Δυστυχώς, όταν μιλάμε πλέον για ποδόσφαιρο, μπάσκετ και γενικότερα «αθλητισμό», το μυαλό μας οδηγείται συνειρμικά σε πολύ άσχημες καταστάσεις. Αναβολικά, χουλιγκανισμός, στημένα παιχνίδια και «στυμμένα μυαλά», βία ποικίλων μορφών σε συνδυασμό με ναρκωτικά διαφόρων τύπων. Όμως, τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Αν αντιμετωπίσουμε το θέμα με μια πιο ιστοριοδιφική («ρετρό»;) διάθεση, θα βρούμε στο πάνθεον του (ελληνικού) αθλητισμού πολλές ηρωικές μορφές που έδωσαν εθνοκοινωνικούς αγώνες με αξιοθαύμαστη συνέπεια. Είναι κρίμα, που οι περισσότερες εξ αυτών των περιπτώσεων μένουν στην αφάνεια, παρότι θυσίασαν τη ζωή τους στο βωμό της ελευθερίας των Λαών και της δικαιοσύνης. Φευ! Σε μια εποχή αξιακής σύγχυσης, η κοινωνία εξακολουθεί πεισματικά να δηλώνει πλήρη άγνοια, σφυρίζοντας αδιάφορα ενίοτε…
Ένας τέτοιος ήρωας «κρύβεται» πίσω από το γήπεδο καλαθόσφαιρας του Ηρακλή Θεσσαλονίκης. Το «Ιβανώφειο».
Η ζωή του Γεωργίου Ιβάνωφ (1911 – 1943) μοιάζει με παραμύθι. Πρόκειται όμως για μια πραγματική ιστορία ενός ανθρώπου που άφησε την πατρίδα του, την Πολωνία, «κλείνοντας ραντεβού» με την… αιωνιότητα στην Ελλάδα.
Ο Γεώργιος Σαϊνοβιτς Ιβάνωφ γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1911 στη Βαρσοβία. Τα περισσότερα χρόνια της ζωής του τα έζησε στη Θεσσαλονίκη, με την Πολωνέζα μητέρα του, το δεύτερο σύζυγό της Ιωάννη Λαμπριανίδη και τα δύο ετεροθαλή αδέλφια του, Αλέξανδρο και Αντώνιο.
Ήταν ένας πολυτάλαντος νέος, διψασμένος για μάθηση και αθλητισμό. Είχε κλίση στις ξένες γλώσσες, ενώ σπούδασε Γεωπονία στη Λουβαίν του Βελγίου. Το 1928 γράφτηκε στον Ηρακλή, όπου και έπαιζε στην εφηβική ομάδα ποδοσφαίρου. Εν τέλει, το άθλημα που του «έκλεψε» την καρδιά, ήταν η κολύμβηση. Από το 1931 έως το 1935 συμμετείχε διακρινόμενος ανελλιπώς με την κολυμβητική ομάδα του Ηρακλή στους αγώνες Βορείου Ελλάδος, καθώς και στους Πανελλήνιους αγώνες.
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Γεώργιος Ιβάνωφ εκπαιδεύτηκε στη Μέση Ανατολή και επέστρεψε στην Ελλάδα για να οργανώσει αντιστασιακό δίκτυο. Μαζί με άλλους Έλληνες πατριώτες συνέλεγε – κρυπτογραφούσε πληροφορίες και οργάνωνε δολιοφθορές εναντίον των στρατευμάτων κατοχής. Υποδυόμενος τον εργάτη σε αεροδρόμια και σε πλοία, με απίθανες μεταμφιέσεις, προκάλεσε αφάνταστες ζημιές στους Γερμανούς. Κατέστη θρύλος για τους Έλληνες και εφιάλτης για τους Ναζί.
Έτσι, ο εγωισμός του αλαζονικού φασιστικού θηρίου θίχτηκε και οι δυνάμεις Κατοχής τον επικήρυξαν έναντι αδράς αμοιβής. Η σύλληψή του δεν ήταν εύκολη. Το Σεπτέμβριο του 1942 κατάφεραν να τον πιάσουν, μαζί με μερικούς συνεργάτες του, αλλά δραπέτευσε μετά από δύο μέρες. Λίγους μήνες αργότερα, ανατίναξε ένα γερμανικό υποβρύχιο στη ναυτική βάση της Σαλαμίνας. Αυτό το κατάφερε κολυμπώντας μία ολόκληρη νύχτα και κολλώντας μαγνητική βόμβα επάνω στο σκάφος. Το ίδιο είχε κάνει και στο λιμάνι της Πάτρας, όπου βούτηξε στη θάλασσα και κόλλησε στα ύφαλα των πλοίων ωρολογιακούς εκρηκτικούς μηχανισμούς. Παράλληλα, είχε πραγματοποιήσει σαμποτάζ σε εργοστάσιο αεροπορικών κινητήρων με αποτέλεσμα οι Γερμανοί να χάσουν πολλά αεροσκάφη.
Λίγο αργότερα, συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε θάνατο από γερμανικό στρατοδικείο. Στις 4 Ιανουαρίου 1943 εκτελείται δι’ απαγχονισμού στην Καισαριανή από τους χιτλερικούς δήμιους. Οι τελευταίες λέξεις του ήταν: «Ζήτω η Ελλάδα! Ζήτω η Πολωνία!».
Μετά θάνατον, του απονεμήθηκαν από το Ελληνικό και Πολωνικό κράτος τα ανώτατα παράσημά τους. Στην Πολωνία θεωρείται εθνικός ήρωας. Στο Μουσείο Πολέμου της Βαρσοβίας έχει διαμορφωθεί ειδική αίθουσα στην οποία βρίσκονται όλα τα αναμνηστικά που σχετίζονται με τη ζωή και τη δράση του Γεωργίου Ιβάνωφ. Η ταινία με τίτλο, “Ιβάνωφ, μυστικός πράκτωρ υπ’ αριθ. 1”, γυρίστηκε το 1971 και προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1973.
Πηγή:
• «Μικρές αθλητικές ιστορίες», Μάκης Διόγος, Εναλλακτικές Εκδόσεις (2008)
