Εναλλακτικός τρόπος σκέψης; Ανθρωπιστικό κίνημα; Εγχειρίδιο κοινωνικής μεταβολής; Ή κάτι περισσότερο; Τι ακριβώς είναι το βιβλίο με τίτλο: «Από την πολιτική και την οικονομία ξανά στην κοινωνία. Η Βουλή της Κοινωνίας των Πολιτών – Το Μανιφέστο των Κοινωνιστών»; Στο οπισθόφυλλο διαβάζουμε ότι «δείχνει έναν τρόπο και προτείνει μία διαφορετική κοινωνικο-πολιτική προσέγγιση για να αναμορφώσουμε τη ζωή μας διά σχεδιασμένων διεργασιών».
Ξεφυλλίζοντας τις πρώτες σελίδες, τον πρόλογο και το προοίμιο, ο δείκτης της περιέργειας αυξάνεται όλο και περισσότερο. Όμως δεν θα αποκαλύψω περισσότερα… Ο συγγραφέας Παναγιώτης Ζάννης, Δρ. Κοινωνιολογίας και Κοινωνικής Πολιτικής – ενεργός πολίτης όπως προτιμά να αυτοπροσδιορίζεται – είναι μαζί μας για διευκρινήσεις.
Μία πρώτη ερώτηση αφορά στον υπέρτιτλο του βιβλίου: «Από την πολιτική και την οικονομία ξανά στην κοινωνία». Η κοινωνία όμως δεν συμπεριλαμβάνει και την πολιτική και την οικονομία; Γιατί αυτός ο διαχωρισμός;
Η ερώτησή σας είναι αναμφίβολα ορθή. Και ο τίτλος εν μέρει προκλητικός. Αφενός αποσκοπεί να εναντιωθεί στα πανίσχυρα στερεότυπα ότι «τα πάντα είναι πολιτική» ή «τα πάντα είναι οικονομία», και, αφετέρου να καταδείξει ότι έχουν απομακρυνθεί σημαντικά από αυτό που οφείλουν να υπηρετούν: Την κοινωνία συνολικά.
Και ο υπότιτλος; Η Βουλή της Κοινωνίας των Πολιτών και το Μανιφέστο των Κοινωνιστών σε τι αναφέρονται;
Είναι οι προτεινόμενοι κοινωνικοί μηχανισμοί που μπορούν να μας οδηγήσουν πιο κοντά σε αυτό το σκοπό. Αντιμετωπίζοντας έτσι επιτυχώς πολλές από τις αποκαλούμενες «χρόνιες παθογένειες» της Ελληνικής κοινωνίας. Και αυτά όχι αφηρημένα και θεωρητικά, αλλά πολύ πρακτικά. Η Βουλή της Κοινωνίας των πολιτών ήταν μία πρωτοβουλία περισσότερων από εκατό εθελοντικών και μη κερδοσκοπικών – μη κυβερνητικών οργανώσεων από όλη την Ελλάδα που έφτασε μέχρι την υπογραφή της ιδρυτικής διακήρυξης στην Παλαιά Βουλή στις 9 Δεκεμβρίου 2009. Αποσκοπούσε στη δημιουργία μίας «κοινωνικής βουλής», διαχωρισμένης και ανεξάρτητης από τη Βουλή των Ελλήνων. Σε αυτή οι κοινωφελείς οργανώσεις, ισότιμα και με εκτεταμένη πλειοψηφία, θα διεκδικούσαν και θα έκαναν πράξη όλα εκείνα για τα οποία συναινούν.
Δηλαδή κάτι σαν δεύτερη συμπληρωματική βουλή;
Κατά μία έννοια ναι. Που όμως δεν θα επικεντρώνεται σε πολιτικά ζητήματα, αλλά κυρίως σε κοινωνικά. Αναπληρώνοντας έτσι τις ανεπάρκειες της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και κινητοποιώντας τους ενεργούς πολίτες που πραγματικά ενδιαφέρονται για τους συνανθρώπους μας.
Η λογική της είναι συγγενής με κάποιες πολιτικο-ιδεολογικές αντιλήψεις;
Σίγουρα όχι με αυτές που έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε. Στόχος δεν είναι να προτείνουμε κάποιο άλλο πολιτικό σύστημα. Αλλά πως μπορούμε να βελτιώσουμε το υπάρχον.
Γιατί δεν έγινε μέχρι σήμερα ευρύτερα γνωστή;
Θα περιοριστώ να πω για κάποιες αιτίες που αναφέρονται στο βιβλίο, άλλες που υπονοούνται και κάποιες που ίσως δεν λέγονται…
Μήπως γίνεστε λίγο μυστηριώδης;
Θα είναι δύσκολο να το εξηγήσω συνοπτικά και με σαφήνεια σε όσους δεν γνωρίζουν τη λογική και το περιεχόμενό της.
Και το μανιφέστο των κοινωνιστών;
Είναι μία διακήρυξη που επεξεργαζόμασταν λίγο αργότερα για να δημιουργήσουμε μία νέα κοινωνική ηθική. Ένα σύνολο κοινωνικών κανόνων, μη υποχρεωτικών και χωρίς καταναγκασμό, που θα τους αποφάσιζαν και θα τους έκαναν πράξη οι ίδιοι οι πολίτες που θα τους ψήφιζαν. Μικρές καθημερινές πράξεις που αποσκοπούν στο συλλογικό όφελος. Ο συνδυασμός αυτών των δύο μηχανισμών μπορεί να δημιουργήσει μία καλύτερη κοινωνία προς όφελος όλων μας. Οι περισσότεροι Έλληνες έχουν πει κάποια στιγμή το «πρέπει να αλλάξουμε». Στο βιβλίο προτείνονται κάποιοι μηχανισμοί που θα το καταστήσουν εφικτό.
Ρηξικέλευθη πρόταση. Είναι όμως ρεαλιστική;
Αυτό μάλλον θα χρειαστεί να το σκεφτεί και να το αξιολογήσει κάθε αναγνώστης ξεχωριστά.
Βρήκα καινοτομική τη μέθοδο συγγραφής. Εννέα πρόσωπα από διαφορετικές επιστημονικές και πολιτικο-ιδεολογικές αφετηρίες, διατύπωσαν ερωτήματα και παρατηρήσεις για τη Βουλή της Κ.τ.Π..
Βάσει αυτών έχει σχεδιαστεί η δομή και το περιεχόμενο του βιβλίου. Είναι κάτι σαν μία έναρξη διαλόγου.
Που μπορούμε να το βρούμε;
Στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις «Άπαρσις»
Με ποια λόγια σας θα προτείνατε να ολοκληρώσουμε αυτή τη συνέντευξη;
Πιστεύω με αυτά του οπισθόφυλλου: «Όταν οι δρόμοι της σκέψης που συνήθως ακολουθούμε δεν οδηγούν σε ικανοποιητικές απαντήσεις, μήπως να εξετάσουμε και κάποιους διαφορετικούς»;
