τα ψέματα;»
Πόσο αντέχουν οι συνειδήσεις όταν η αλήθεια δεν βρήκε ποτέ το φως της δημοσιότητας; Αναρωτιέμαι εγώ.
Το τι έγινε, δεν το μαθαίνουμε παρά στο τέλος. Αυτό ήταν; Κανείς δεν ξέρει σίγουρα. Οι αποδιοπομπαίοι τράγοι βρέθηκαν. Ήταν όμως κι αυτοί δημιουργήματα μιας συγκεκριμένης κοινωνίας, που λίγο διαφέρει από το σήμερα, ακόμη κι αν έχουμε άλλη χρονιά, άλλες επιστημονικές γνώσεις και άλλο πολίτευμα.
Το Τσερνόμπιλ δεν είναι μια σειρά γαμάτη, μια σειρά μοδάτη, μια σειρά που πρέπει να δω γιατί το λένε όλοι. Είναι απλά τόσο μα τόσο σημαντική, όπως αυτές οι ταινίες που έχουν αλλάξει τον κόσμο ανά τα χρόνια.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ TRAILER ΕΔΩ: