Το 1972 ο μέχρι τότε διορθωτής τυπογραφείου Πέτρος Κυπριωτέλης συνέλαβε το όραμα να διορθώσει αν όχι ολόκληρο τον κόσμο όπως ονειρεύτηκε ως νεαρός χριστιανός -τουλάχιστον την πατρίδα του!
Έτσι ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο ΠΥΛΗ στην Οδό Άγρας 39 στο Παγκράτι. Ο Πέτρος είχε δουλέψει ως συντάκτης στις εφημερίδες του Βόλου ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ και ΘΕΣΣΑΛΙΑ (1955-1962) ενώ από το 1963 που ήρθε στην Αθήνα δούλεψε διαδοχικά στις εφημερίδες ΝΙΚΗ, ΗΜΕΡΑ, ΒΡΑΔΥΝΗ και στα περιοδικά ΦΑΝΤΑΣΙΑ, ΦΑΝΤΑΖΙΟ και ΧΟΜΠΥ.
Γιατί επιλέξατε το όνομα ΠΥΛΗ για τον εκδοτικό σας οίκο;
Είχε νόημα αυτός ο τίτλος! Ένα «άνοιγμα» για να μπουν δυναμικές ιδέες που, αν δεν ξεσήκωναν το λαό -είχαν περάσει 5 χρόνια από την ίδρυση του τυρρανικού καθεστώτος- θα έδιναν τονωτική τροφή και ώθηση στις αενάως ανανεούμενες δυνάμεις των νέων. Και ,ως ένα βαθμό, το πετύχαμε –μας αναγνώρισαν ο Μπένγιαμιν, η ερυθρά δούκισσα Ιζαμπέλ ντε Τολέντο, η Κολοντάϊ, πολλές προσωπικότητες. Κατορθώσαμε και βγάλαμε πολλούς συγγραφείς που θα ενοχλούσαν τη Χούντα.
Το τρίτο βιβλίο που έβγαλε η ΠΥΛΗ ήταν το ΑΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΑΚΟ! του Βίλχελμ Ράιχ. Εδώ μιλάμε για τον απόλυτο εκδοτικό θρίαμβο.
Το βιβλίο το έφερε από το εξωτερικό ο φίλος μου ο Θύμιος Α. Γαζής, έκανε ήδη θραύση σε κάποιες χώρες και ειδικά στη Γαλλία όπου όμως τα μηνύματα του είχαν απλουστευτεί στο φτηνό και πιασάρικο «Κάντε έρωτα, όχι πόλεμο» που ήταν πολύ της μόδας εκείνα τα χρόνια. Ο Θύμιος Α. Γαζής κάτοικος Βατραχονησίου ως τα 25 του και Γερμανίας μέχρι σήμερα αποφοίτησε από το Ζ` Παγκρατίου και σπούδασε χημικός στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σε μια Αποκριά στην Πλάκα συνάντησε και ερωτεύτηκε τη Γερμανίδα Ελφρήντε και μετανάστευσε μαζί της στο Μόναχο, έκανε τρεις γιους και οχτώ εγγόνια.
Ο φίλος σας ο Γαζής λοιπόν είναι ο άνθρωπος που «τσίμπησε» το βιβλίο από το εξωτερικό και το έφερε στην Ελλάδα…
Ναι. Παρέλαβα το βιβλίο στην αγγλική και το έδωσα στη Μαρία Νεοφωτίστου, συγγραφέα, μαχητική δημοσιογράφο και καθηγήτρια της Αγγλικής Γλώσσας. Εκείνη από την πρώτη ανάγνωση κατάλαβε πως το βιβλίο αυτό θα κάνει την ΠΥΛΗ διάσημη. Είχε όσφρηση, είχε τσαγανό, όχι μόνο λόγω των πνευματικών της προσόντων αλλά κυρίως γιατί ταυτιζόταν με το μήνυμα του Ράιχ : πόσο φριχτός είναι ο ναζισμός και τι δεινά σκορπίζει. Η Μαρία τιμωρήθηκε για τις αντιλήψεις της από τα όργανα της Χούντας με έναν βάναυσο ξυλοδαρμό , αυτό συνέβη στην κηδεία του Γεώργιου Παπανδρέου. Έπαθε διάσειση και νοσηλεύτηκε για πολύ καιρό σε νοσοκομείο των Αθηνών.
Πείτε μας λοιπόν για την πορεία του ΑΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΑΚΟ!
Γίνεται μια πρώτη έκδοση 3 χιλιάδων αντιτύπων τα οποία εξαντλήθηκαν μέσα σε μια μόλις βδομάδα κι αυτό παρά το γεγονός ότι τα διακινούσαμε με μηχανάκι, πάντα από το Παγκράτι. Άβγαλτος καθώς είμαι στη δουλειά κάνω πάνω από δυο βδομάδες να βγάλω τη δεύτερη. Και οι διακινητές -πλασιέ, βιβλιοπώλες, χονδρέμποροι- μου στέλνουν διαρκώς μηνύματα : «Βγάλε άμεσα κι άλλα αντίτυπα!» Είχα βρει μια αγελάδα και δεν ήξερα πώς να την αρμέξω…
Πως εξηγείτε την τόσο άμεση επιτυχία;
Πολύς κόσμος νόμισε πως αυτά που έγραψε ο Ράιχ αφορούσαν τη Χούντα. Όλη αυτή η καταπίεση του ανθρώπου για την οποία μιλάει, όλη η ανάγκη για απελευθέρωση των δυνάμεων που έχει ο καθένας… Για να μη στα πολυλογώ όμως το ΑΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΑΚΟ! βρέθηκε σιγά-σιγά και στο πιο απομακρυσμένο χωριό, μέσα σε 10 χρόνια πουλήσαμε μόνο εμείς 250 χιλιάδες αντίτυπα. Και μάλιστα σε μια εποχή που υπήρχαν και τα κλεψίτυπα. Από το 1980 περίπου πέρασε και σε άλλους εκδότες που ήταν ακόμα πιο ικανοί και ρεαλιστές από μένα και συνέχισε να σαρώνει.
Πολύ γνωστή είναι και η έκδοση του «Αποσπερίτη». Τι εννοείται όμως «πιο ικανοί και ρεαλιστές»;
Κοίτα, εγώ θέλοντας να εφαρμόσω λαϊκή πολιτική στην πώληση των βιβλίων μου και παραβλέποντας τη σκληρή πραγματικότητα της Αγοράς έκανα μεγάλες γκάφες, ιδιαίτερα στην κοστολόγηση των βιβλίων μου. Σας λέω μόνο αυτή : η πρώτη τιμή του ΑΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΑΚΟ! ήταν 30 δραχμές. Και με τις γενικές ανατιμήσεις την έφτασα 150 δραχμές. Λίγα χρόνια αργότερα, σε ένα φημισμένο παλαιοβιβλιοπωλείο στο Μοναστηράκι, αντίτυπο άλλου εκδότη πουλιόταν 700 δραχμές!
Τρομερή διαφορά! Παρόλα αυτά βγάλατε και σεις αρκετά χρήματα από το ΑΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΑΚΟ!
Είναι να απορείς όμως! Πως έκανα τόση επιτυχία; Ερήμην μου μάλλον! Χάρη στο εκδοτικό άστρο μου. Χάρη στην ισόβια λατρεία μου για το βιβλίο.
Πόσα άλλα βιβλία του Ράιχ έβγαλε η Πύλη;
Βγάλαμε συνολικά 9 δικά του βιβλία, ανάμεσά τους τα «Η δολοφονία του Χριστού», «Η εισβολή της σεξουαλικής ηθικής» και «Ο αιθέρας, ο Θεός κι ο διάβολος». Η αγάπη όμως για το έργο του Ράιχ μας οδήγησε στην έκδοση και της σπουδαίας βιογραφίας του γραμμένης από τον Ντέιβιντ Μπουαντέλα.
Πως πήγε η βιογραφία αυτή σε πωλήσεις;
Ήταν μια λαμπρή αποτυχία.
Θα θέλατε να ευχαριστήσετε κάποιους ανθρώπους για την επιτυχία του “Άκου Ανθρωπάκο”;
Σε ευχαριστώ γι` αυτή την ερώτηση γιατί εκτός από τον Θύμιο Α. Γαζή και την Μαρία Νεοφωτίστου ,που τους προανέφερα, μου δίνεις την ευκαιρία να τιμήσουμε τη μνήμη της αλησμόνητης Μαρίας Ρέγκου της οποίας έργο είναι το εξώφυλλο του ΑΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΑΚΟ!
Είναι πολυσυζητημένο αυτό το εξώφυλλο και μάλιστα από το 2001 κρατώ το ένθετο «Διαδρομές» στα αρχεία μου της ιστορικής εφημερίδας «Θεσσαλία» Βόλου που η δημοσιογράφος Ελένη Σταμούλη είχε την έμπνευση να βάλει εξώφυλλο τον τόσο αναγνωρίσιμο «φίλο» μας.
Πράγματι και την ευχαριστώ που το έκανε.
Πέτρο τι γεύση σου άφησε στη ζωή σου η αίσθηση μιας τόσο μεγάλης επιτυχίας που συνδέεται με το όνομά σου;
Η ερώτηση σου είναι πολύ δύσκολη. Μπορώ όμως εύκολα να σου απαντήσω. Γιατί μου έχει γίνει ως τώρα τόσες φορές που η απάντηση δεν είναι προϊόν δικό μου. Με όσα είπαμε παραπάνω το άτομό μου έχει αποστασιοποιηθεί από το γεγονός. Μπορώ λοιπόν να δέχομαι με ικανοποίηση όλη αυτή την ιστορία.