Μπορείς να περιγράψεις τον εαυτό σου με δύο προτάσεις;

Χάρης Αττώνης: Αν ήταν τόσο απλό να με περιγράψω, νομίζω θα είχα λύσει πολλά μυστήρια γύρω από την ύπαρξή μου. Πιστεύω όμως ότι έχω λίγη πλάκα, για να με περιγράψω με μία πρόταση.

Πες μου λίγα λόγια για τον «Βαφτιστικό», την παράσταση που ανεβάζετε.

Ο Βαφτιστικός του Θεόφραστου Σακελλαρίδη είναι μια ελληνική οπερέτα, ίσως η πιο γνωστή και πετυχημένη, που το 2018 έκλεισε 100 χρόνια ζωής. Τα υπέροχα τραγούδια της ήταν τα σουξέ της εποχής που μέχρι και σήμερα είναι στις καρδιές όλου του κόσμου και το κοινό σε κάθε ανέβασμα τα σιγοτραγουδάει. Η δική μας παράσταση είναι σε σκηνοθεσία και διασκευή του εξόχως μοναδικού Παναγιώτη Λάρκου, ο οποίος επαναπροσδιόρισε το είδος, προσφέροντας μια τρομερά διασκεδαστική παράσταση, δίνοντας έμφαση τόσο στη μουσική και το χορό αλλά ακόμα περισσότερο στους χαρακτήρες, που συνήθως αδικούνται από «κλασικά» ανεβάσματα. Με τη βοήθεια μιας άκρως δημιουργικής και ικανής ομάδας, έστησε μια παράσταση που πραγματικά ευχαριστιόμαστε να είμαστε μέρος της. Είναι η πρώτη φορά που νιώθω τόσο έντονα ότι συμμετέχω σε ένα μεγάλο παιχνίδι, γεμάτο Χαρά και αγάπη για το θέατρο, με αφοσίωση, γνώση και θαυμασμό.

Μπορεί το σενάριο να μας ταξιδεύει λίγο σε περίοδο πολέμου που ζούσε η Αθήνα, αλλά υπάρχουν κοινά στοιχεία παλιάς και νέας εποχής;

Η αφορμή της ιστορίας μπορεί να είναι οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, μα το κεντρικό θέμα είναι άκρως διαχρονικό και πανανθρώπινο. Μιλάει για τον έρωτα, τις σχέσεις, την αγάπη, την πίστη, τη μοναξιά, την επιθυμία να αρέσουμε, να είμαστε σημαντικοί για τον άλλον. Ο Λάρκου βέβαια έκανε μια μικρή και για μένα ευφυή, αναγκαία και εύστοχη μετατόπιση: η μόνη πατρίδα είναι ο έρωτας, η μόνη ελευθερία η αγάπη, ο μόνος πόλεμος η ίδια η ζωή και οι σχέσεις. Κι αν όλα αυτά ήταν λυμένα και κοινώς εννοούμενα, καμία ανάγκη για πόλεμο, από αυτόν που καταστρέφει ζωές, συνήθως αθώες, δε θα υπήρχε, κανένας λόγος να χωριζόμαστε σε μέτωπα, ουδεμία επιθυμία να μιλάμε για ξένες και οικείες πατρίδες. Είμαστε ένα ελάχιστο μέρος ενός συνόλου, ενός μεγαλύτερου «οργανισμού» που μας φιλοξενεί κι ενός άπειρου σύμπαντος. Τα πάντα λειτουργούν για την ισορροπία αυτής της συνύπαρξης. Τα πάντα πλην του ανθρώπου. Που δεν κατανοεί τη φθαρτότητά του, την ασημαντότητά του. Κι ότι το μόνο σημαντικό είναι αυτό το σύντομο πέρασμα να είναι ανάλαφρο σαν τα σύννεφα.

Ποιον ρόλο κάνεις εσύ Χάρη; Χρειάζεται να ταυτίζεται ο ηθοποιός με τον ρόλο ή δεν είναι εκεί το σημαντικό;

Εγώ κάνω το Ζαχαρούλη. Ένα ρόλο-κλειδί, που μετά από μια αταξία του, βρίσκεται υπόλογος και αναγκάζεται να παίξει ένα παιχνίδι κωμικοτραγικό και πολυσύνθετο. Είναι ένας χαρακτήρας που αγάπησα από την πρώτη στιγμή και που μαζί με τον Παναγιώτη Λάρκου, που μου έδωσε το πράσινο φως αλλά και όλα τα εργαλεία να πειραματιστώ, έφτασε να είναι για μένα νομίζω ήδη σημείο αναφοράς μια και συνδυάζει όλα όσα αγαπάω στο θέατρο: χορό, τραγούδι, χιούμορ, δράμα (και “drama”), καταιγιστικές σκηνές δράσης, κωλοτούμπας (κυριολεκτικής και μεταφορικής), μασκαράτας, τρέλας, μαγειρικής και απόγνωσης. Πολλά από αυτά εννοείται τα αγαπάω και στη ζωή, επομένως εδώ ίσως και να ταυτίζομαι. Δεν το θεωρώ όμως απαραίτητο. Ο κάθε ρόλος έχει την πρόκλησή του και αλίμονο αν παίζαμε διαρκώς με τις ευκολίες μας, όσες κι αν είναι αυτές κι αλίμονο αν προβάλαμε μόνο όσα νιώθουμε πίνοντας τον απογευματινό μας καφέ στα Εξάρχεια. Για μένα η δουλειά του ηθοποιού είναι μια συνολική έρευνα, ένας διαρκής πειραματισμός, ένας συναρπαστικός αγώνας να χάνεις τη γη κάτω από τα πόδια σου και ταυτόχρονα να πατάς τόσο σταθερά στη σκηνή όσο δεν έχεις περπατήσει ποτέ σε καμιά οδό Αθηνάς.

Χρειάζεται να αποκομίσουμε κάποια πράγματα από την παράσταση σας πιστεύω, να αντιμετωπίζουμε τη ζωή σαν μία φάρσα, σαν ένα παιχνίδι…

Η ζωή είναι αποτέλεσμα έρωτα, απόδειξη δημιουργίας. Δεν μπορούμε να ορίζουμε το πώς θα ζει ο διπλανός μας, να παίρνουμε αποφάσεις που επηρεάζουν αρνητικά τις ζωές εκατομμυρίων συνανθρώπων μας. Ως είδος έχουμε αποδείξει ότι είμαστε ικανοί για τα πιο σπουδαία πράγματα μα ταυτόχρονα και για τα πιο επικίνδυνα, οριακά και ανούσια. Ο Βαφτιστικός είναι μια ελεγεία για τούτην ακριβώς τη φύση του ανθρώπου που δημιουργεί και αγαπά αλλά σε μια στιγμή μπορεί και να καταστρέψει. Στο τέλος όμως νικά η αγάπη και το μόνο που μας μένει είναι με ποιον τρόπο επιλέγουμε να ζήσουμε τη ζωή μας. Ως ένα μεγάλο πάρτι, γεμάτο χαρές, τραγούδια και έρωτες ή ως μια βασανιστική τυραννία, γεμάτη αυταπάτες, μίση και αδιέξοδα.

Για τις ανάγκες της παράστασης μετακόμισες για λίγο στην Κύπρο, πώς είναι η ζωή εκεί; Θα μπορούσες να μείνεις μόνιμα;

Στην Κύπρο ανακάλυψα έναν ολόκληρο νέο κόσμο. Ίσως ήταν η πιο σοφή απόφαση που πήρα στη ζωή μου μια και με βοήθησε να επαναπροσδιορίσω πολλά πράγματα, τόσο για το θέατρο, όσο για τις σχέσεις και την ίδια τη ζωή. Είναι ένα καθημερινό μάθημα αγάπης και φιλίας. Δε σου κρύβω ότι στην Αθήνα είχα φτάσει σε ένα οριακό σημείο και χρειαζόμουν επειγόντως μια ρηξικέλευθη αλλαγή. Και δεν κατηγορώ κανέναν για αυτό. Πιθανώς είχε να κάνει πολύ με τη δική μου ψυχολογία και πώς αντιμετώπιζα τα πράγματα. Αλλά σίγουρα, είχε να κάνει και με τη σχέση μου με το θέατρο. Πόσο πιστός και αφοσιωμένος του ήμουν, πόσο σκληρά είχα δουλέψει όλα αυτά τα χρόνια, πόσο είχα πειραματιστεί και ρισκάρει και πόσο διαρκώς ένιωθα ότι μένω πίσω. Ένας διαρκής αγώνας να ικανοποιώ την ανάγκη μου για δημιουργία που είχε αρχίσει πλέον να με κουράζει. Δεν είχα ανασφάλειες για το ποιος είμαι και τι μπορώ να κάνω – αν και συχνά αμφέβαλα – αλλά σίγουρα είχα μεγάλες ανησυχίες ότι κάτι κάνω λάθος. Η Κύπρος λοιπόν, αρχικά η δουλειά στην Κύπρο και οι άνθρωποι που την απαρτίζουν, με βοήθησαν να ξαναπιστέψω στις ικανότητές μου, να ξανά αγαπήσω το Χάρη, να πατήσω γερά στα πόδια μου και να βγω μπροστά με μια ομάδα τόσο ικανή και χαρισματική που νιώθω περήφανος που είμαι μέρος της. Ναι, ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου, το κρατικό θέατρο της χώρας, με κεφαλή τον Παναγιώτη Λάρκου, με εμπιστεύτηκε και με έχρισε «πρωταγωνιστή» σε ένα θίασο πρωταγωνιστών, προκαλώντας με να δώσω τον καλύτερο εαυτό μου και δίνοντάς μου φτερά να πετάξω όλο και πιο ψηλά Η Κύπρος λοιπόν με υποδέχτηκε καταργώντας εξ αρχής όποια διάκριση, καταρρίπτοντας όποια ανασφάλειά μου και κάνοντάς με να νιώσω ξανά χρήσιμος και δημιουργικός. Επομένως, σε ένα τέτοιο μέρος δεν έχω λόγο να μη θέλω να μείνω, χωρίς να ξέρω αν θα μπορέσω και αν θα καταφέρω να έχω μια αντάξια συνέχεια.

Θα μπορούσες ίσως να ζήσεις σε μία λογική τσίρκου; Να κάνεις δηλαδή συνεχόμενες περιοδείες με τον θίασο και να κοιμάσαι σε κάποια σκηνή;

Εξαρτάται από το πώς θα ήταν η σκηνή. Για να σοβαρευτώ, έχω κάνει περιοδείες στο παρελθόν και έχω περάσει πολύ όμορφα. Σε συνδυασμό με την αγάπη μου για τα ταξίδια, είναι σίγουρα μια ιδανική συνθήκη. Είμαι άνθρωπος της ομάδας και σίγουρα λειτουργώ καλύτερα όταν έχω ανθρώπους γύρω μου που πιστεύω και με πιστεύουν, που στηρίζουμε ο ένας τον άλλον, που ονειρευόμαστε μαζί και που θέλουμε και χαιρόμαστε να συνυπάρχουμε. Και για να επιστρέψω στην Κύπρο, τούτο ακριβώς το ζω στο έπακρο. Ακόμα και το ότι με φιλοξενεί ο ΘΟΚ (Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου) μέσα στο ίδιο του το κτίριο και έκανα πρόβες στη διπλανή αίθουσα, αυτή η αίσθηση του «κοινόβιου», που ζω και εργάζομαι στον ίδιο χώρο και είμαι αφοσιωμένος στη δουλειά και την τέχνη μου, είναι ένα όνειρο που πραγματοποιήθηκε.

Νιώθω πως παίζουμε περισσότερο θέατρο στην πραγματικότητα, παρά σε μία παράσταση, συμφωνείς με αυτό;

Για να είμαι ειλικρινής, αυτή η έκφραση, όσο κι αν έχει μια λογική βάση, κάπως με στενοχωρεί και θεωρώ ότι αδικεί και τη ζωή και το θέατρο. Το θέατρο, όσο παρανοϊκό κι αν είναι στη σύλληψή του, ότι μια ομάδα ανθρώπων κάνει ότι παίζει κάτι άλλο και μια άλλη ομάδα, συνήθως μεγαλύτερη, τους χειροκροτεί για αυτό, οφείλει να έχει μια αλήθεια και μια άκρως οργανωμένη και ουσιαστική μορφή και εκτέλεση. Επίσης, το ότι ο καθένας μπορεί να κάνει θέατρο, επίσης δε με βρίσκει σύμφωνο. Εν δυνάμει, μπορεί. Αλλά χωρίς να παραμερίζεται η σπουδή, η τεχνική, η γνώση και η βαθιά αφοσίωση που για μένα είναι απαραίτητα συστατικά κάθε καλού ηθοποιού. Για να μη με θεωρήσεις όμως αντιδραστικό, ενδεχομένως η ζωή κάποιες φορές να μοιάζει με κακό θέατρο. Από αυτό που σου αφήνει μια πικρή επίγευση και δεν ξέρεις τι να πεις μετά στους συντελεστές, εκτός από το κλασικό «μπράβο, τι κάνεις, καλά;». Γιατί αν έμοιαζε με καλοπαιγμένο και φροντισμένο θέατρο, τουλάχιστον θα την χαιρόμασταν όπως της αξίζει.

Μιας και στον «Βαφτιστικό» υπάρχει πολύ έντονο το αίσθημα του έρωτα, πώς συνδυάζεται έρωτας και θέατρο;

Ακόμα το ψάχνω. Νομίζω είναι και τα δύο, πολύ έντονες καταστάσεις και συχνά το θέατρο σου προκαλεί μεγάλα συναισθήματα, ακραία και αντιφατικά. Ακριβώς όπως και ο έρωτας. Είναι ωραίο όμως πάντα να έχεις ένα σημείο αναφοράς, όπως οι ποιητές τις μούσες. Ή να το πω πιο απλά, να γυρίζεις το βράδυ σπίτι και να έχεις μια αγκαλιά να αποφορτίσεις όλα όσα έχεις κάνει μες στη μέρα ή να εξισορροπήσεις τα κύρια συστατικά της ζωής. Είναι σπουδαίο να ξέρουμε ότι είμαστε χρήσιμοι, ικανοί και ότι αρέσουμε, τόσο στους συνεργάτες όσο και στους θεατές που τελικά για αυτούς προορίζεται η δουλειά μας και αλίμονο αν υπάρξει ηθοποιός που πει το αντίθετο αλλά είναι αναντικατάστατο να ξέρεις ότι αρέσεις σε έναν και μοναδικό άνθρωπο που με ένα βλέμμα του θα σε πήγαινε στο φεγγάρι. Νομίζω.

Μέχρι που θα έφτανες για το θέατρο;

Σίγουρα έφτασα ως την Κύπρο. Και κάπου εκεί μετά την εφηβεία μου έφτασα και Λονδίνο για σπουδές και Νέα Υόρκη. Δεν ξέρω τι άλλο να περιμένω αλλά σίγουρα είμαι ανοιχτός και θα ήθελα πάντα να φτάνω πιο μακριά από εκεί που πίστευα ότι είναι το τέρμα. Σίγουρα, όμως, ο σπουδαιότερος στόχος είναι να φτάνω στην ουσία των πραγμάτων και να προσεγγίζω ολοένα και καλύτερα το Χάρη και τις σχέσεις του με τους άλλους.

Έχεις στέκια στην Αθήνα; Τι σου αρέσει περισσότερο να κάνεις;

Την Αθήνα την αγαπώ για τις βόλτες της, τον ουρανό της, τις τρομερές αντιφάσεις της, τη γεωγραφία της, το ότι εκεί γεννήθηκα και μεγάλωσα και πάντα οι αναμνήσεις θα έρχονται και θα με στοιχειώνουν με γλυκόπικρο τρόπο. Στέκια έχω και δεν έχω αλλά πάντα μου αρέσει να ανακαλύπτω νέα μέρη, τις γειτονιές της, τις γεύσεις της, και να επισκέπτομαι τα φιλόξενα σπίτια φίλων μου. Το Σούνιο, η Ακρόπολη, τα Μουσεία και τα αρχαία παντού γύρω μας τα θεωρώ ένα σπουδαίο δώρο και μια τύχη ανεκτίμητη να ζεις και να κινείσαι ανάμεσά τους. Και η θάλασσα. Παντού και πάντα.

Θα ήθελες να μου πεις τις ημερομηνίες και τις τοποθεσίες για την περιοδεία; Έχεις κανονίσει κάτι άλλο για καλοκαίρι;

Οι παραστάσεις που έπονται:

ΛΕΜΕΣΟΣ: Αρχαίο Θέατρο Κουρίου
Πέμπτη 27* Ιουνίου & Παρασκευή 28** Ιουνίου 2019, 21:00
*με αγγλικούς και τουρκικούς υπέρτιτλους
**με αγγλικούς και ρωσικούς υπέρτιτλους

ΛΑΡΝΑΚΑ: Παττίχειο Δημοτικό Αμφιθέατρο
Τετάρτη 3 Ιουλίου 2019, 21:00

ΠΑΦΟΣ: Αρχαίο Ωδείο
Σάββατο 6 Ιουλίου 2019, 21:00

ΕΛ. ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ: Δημοτικό Αμφιθέατρο Δερύνειας
Τετάρτη 10 Ιουλίου 2019, 21:00

ΛΕΥΚΩΣΙΑ: Αμφιθέατρο Μακαρίου Γ΄
Πέμπτη 18 Ιουλίου &
Παρασκευή 19 Ιουλίου 2019, 21:00

Και ίσως προστεθούν κάποιες ακόμη.

Μετά το Βαφτιστικό, έχω πολλές σκέψεις και όνειρα. Ήδη συζητάω κάποια πράγματα και ίσως τον Αύγουστο κάνω λίγες διακοπές. Καλό καλοκαίρι, γεμάτο έρωτες. 

Φωτογραφίες: Χάρης Ιωάννου