Άσκηση και καρδιά | Τα σημαντικά οφέλη, οι πιθανοί κίνδυνοι και ο απαραίτητος προαθλητικός έλεγχος

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.

Κοινό χαρακτηριστικό των νοσημάτων αυτών είναι η ύπαρξη προχωρημένης αθηροσκλήρωσης με τη μορφή στενώσεων που εμποδίζουν τη φυσιολογική ροή αίματος. Παράγοντες που έχουν ενοχοποιηθεί για την πρόοδο της αθηροσκλήρωσης και την εμφάνιση των νοσημάτων αυτών είναι το κάπνισμα, η υπεριλιπιδαιμία, η παχυσαρκία, το κληρονομικό ιστορικό, η υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης. Επίσης, σημαντικός θεωρείται και ο ρόλος της καθιστικής ζωής και της έλλειψης άσκησης, που αποτελούν κοινά χαρακτηριστικά του δυτικού τρόπου ζωής.

ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

Αφορούν υγιείς και πάσχοντες και προκύπτουν από τις εξής ευνοϊκές δράσεις της άσκησης.

Αυξάνει την καλή χοληστερίνη (HDL)
Βοηθά στην απώλεια βάρους
Μειώνει την αντίσταση της ινσουλίνης
Βοηθά στην ανάπτυξη παράπλευρης κυκλοφορίας
Έχει αντιαρρυθμική δράση (τροποποιώντας το αυτόνομο νευρικό σύστημα)
Εχει αντιθρομβωτική δράση
Βελτιώνει τη σωματική και τη ψυχική κατάσταση του οργανισμού (βελτιώνει τον ύπνο, μειώνει το άγχος και την κατάθλιψη)

Πέραν αυτών, προλαμβάνει την απώλεια οστικής και μυϊκής μάζας και ενισχύει την περιφερική αγγειακή κυκλοφορία των άκρων.

Το είδος της άσκησης που συστήνει η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία είναι 30 λεπτά αερόβιας ισοτονικής άσκησης, τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα. Η ισομετρική άσκηση με άρση βαρών θα πρέπει να αποφεύγεται στους υπερτασικούς.
Έτσι, το βάδισμα τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα για 20-45 λεπτά, ήπια ή γρηγορότερα, ανάλογα με τη λειτουργική κατάσταση της καρδιάς, είναι ο πιο εύκολος και αποδοτικός τρόπος.

Αυτό δεν σημαίνει πως η άσκηση είναι πανάκεια. Επίσης, δεν πρέπει να ξεπερνά το μέτρο. Τις προηγούμενες δεκαετίες, κάποιοι καρδιοπαθείς υπήρξαν θύματα υστερίας του jogging. Το κολύμπι είναι ένας πολύ καλός εναλλακτικός τρόπος άσκησης. Θα πρέπει να προσέχουμε όμως κάποιες ενδείξεις καρδιακής νόσου, όπως ζάλη, παροδικό λιποθυμικό επεισόδιο, έμετο ή και μία απλή κράμπα, τα οποία μπορεί να καταλήξουν ακόμη και σε πνιγμό.

Τέτοια συμπτώματα συμβαίνουν συχνά, αν κάποιος λαμβάνει υποτασικά ή αντιαρρυθμικά φάρμακα. Γενικά, ο καρδιοπαθής πρέπει να μην ανοίγεται σε μεγάλο βάθος, να αποφεύγει τις καταδύσεις και σε περίπτωση που το νερό είναι ψυχρό, να μπαίνει σταδιακά, γιατί το πολύ ψυχρό νερό μπορεί να προκαλέσει σπασμό σε μία στεφανιαία αρτηρία. Το ήπιο κολύμπι ξεκουράζει την καρδιά, καθώς το σώμα που επιπλέει στο νερό είναι απαλλαγμένο από μέρος της βαρύτητας, λόγω της άνωσης. Έτσι, αποφεύγονται επίσης κακώσεις μυών και αρθρώσεων.

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

Παρά τα πολλαπλά οφέλη που παρέχει η τακτική άσκηση, υπάρχουν περιπτώσεις με φαινομενικά υγιή καρδιά, όπου μπορεί να προκληθούν σοβαρές επιπλοκές — και μάλιστα σε νεαρές ηλικίες. Γι’ αυτό έχει μεγάλη σημασία ή πρώιμη αναγνώριση πιθανής καρδιακής νόσου με τον προαθλητικό και προαγωνιστικό έλεγχο στον οποίο θα υποβληθούν όσοι επιθυμούν να συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες.

Ένα προσεκτικό και λεπτομερές ιστορικό σχετικά με την παρουσία περιστατικών αιφνίδιου ή ανεξήγητου θανάτου στην οικογένεια, καθώς και μια πλήρης καρδιολογική εξέταση με ΗΚΓ ηρεμίας, Triplex Καρδιάς και στους μεγαλύτερους μια Δοκιμασία Κοπώσεως, θα μπορούσε να ανιχνεύσει ασθενείς ύποπτους για κάποιο καρδιακό νόσημα.

Συμπερασματικά: Ο καθιστικός τρόπος ζωής των δυτικών κοινωνιών έχει δυσμενείς επιδράσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα. Ωστόσο, αυτές μπορούν να προληφθούν και να αναστραφούν, βελτιώνοντας την ποιότητα της ζωής μας, αν υιοθετήσουμε τη μέτριας έντασης σωματική δραστηριότητα στο καθημερινό μας πρόγραμμα.