∆ίνουµε τον λόγο σε εκδοτικούς οίκους, ίσως όχι τόσο γνωστούς στο µεγάλο κοινό. Κάνουν εξαιρετική δουλειά και συµπληρώνουν το ψηφιδωτό του βιβλίου, µε προσανατολισµένες και εξαιρετικές εκδόσεις. Μιλήσαμε με τον Σωτήρη Σελαβή από τις Εκδόσεις Περισπωμένη και μοιραζόμαστε μαζί σας τις απαντήσεις του.

Γιατί «Περισπωµένη»;

Την επιλογή του ονόµατος καθόρισε η αίσθηση πως η περισπωµένη δεν αποτελεί µονάχα το ωραιότερο τυπογραφικό σηµάδι, αλλά παραπέµπει και στο πολυτονικό σύστηµα γραφής, η χρήση του οποίου είναι βασική αρχή του εκδοτικού. Στον λογότυπο απεικονίζεται, µε σινική µελάνη, µια κοµψή γυναικεία κεφαλή, της Περισπωµένης, που φέρει σαν κλείδα στη βάση του λαιµού το σύµβολό της.

Γιατί πολυτονικό;

Τα προβλήµατα που δηµιουργεί το µονοτονικό (λόγω του µηχανιστικού του χαρακτήρα, της προσωδιακής του ανεπάρκειας, κ.α.) δεν είναι τόσα που να επιβάλλουν από µόνα τους την απόρριψή του· έχουν µάλιστα προταθεί και βελτιωµένες εκδοχές του. Η αισθητική διάσταση της πολυτονικής γραφής είναι βεβαίως µεγάλη και καθοριστική, εν προκειµένω, ως εκδοτική επιλογή, ευρύτερα, όµως, η οµορφιά των πνευµάτων και των τόνων είναι προφανής; Και, φυσικά, ένας µικρός συγγραφέας δεν µεγαλώνει πολυτονίζοντας και ένας µεγάλος δεν µικραίνει εφαρµόζοντας το µονοτονικό.

Το θέµα δεν αφορά την πρωτογενή δηµιουργία, αλλά την εκπαίδευση. Και ως τέτοιο παρουσιάστηκε. Η διευκόλυνση της εκµάθησης ήταν όµως απλό πρόσχηµα για την επιβολή του µονοτονικού ― είναι αστείο να πιστεύουµε ότι αποφεύγοντας την εκµάθηση των τόνων κάνουµε οικονοµία δυνάµεων. Ίσως το πίστευαν σε εποχές που ο υψηλότερος στόχος τους ήταν η καταπολέµηση του αναλφαβητισµού. Όταν καθιερώθηκε όµως το µονοτονικό, ο πραγµατικός λόγος ήταν απλώς να γίνουν οικονοµικότερες οι εκτυπώσεις. Αν σκεφτόµασταν µε γνήσια εκπαιδευτικά κριτήρια θα βλέπαµε το κόστος: Το µονοτονικό καταδικάζει τους µη «ειδικούς» σε µια συγχρονική αντιµετώπιση της γλώσσας, αποκόπτοντας την πρόσβαση σε παλαιότερες µορφές της. Η πρόσβαση αυτή δεν δικαιολογείται αποκλειστικά µε κριτήρια χρησιµότητας ― αλλά ακριβώς τη χρηστική αντιµετώπιση της γλώσσας είναι που πρέπει να ξεπεράσουµε. Ας πούµε ότι υπάρχουν περιοχές, όπως στη Ζώνη του Στάλκερ του Ταρκόφσκι, όπου η ευθεία δεν είναι ο συντοµότερος δρόµος!

Ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που εκδώσατε και ποιο το τελευταίο;

Η επιλογή του πρώτου τίτλου δεν ήταν διόλου τυχαία: Οι Ελεγείες του Ντουίνο του Ρίλκε, ίσως το κορυφαίο ποιητικό έργο του 20ού αιώνα, εγκαινίασαν την εκδοτική πίστη στη µεγάλη ποίηση, ενώ περιγράφουν ιδανικά το ψυχικό κλίµα του εκδοτικού ― τα ενδιαφέροντα του οποίου επεκτείνονται στην κλασική λογοτεχνία εν γένει, στο δοκίµιο και το εικονογραφηµένο παιδικό βιβλίο. Το πιο πρόσφατο βιβλίο των εκδόσεων είναι το θεατρικό έργο του Ίνγκµαρ Μπεργκµαν Μετά την πρόβα, (µετάφραση-επίµετρο: Χρήστος Μαρσέλλος).

Πόσους τίτλους έχετε εκδώσει και µέσα σε πόσα χρόνια;

Η Περισπωµένη ιδρύθηκε το 2011, στο απόγειο της κρίσης, και µέχρι σήµερα έχει κυκλοφορήσει 63 βιβλία.

Ποιο το µεγαλύτερο πρόβληµα που αντιµετωπίζετε;

Η γενική (οικονοµική) αβεβαιότητα, η προβληµατική ή µετρηµένη ρευστότητα, η εισπρακτική δυσχέρεια είναι µες στη ζωή της Περισπωµένης από την αρχή, κατά τρόπο αποκαρδιωτικό ενίοτε. Ωστόσο, στις δυσκολίες σφυρηλατείται κανείς — έχω πάντοτε κατά νου τη βαθύτερη εκείνη έννοια της δυσχέρειας, για την οποία κάνει λόγο ο αείµνηστος Χρήστος Μαλεβίτσης, ως γενεσιουργό πνευµατική δύναµη.

∆ιαβάζει ο κόσµος;

Ασφαλώς και δεν διαβάζει στον βαθµό που θα θέλαµε, όµως διαβάζει. Και θα διαβάζει. ∆ιαβάζει για να ενηµερωθεί και να µάθει· διαβάζει για να ευχαριστηθεί, για την απόλαυση της αφήγησης µιας ωραίας ιστορίας ή τη συγκίνηση που ξεσηκώνει µέσα του ένα σπουδαίο ποίηµα· διαβάζει για να καθησυχάσει ή να ικανοποιήσει τις υπαρξιακές του αγωνίες. ∆ιαβάζει για να γνωρίσει τον εαυτό του και τον κόσµο. Γιατί, αν µη τι άλλο, διαβάζοντας, «µαθαίνω να βλέπω. ∆εν ξέρω που οφείλεται αυτό, όλα εισχωρούνε βαθύτερα µέσα µου δίχως να σταµατάνε εκεί όπου άλλοτε παίρνανε πάντοτε ένα τέλος. Έχω ένα εσώτερο που δεν το φανταζόµουν. Όλα τώρα πηγαίνουν εκεί. […] ∆εν το ’χω πει; Μαθαίνω να βλέπω. Ναι, αρχίζω. Τα καταφέρνω άσχηµα ακόµα, όµως θα επωφεληθώ τον καιρό µου» (Ράινερ Μαρία Ρίλκε).

Ποια βιβλία σας να περιµένουµε το επόµενο διάστηµα;

Μια εκτεταµένη ανθολόγηση της ποίησης του Φρήντριχ Χαίλντερλιν, σε µετάφραση του Θανάση Λάµπρου, όπου θα περιλαµβάνονται, για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα, και τα τελευταία ποιήµατα από την «περίοδο παραφροσύνης», η έκδοση, για πρώτη φορά στα ελληνικά, ενός από τα σηµαντικότερα έργα της πολωνικής λογοτεχνίας εν γένει, της ποιητικής συλλογής Στη σκοτεινιά των αστεριών του Ταντέους Μιτσίνσκι, το κείµενό του Χρήστου Μαλεβίτση, αυτού του µεγάλου τεχνίτη του φιλοσοφικού δοκιµίου, για την ταινία Kaos των Αδελφών Taviani, υπό τον τίτλο Επιστροφή στο Χάος, το δοκίµιο Ο Μαρξ, ο Θάνατος και η Αποκάλυψη του Ερνστ Μπλοχ, που αποτελεί ουσιαστικά το δεύτερο µέρος του περίφηµου βιβλίου του Πνεύµα της Ουτοπίας (Geist der Utopie), το αφήγηµα του Μάνου Περράκη Ύστερα Ειδύλλια. Ένα σενάριο για τον Φρήντριχ Νίτσε, γραµµένο σε κινηµατογραφικές σκηνές, µε στοιχεία µυθιστορηµατικής βιογραφίας, µε εναλλαγή πραγµατικών και φανταστικών περιστατικών, το δοκίµιο του Ηλία Παπαγιαννόπουλου Ο Φρόυντ στην Ακρόπολη: µια ατοπογραφία, φιλοσοφικά κείµενα του Χρήστου Μαρσέλλου για την πολιτική, συγκεντρωµένα στον τόµο Πολιτικά απολιτικά, κ.α.

Τις εκδόσεις Περισπωμένη τις βρίσκουμε σε ένα πολύ όμορφο κτίριο στην οδό Γεωργίου Γενναδίου 5, Αθήνα.

Επισκεφθείτε το site τους http://perispomeni.gr/wp/