Συγκεκριμένα, αρμόδιος ταγός εμφανίστηκε μέσα σε «τέμενος» της Δημόσιας Υγείας με ένα αναμμένο τσιγάρο ανά χείρα, στο πλαίσιο κάποιας συνέντευξης τύπου. Θα μπορούσε -φωτίζοντας το θέμα με μια λεπτή απόχρωση πολιτικού χιούμορ και εθνικού αυτοσαρκασμού- να κρατά επιδεικτικά το τσιγάρο του σβηστό ώστε να συμμορφώνεται με τη νομοθεσία αλλά ταυτόχρονα να αφήνει και τα συνήθη υπονοούμενα περί του Μεσογειακού ταμπεραμέντου που –«πρέπει» να- χαρακτηρίζει τον μέσο «επιτυχημένο» Έλληνα πολιτικό. Όπως ήταν αναμενόμενο, το θέμα γέννησε μια τοπική κρίση σε επίπεδο σημειολογίας προκαλώντας παράλληλα επικοινωνιακή «μαϊστροτραμουντάνα» στα social media σε Ελλάδα και Ευρώπη…

Λίγες εβδομάδες πριν, η εφημερίδα «Καθημερινή» (φ. 07/01/2019) είχε φιλοξενήσει ένα αισιόδοξο αφιέρωμα για τον πρωτοπόρο Δήμο Τρικκαίων (βλ. Τρίκαλα), ο οποίος παρουσιάζεται ως ένας -ίσως ο μόνος!- «άκαπνος» Δήμος, έχοντας εφαρμόσει τα αυτονόητα, ήτοι τις κείμενες «αντικαπνιστικές» διατάξεις. Εύγε στους αγαπητούς Θεσσαλούς, λοιπόν!

Ανοίγοντάς την, είχες την εντύπωση ότι μπαίνεις «μεσ’ την υπόγεια την ταβέρνα» ή σε κάποιο τουμπεκεμπορείον βγαλμένο από εκείνα τα όμορφα κι ανέμελα χρόνια της Παλιάς Αθήνας.

Μέσα στον στροβιλισμό όλων αυτών, ο γράφων πέταξε με τα φτερά των υπηρεσιακών αναμνήσεων 17 χρόνια πίσω. Τότε, ως νεοδιόριστος ιδιωτικός υπάλληλος στον κλάδο της διασφάλισης ποιότητας & υγιεινής – ασφάλειας εργασίας είχε αναλάβει (μεταξύ άλλων) τη συγκρότηση «τεχνικής βιβλιοθήκης» με την οικεία νομοθεσία και τις (τότε) βέλτιστες πρακτικές. Ο πρωτόπειρος «επιστημονικός υπεύθυνος» αφού επισκέφθηκε το ΕΛΙΝΥΑΕ (Ελληνικό Ινστιτούτο Υγείας & Ασφάλειας Εργασίας), οδηγήθηκε σε δαιδαλώδη κτίρια των οδών Πειραιώς, Σταδίου και εν τέλει, στην αρμόδια «υποδιεύθυνση» κάποιας άρτι συσταθείσης «Ειδικής Γραμματείας» όπου μπορούσε «πας ενδιαφερόμενος πολίτης» να λάβει τεύχη με τα τελευταία σχετικά νομοθετήματα. Σε επίπεδο συμβολισμού, είχε τεθεί ως πρώτη προτεραιότητα η απόκτηση του ΦΕΚ 1001/Β/1-8-2002 που αφορούσε στην απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, μεταφορικά μέσα και μονάδες παροχής Υπηρεσιών Υγείας. Βλέπετε, η άμεση προϊσταμένη του γράφοντος ήταν φανατική αντικαπνίστρια και ήθελε να τοιχοκολλήσει το οικείο Φύλλον Εφημερίδος της Κυβερνήσεως σε όλους τους χώρους εργασίας πριν ακόμα στεγνώσει το μελάνι πάνω του… Έτσι, εισχωρώντας στα ενδότερα του λαβυρινθώδους γραφειακού συμπλέγματος, διαπιστώθηκε η ύπαρξη μιας μισάνοιχτης ετοιμόρροπης πόρτας ανάμεσα σε δύο -υπό κατάρρευση- φοριαμούς. Ανοίγοντάς την, είχες την εντύπωση ότι μπαίνεις «μεσ’ την υπόγεια την ταβέρνα» ή σε κάποιο τουμπεκεμπορείον βγαλμένο από εκείνα τα όμορφα κι ανέμελα χρόνια της Παλιάς Αθήνας. Ο βραχύς διάλογος που ακολούθησε με τον ευτραφέστατο και άψογο στυλιστικά εντεταλμένο κρατικό λειτουργό θα σόκαρε (και μάλλον θα ενέπνεε) τους Ταραντίνο, Μπονιουέλ και Λάνθιμο…

• Ε, συγγνώμη. Γεια σας! Έχω έρθει σωστά; Θα ήθελα την Υγειονομική Διάταξη για την απαγόρευση του καπνίσματος. [πυκνοί καπνοί – μουσική υπόκρουση λαϊκοπόπ]

• Αχ, αυτό το ρημάδι το τσιγάρο! Σωστά έχεις έρθει λεβέντη μου! Άνοιξε το άσπρο ντουλάπι και πάρε όσα θες, τσολιά μου. Μόνο, φεύγοντας κλείσε προσεκτικά την πόρτα μην χτυπήσεις και υποσχέσου μου πως δεν θα το βάλεις ποτέ στο στόμα σου το καταραμένο το δαυλί!! [πυκνοί καπνοί – μουσική υπόκρουση λαϊκοπόπ]

Έκτοτε, υπήρξαν αποφάσεις, εφαρμοστικές οδηγίες και εγκύκλιοι για το «ρημάδι το τσιγάρο». Η τήρηση όλων αυτών παραμένει μια πικραμένη ιστορία όπως πολλές άλλες σε τούτη την «όμορφη και παράξενη πατρίδα…».

Προ ημερών, ενημερώθηκα από το, πάντα πρόθυμο και ευγενές, προσωπικό του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου (ΕΙΜ – «Παλιά Βουλή») ότι το πρώτο νομοθέτημα για το κάπνισμα «βγήκε» το 1856 και προέβλεπε την απαγόρευση «του καπνίζειν, δια καπνοσυρίγγων και τσιγάρων, σε όλους τους υπαλλήλους και υπηρέτες του Κράτους εντός των δημοσίων γραφείων και καταστημάτων». Σε εκείνη την τόσο μακρινή οθωνική περίοδο, η Αμαλία εξέδωσε «εν ονόματι του Βασιλέως» τη συγκεκριμένη διάταξη ώστε να προασπίσει την υγεία των «υπηκόων» της και να αποφευχθούν οι (όχι σπανιότατες τότε) πυρκαγιές σε δημόσια κτίρια.

163 ολόκληρα χρόνια μετά από το εν λόγω βασιλικό διάταγμα, κι ενώ το ημερολόγιο σημαδεύει τον Φλεβάρη του 2019, επιλέγω την αγαπημένη μου καφετέρια στη (σεβαστή μας) Φωκίωνος Νέγρη έχοντας υπό μάλης το σχετικό τεκμήριο του ΕΙΜ («Περί καπνίσματος… εν έτει 1856», Α. Κάνδια, Τεκμήρια Ιστορίας, Μονογραφίες 2010, Τεύχος Α). Το ανάγνωσμα είναι ενδιαφέρον, η μουσική ευχάριστη και το αφέψημα αναζωογονητικό. Πλην όμως, η παρέα των ωρίμων κυριών δίπλα μου καπνίζει αρειμανίως με αποτέλεσμα η όλη ατμόσφαιρα να παραπέμπει στον γκρίζο και πληγωμένο ουρανό της «καμιναδούπολης», κάπου εκεί στο Μίντλεσμπρο…

Τελικά, όντως «για να γυρίσει ο Ήλιος θέλει δουλειά πολλή»… Πάρα πολλή!